تفاوت های جنسیتی بین مشارکت در ورزش همگانی و کیفیت زندگی سالمندان شهر تهران

مطالعات جامعه شناسی

مقاله 4، دوره 15، شماره 54، خرداد 1401، صفحه 81-98   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jss.2021.1932840.1343

نویسندگان

ستاره آزادی¹؛ سید سعید آقایی^{* 2}؛ بهرام قدیمی³

¹دانش آموخته دکتری جامعه شناسی ورزش، واحد تهران مرکزی ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استادیار گروه جامعه شناسی ورزش، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.(نویسنده مسئول ) [e-mail]

³دانشیار گروه جامعه شناسی ورزش، واحد تهران مرکزی ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

جمعیت سالمندان در ایران، رو به افزایش است و بررسی وضعیت سلامت و بیماری سالمندان در ایران حاکی از ابتلای آنها به بیماری‌های مزمن و مختلف می باشد که اقدامات پیشگیرانه سلامت‌محور را در مورد آنها ضروری می سازد. این تحقیق با توجه به اهمیت رفتارهای سلامت محور از جمله ورزش همگانی در این گروه سنی و با هدف بررسی تفاوت های جنسیتی در رابطه بین مشارکت در ورزش همگانی و کیفیت زندگی سالمندان شهر تهران انجام شده است. 8/7 درصد از کل جمعیت شهر تهران از سالمندان می باشند .در این تحقیق پیمایشی، 400 نفر زن و مرد سالمند به عنوان حجم نمونه انتخاب شده‌اند.ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامه محقق ساخته می باشد.انتخاب نمونه ها به شیوۀ نمونه گیری تصادفی و در دسترس از مناطق 22گانۀ شهر تهران بوده است.نتایج این پژوهش نشان می دهد که سطح کیفیت زندگی زنان و مردان سالمند مشارکت کننده در ورزش های همگانی در حد متوسط است، هرچند درصد زنان سالمند با سطح پایین کیفیت زندگی بیشتر از مردان می باشد و درصد مردان با کیفیت زندگی بالاتر بیشتر است. بررسی تفاوت های جنسیتی در رابطه بین ابعاد مختلف متغیر کیفیت زندگی با مشارکت سالمندان در ورزش همگانی نشان می دهد بین دو متغیر بعد رضایت از روابط اجتماعی و منزلت نقشی ( زیر شاخص کیفیت زندگی) با متغیر مشارکت در ورزش همگانی در بین دو جنس زنان و مردان مشارکت کننده در ورزش همگانی رابطه ای وجود ندارد،

کلیدواژه‌ها

سالمند؛ ورزش همگانی؛ کیفیت زندگی؛ تفاوت جنسیتی؛ سبک زندگی سالم

مراجع

• اونق ناز، محمـد.(1384). بررسی رابطة بین سـرمایه اجتمـاعی و کیفیـت زنـدگی، پایـان نامـة کارشناسی ارشد دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
• بخشنده، محمد.(1387). ارتباط بین شرکت در فعالیت های ورزشی اوقات فراغت و کیفیت زندگی در افراد میان سال فعال، پایان نامه کارشناسی ارشد تربیت بدنی، دانشگاه شمال.
• بدری آذرین، یعقوب.( 1392 ) مقایسه کیفیت زندگی افراد سالمند ورزشکار و غیر ورزشکار شهر تبریز. مجله سالمند، سال 8 ، شماره 30، صص82-74.
• براتی، مجید و همکاران. (1391). بررسی وضعیت سلامت روانی و رفتارهای ارتقا دهنده سلامتی در سالمندان شهر همدان ، مجله مراقبت پرستاری و مامایی ابن سینا ، سال دوم ، شماره 3، صص 12-22.
• بوند، جان، کورنر، لین. (1389). کیفیت زندگی و سالمندان، ترجمة: حسـین محققـی کمـال، تهران، دانژه.
  • ثنایی، محمد؛ زردشتیان، شیرین؛ نوروزی سید حسینی،رسول.(1392).اثر فعالیت های بدنی بر کیفیت زندگی و امید به زندگی در سالمندان استان مازندران، فصـلنامه مطالعات مدیریت ورزشی، شماره 17، صص 156-135.
  • حکمت پور، داود و همکاران. (1392).  بررسی تاثیر برنامه آموزش شیوه زندگی سالم بر کیفیت زندگی سالمندان شهر اراک. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک. سال 16، شماره3 (شماره پیاپی72)، صص 11-1 .
  • حمیدی زاده سعید، احمدی فضل اله، اصلانی یوسف، اعتمادی فر شهرام، صالحی کمال، کردیزدی رحمت الله.( 1387). بررسی تأثیر برنامه ورزشی گروهی بر کیفیت زندگی سالمندان در سال ۸۶-۱۳۸۵. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. سال۱۶ ،شماره 1،صص۱۶۷-147.
  • رمضانی نژاد رحیم و همکاران.( 1388).بررسی انگیزه های شرکت کنندگان در ورزش های همگانی در فضاهای روباز. فصـلنامه مدیریت ورزشی.دوره 1، شماره 2، صص 23-5.
  • سارانی، حمید و همکاران.(1397).عوامل موثر بر مشارکت سالمندان ایرانی در فعالیت های ورزشی از دیدگاه متخصصان: یک مطالعه. کیفی.فصلنامه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت.سال 6، شماره 2، صص 147-156.
  • سالنامه آماری شهرداری تهران ، 1398 .
  • سند ملی سالمندان کشور، دبیرخانه شورای ملی سالمندان، 1399.
  • سند ملی سالمندان، سازمان برنامه و بودجه، مهر 1396.
  • سوری، ابوذر؛ شعبانی مقدم، کیوان؛ سوری، ربیع الله.(1395). رابطه بین فعالیت بدنی و کیفیت زندگی زنان سالمند استان کرمانشاه، فصلنامه علمی - پژوهشی پژوهش های کاربردی در مدیریت ورزشی، دوره 4، شماره 16، صص 84-75.
  • علوی سلمان، زر عبدالصالح، سلیمی آوانسر مرتضی، احمدی فاطمه. ( 1396). بررسی اثر بخشی فعالیت بدنی بر میزان سلامت عمومی، شادکامی و امید به زندگی زنان سالمند و یائسه. فصلنامه سالمندشناسی. سال۲،شماره ۲،صص19-11
  • علی پور نشری، مریم. ( 1385).بررسی مشکلات اجتماعی سالمندان مقیم سـراهای سـالمندی شهر تهران، مطالعة موردی:آسایشگاه کهریزک،پایان نامة کارشناسی ارشـد،دانشـکدةعلوم اجتماعی دانشگاه تهران.
  • غفرانی، محسن و همکاران. ( 1387). طراحی و تدوین راهبرد توسعة ورزش همگانی استان سیستان و بلوچستان. فصلنامه حرکت. دوره 39، شماره 10 .
  • فراهانی، ابولفضل؛ خسروی فر، زهرا.( 1393). مقایسة کیفیت زندگی بانوان شرکت کننده و غیرشرکت کننده در ورزش های همگانی. نشریه مطالعات مبانی مدیریت در ورزش، دوره 1، شماره 1، صص 11-20.
  • فیلی سارا، ترابی زهره.(1396). عوامل مؤثر در افزایش کیفیت زندگی در مراکز روزانۀ سالمندان. مجله مطالعات ناتوانی. شماره ۷ ،صص107-۹۹.
  • متفکر، مصطفی و همکاران(1386). "بررسی اپیدمولوژی میزان فعالیت بدنی در جمعیت شهری استان یزد".مجله دانشکده پزشکی. تیر 1386، دوره 65، شماره 4 ، صص 77 - 81 .
  • نادریان ‌جهرمی، مسعود.(1389). ‌مبانی‌جامعه‌شناسی‌ در ‌ورزش‌، تهران، ‌انتشارات‌ بامداد ‌کتاب،‌ چاپ‌اول.
  • نوربخش مهوش و همکاران.(1389). مقایسة انگیزة شرکت زنان و مردان سالمند شهر تهران در فعالیت بدنی، مجله رشد و یادگیری حرکتی ورزشی، شمارة 5، صص 69- 49.
  • نیازی، محمد.(1387). مقایسه کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی سالمندان شرکت کننده در ورزش همگانی و سالمندان غیرفعال. ویژه نامه همایش ورزش وسلامت روانی،تهران.

 

• Acree, L. S., Longfors, J., Fjeldstad, A. S., Fjeldstad, C., Schank, B., Nickel, K. J., Gardner, A. W. (2006) Physical activity is related to quality of life in older adults. Health and Quality of Life Outcomes, 4(1), 37. doi:10.1186/1477-7525-4-37.
• Anbari, M. (2008), Review the evolution of the quality  of  life  in  Iran  (1986-2006), Journal  of Rural Development, Year 1:150-181.
• Arabameri E, Ehsani SH, Dehkhoda SH, Sayah M, The relationship between public Slalamt status, depression and body mass index in male and female athletes and non-athletes Tehran University. J Motor Learn Move 2009; 3(5):79-83.
• Bradly, K., Kolt, G. and Williams, M. (2005). "Motives for participation in international level masters athletics". New Zealand journal of sports medicine. 33(1):P P: 4-12.
• Brown, D. W., Brown,D. R., Health,G. W., Balluz,L. I. N. A.,Giles,W. H.,Ford, E. S., & Mokdad,  A.  H.(2004).  Association  Between  physical  activities  does  and  health  related quality of life. Medicine and science in sports and exercise, 36(5),890-896.
• Bruce, B., James, F., Hubert, H. Regular Vigorous Physical Activity & Disability Devel- opment in Healthy Overweight & Normal- Weight Senior: AB- Year Study. American Journal  of Public Health. 2008, 1294-1298.
• De Souza, F., Souza, M., Schuelter-Trevisol, F., & Trevisol, D. (2018). Relationships between physical activity, quality of life, and age in women attending social groups for the elderly. Scientia Medica, 28(4), 30301. doi:10.15448/1980-6108.2018.4.30301.
  • Del Pozo K, López-Torres J, Simarro MJ, Navarro B, Rabanales J, Gil V."Social-health characteristics of subjects who make a living will]."Semergen. 2014 Apr; 40(3):128-33.
• Figueira, H. A., Figueira, A. A., Cader, S. A., Guimarães, A. C., De Oliveira, R. J., Figueira, J. A., Dantas, E. H. M. (2012). Effects of a physical activity governmental health programme on the quality of life of elderly people. Scandinavian Journal of Public Health, 40(5), 418–422. doi:10.1177/1403494812453885.
• Hakkinen,A., Rinne,M., Vasankari,T., Santtila,M., Hakkinen,K.,& Kyrolainen,H.(2010). Association  of  physical  fitness  with  health-related  quality  of  life  in  Finnish  young  men. Health and Quality of Life Outcomes,8, 15.http://www.hqlo.com
• Hemayat talab R, Bazazan S, Valkhami R. The comparison of happiness and mental health, femalestudent athletes and non athletes Tehran university and payme nor. Journal   Harekat. 2003; 18: 131-40.
• Hosseini, M., Khavari, Z., Yaghmaei, F., Alavi Majd, H. (2010). [Factors related to exercise performance according to Theory of Planned Behavior in female students of Shahid Beheshti University of Medical Sciences]. Journal of Nursing and Midwifery; 19(66):1-7.
• Jenkin, C. R., Eime, R. M., Westerbeek, H., O’Sullivan, G., & van Uffelen, J. G. Z. (2017). Sport and ageing: a systematic review of the determinants and trends of participation in sport for older adults. Journal   BMC Public Health, 17(1). doi:10.1186/s12889-017-4970-8.
• Kim I, Choi H, Davis AH. Health-related quality of life by the type of physical activity in Korea. Journal   Community Health Nurs. 2010 Apr;27(2):96–106.
• Kirkby, R.J., Kolt, G.S. and Habel, K. (1998). "Cultural factors in exercise participation of older adults". Perceptual Motor Skills, 87: P: 890.
  • Kolt, G.S. Driver, R.P., and Giles, L.C. (2004). "Why older Australians participate in exercise and sport". Journal of Aging and Physcial Avtivity, 11: pp: 185-198.
• Lee HY, JangSN, Lee S, Cho SI, Park EO. The relationship between social participationand   self-rated   health   by sex and age: Across-sectional   survey.  International   Journal   of Nursing Studies. 2008;45(7):1042
  • Puciato, D. Borysiuk, Z. & Rozpara, M. (2017). Quality of life and physical activity in an older working-age population. Clinical Interventions in Aging, Volume 12, 1627–1634.
• Ross,K. Milsom,V. Rickel,K.et al(2009) The contributions of weight loss and increased physical fitness to improvements in health-related quality of life. Journal of Eating Behaviors (10).pp: 84–88.
• Schmit R. B. (2002), Considering Social Cohesion  in  Quality  Of  Life  Assessments: Concepts and Measurement, Social Indicators Research.
• Vagetti, G. C., Barbosa Filho, V. C., Moreira, N. B., Oliveira, V. de, Mazzardo, O., & Campos, W. de. (2014). Association between physical activity and quality of life in the elderly:  systematic review, 2000-2012. Revista Brasileira de Psiquiatria, 36(1), 76–88. doi:10.1590/1516-4446-2012-0895 .