تحلیل تجربه زیبایی شناسی تن-‌بنیاد شوسترمان در پرتو آراء اسپینوزا و لایب‌نیتز

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 24، دوره 15، شماره 58، مرداد 1400، صفحه 575-592   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/clq.2021.683773

نویسندگان

حجت گودرزی¹؛ حسین اردلانی^{* 2}؛ محمدرضا شریف زاده³

¹دانشجوی دکتری فلسفه هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

²استادیار گروه فلسفه هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

³دانشیار گروه فلسفه هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

فلسفه از افلاطون تا دوران پسامدرن ژیل دلوز همواره بیش‌تر معطوف و مشغول به ذهن(دوالیته سوژه و ابژه) بوده و التفات کمینه­ای نسبت به عین(تن و بدن) داشته است. از شروع فلسفه زیبایی­شناسی مدون با الکساندر بومگارتن تا مورد مطالعه اخیر، یا التفات کمی به تن و بدن شده یا ریشه این اندیشه به ارجاع اشتباهی حوالت شده است. مطالعه حاضر بر آن است تا آراء فلسفی ریچارد شوسترمان پیرامون زیبایی­شناسی تن-‌بنیاد را مورد بررسی قرار دهد و با ارجاع به زیبایی­شناسی تن­کوشانه و تقلای لایب نیتز و اسپینوزا اولاً ریشه زیبایی­شناسی تن-بنیاد را نه در اندیشه فلاسفه معاصری چون مرلو-پونتی و فوکو بلکه در سپهر اندیشه مونادولوژی لایب­نیتز و تقلای اسپینوزا بر­رسد؛ و ثانیاً نشان دهد زیبایی­شناسی یا اساساً امری تنی-عاطفی است یا زیبایی­شناسی نیست. بنابراین، کناتوس یا تقلای اسپینوزایی ریشه هرگونه جنبش و تن-آگاهی است و هر موضوع تنی بدون التفات به کناتوس از نقصان شدیدی رنج می­برد. این مطالعه به روش تحلیلی-تطبیقی و با اسناد کتابخانه­ای صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها

زیبایی‌شناسی؛ تن-بنیاد؛ شوسترمان؛ زیبایی‌شناسی تقلا

مراجع

کتابنامه

اسپینوزا، باروخ. 1364ش، اخلاق، ترجمه محسن جهانگیری، تهران: نشر دانشگاهی.

اسپینوزا، باروخ. 1374ش، رساله در اصلاح فاهمه، ترجمه اسماعیل سعادت، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

اصغری، محمد. 1389ش، نگاهی به فلسفه ریچارد رورتی، تهران: نشر علم.

بانیوز، اریک. 1389ش، درآمدی بر اندیشه‌های مرلوپونتی، ترجمه رمضان برخورداری، تهران: نشر گام نو.

پاتنم، هیلاری. 1395ش، پراگماتیسم: پرسشی گشوده، ترجمه محمد اصغری، تهران: ققنوس.

پارکینسون، جی. ایچ. آر. 1381ش، عقل و تجربه از نظر اسپینوزا، ترجمه محمد علی عبداللهی، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی، پژوهشگاه فلسفه و کلام.

پیراوی ونک، مرضیه. 1393ش، پدیدارشناسی نزد مرلوپونتی،‌ تهران: نشر پرسش.

تامس پریموزیک، دنیل. 1388ش، مرلوپونتی، ‌فلسفه و معنا، ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: نشر مرکز.

تیلیش، پل. 1387ش، شجاعت بودن، ترجمه مراد فرهادپور، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

جالی، نیکولاس. 1391ش، لایب نیتز، ترجمه سیدمسعود حسینی، تهران: نشر ققنوس.

دلوز، ژیل و فلیکس گتاری. 1393ش، فلسفه چیست؟، ترجمه محمدرضا آخوندزاده، تهران: نشر نی.

دلوز، ژیل. 1389ش، فوکو، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهان دیده، تهران: نشر نی.

دلوز، ژیل. 1395ش، یک زندگی، ترجمه پیمان غلامی و ایمان گنجی، تهران: نشر چشمه.

دلوز، ژیل. 1396ش، انسان و زمان آگاهی مدرن، ترجمه اصغر واعظی، تهران: نشر هرمس.

راسل، برتراند. 1395ش، شرح انتقادی فلسفه لایب نیتز، ترجمه ایرج قانونی، تهران: انتشارات مهر ویستا.

راسل، برتراند. 2016م، تاریخ فلسفه غرب، ترجمه نجف دریابندری، تهران: نشر آوند دانش.

رورتی، ریچارد. 1385ش، پیشامد، بازی، همبستگی، ترجمه پیام یزدانجو، تهران: نشر مرکز.

رورتی، ریچارد. 1390ش، اولویت دموکراسی بر فلسفه، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران: نشر طرح نو.

رورتی، ریچارد. 1390ش، فلسفه و آینه طبیعت، ترجمه مرتضی نوری، تهران: نشر مرکز.

رومانا، ریچارد. 1393ش، فلسفه ریچارد رورتی، ترجمه مرتضی نوری، تهران: نشر علم.

شوسترمان، ریچارد. 1396ش، تجربه زیباشناختی،‌ ترجمه شهریار وقفی پور، تهران: نشر ایجاز.

صانعی دره بیدی، منوچهر. 1389ش، فلسفه لایب نیتز، تهران: انتشارات ققنوس.

کاپلستون، فردریک. 1390ش، تاریخ فلسفه، جلد چهار(از دکارت تا لایب نیتز)، ترجمه غلامرضا اعوانی، چاپ ششم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

کارمن، تیلور. 1391ش، مرلوپونتی ستایشگر فلسفه، ترجمه هانیه یاسری، تهران: نشر ققنوس.

کارمن، تیلور. 1391ش، مرلوپونتی، ترجمه مسعود علیا، تهران: نشر ققنوس.

گوتفرید، ویلهلم لایب نیتز. 1372ش، مونادولوژی و چند مقاله فلسفی دیگر، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.

گوتفرید، ویلهلم لایب نیتز. 1375ش، مونادولوژی، ترجمه یحیی مهدوی، تهران: انتشارات خوارزمی.

لتا، رابرت. 1384ش، فلسفه لایب نیتز، ترجمه فاطمه مینایی، تهران: انتشارات هرمس.

لوید، ژنویو. 1396ش، اسپینوزا و کتاب اخلاق، ترجمه مجتبی و درایتی، تهران: شب خیز.

مجتهدی، کریم. 1390ش، لایب نیتز و مفسران فلسفه او، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

مرلوپونتی، موریس. 1379ش، جهان ادراک، ترجمه فرزاد جابر الانصار، تهران: نشر ققنوس.

مرلوپونتی، موریس. 1396ش، در ستایش فلسفه، ترجمه ستاره هومن، تهران: نشر مرکز.

مرلوپونتی، موریس. 1397ش، ‌پدیدارشناسی ادراک، ترجمه محمود دریانورد، تهران: ‌انتشارات زندگی روزانه.

هریس، اورول ای. 1389ش، طرح اجمالی فلسفه اسپینوزا، ترجمه سید مصطفی شهرآیینی، تهران: نشر نی.

هیل، جاناتان. 1396ش، مرلوپونتی برای معماران، ترجمه گلناز صالح کریمی،‌ تهران: انتشارات فکر نو.

کتب انگلیسی

Shusterman, Richard. Performing Live: Aesthetic Alternatives for Ends of Art. Cornell University Press: 2000.

Shusterman, Richard. Practicing Philosophy: Pragmatism and the Philosophical Life. Taylor and Francis, Bahman 15, 1394.

Shusterman, Richard. Pragmatist Aesthetics. Rowman and Littlefield. 2000.

Shusterman, Richard. Surface and Depih: Dialectics of Criticism and Culture. Cornell University Press, 2000

Shusterman, Richard. Zhinking Zhrough the Body: Essays in Nesthetics. Cambridge University Press, Shahrivar 27, 1391.

 

مقالات

اسکروتن، راجر. «لایب نیتز و فلسفه او»، ترجمه عبدالعلی دستغیب، کیهان فرهنگی، شماره 213.

پریست، استفن. خرداد 1391ش، «موریس مرلوپونتی: زندگی و آثار»، ترجمه مصطفی امیری،‌ شماره 57، کتاب ماه فلسفه، صص 3- 12.

حسن زاده، صالح. زمستان 1388ش، «بررسی و نقد الهیات لایب نیتز»، نشریه حکمت و فلسفه، دوره 5، ‌شماره 4، صص 91- 119.