تطبیق فهم از متن، بر اساس نظریه گادامر با نظریه پست مدرنیسم در باب اقتباس لیندا هاچن*

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 4، دوره 15، شماره 58، مرداد 1400، صفحه 81-103   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/clq.2021.683757

نویسندگان

رضا برآبادی¹؛ علی شیخ مهدی^{* 2}

¹دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد واحد الکترونیکی، رشته نمایش-ادبیات نمایشی.

²دانشیار و عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده هنر و معماری، تهران، ایران.

چکیده

اقتباس بحث مورد مناقشه‌ای است. این‌که دانسته شود اقتباس نظریه یا مفهوم است یا فرآیند، مهم است. اما چیزی که مورد اهمیت است فرآیند اقتباس است که مد نظر است. متن ادبی اولین رخ نمود خود را در متون مقدس تمدن‌های کهن و باستانی قبل از میلاد مسیح و بروز داد که تا عصر حاضر اشکالی از اقتباس به خود دیده‌اند که باید دید دچار چه تغییرات بنیادین بوده است؟ در درجه دوم اهم بحث اثر مقتبس، تحلیل آن می‌باشد. از این رو محقق بر آن است با رویکرد تطبیقی فرایند اثر اقتباسی و تحلیل آن را دو متغیر بداند. اگر فرایند رسیدن به یک اثر اقتباسی از هر منبعی که گادامر آن را شامل هر متن دیداری و شنیداری می‌داند را متغیر مستقل بدانیم پس ناگزیر به بیان هرمنوتیک فلسفی قائل به متن هستیم. همچنین اگر خوانش اثر اقتباسی بر اساس نظریه پسامدرنی لیندا هاچن را متغیر وابسته بدانیم. در این مقاله دو متغیر مذکور به این دلیل مورد بررسی قرار خواهد گرفت، که آیا تحلیل محتوایی به تولید اثر اقتباسی منجر می‌شود و یا علم هرمنوتیک؟

کلیدواژه‌ها

اقتباس؛ متون کهن؛ متون مقدس؛ هرمنوتیک؛ گادامر

مراجع

کتابنامه

احمدی، بابک. 1398ش، ساختار و تأویل متن، چاپ بیستم، تهران: نشر مرکز.

گادامر، هانس گئورگ. 1395ش، هرمنوتیک زبان هنر(شش جستار هرمنوتیکی)، ترجمه عبدالله امینی، چاپ نخست، تهران: پرسش.

هاچن، لیندا. 1396ش، نظریه‌ای در باب اقتباس، مترجم خداکرمی مهسا، چاپ نخست، تهران: نشر مرکز.

 

مقالات

بهبودیان، شیرین و طاهره پالیزبان. 1387ش، «جایگاه ادبیات تطبیقی در زبان و ادبیات فارسی»، فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی، ش5، صص49-62.

پیر نجم‌الدین، حسین و شیما شهبازی. 1391ش، «نشانه‌شناسی تاریخ‌نگاری پسا نوگرا: اسطوره‌های مدرن و رولان بارت و فرا داستان تاریخ‌نگاران لیندا هاچن»، همایش ملی نقد ادبی، ش2، صص104- 87.

جمشیدی‌ها غلامرضا و وحید شالچی. 1388ش، «هرمنوتیک و مسأله تاریخ مندی فهم انسانی»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، زمستان، ش4، صص191-151.

ربانی گلپایگانی، علی. 1386ش، «هرمنوتیک فلسفی در اندیشه گادامر»، قبسات، زمستان، ش23، صص39-24.

رعایت جهرمی، محمد. 1390ش، «بررسی تطبیقی خوانش ویتگنشتاین و گادامر از تاریخمندی فهم»، دوفصلنامه شناخت، پاییز و زمستان، ش1/65، صص56-41. 

روزبه، روح‌الله. 1397ش، «پازولینی و اقتباس از هزار و یک شب»، پژوهش‌های ادبیات تطبیقی، تابستان، ش2، صص42-21.

صادقی شهپر، رضا. 1395ش، «فرا داستان تاریخ‌نگاران، نقد منظومه «مهره سرخ» بر اساس لیندا هاچن»، یازدهمین گردهمایی بین‌المللی انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی، صص1597-1581

غفاری قره‌باغ، سید احمد. 1387ش، «هرمنوتیک فلسفی گادامر در بوته نقد»، معرفت، مرداد، ش128، صص112-99.

نصری، عبداله. 1383ش، «عناصر فهم در اندیشه گادامر»، پژوهشنامه فلسفه دین(نامه حکمت)، پاییز و زمستان، ش4، صص65-55.

واعظی، اصغر. 1391ش، «تلقی بدیع گادامر از فهم»، فلسفه، پاییز و زمستان، ش2، صص،26-5.