شرایط اساسی قراردادهای بالادستی نفت جهت واگذاری به شرکت های بین المللی نفتی

تحقیقات حقوقی بین المللی

مقاله 1، دوره 14، شماره 53، آذر 1400، صفحه 1-21   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/alr.2021.683847

نویسندگان

عبدالحسین شیروی خوزانی^{* 1}؛ محمود باقری²؛ سید عمادالدین طباطبایی³

¹استاد گروه حقوق خصوصی، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، قم، ایران. (نویسنده مسئول). رایانامه: [e-mail]

²دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. رایانامه: [e-mail]

³دانش آموخته دکتری حقوق بین الملل عمومی. رایانامه: [e-mail]

چکیده

زمینه و هدف: شروط قراردادهای بالادستی نفت و گاز اهمیت بسزایی برای شرکتهای بین‌المللی نفت و دولتهای صاحب مخزن دارد. واگذاری قراردادهای بالادستی نفت و گاز به  شرکتهای بین­المللی نفت خارجی اجازه می­دهد تا مدت نسبتاً طولانی در میادین نفتی کشور صاحب مخزن جهت اکتشاف، استخراج و تولید نفت حضور داشته باشند. علاوه بر مدل قراردادی، مواردی مانند طرفین قرارداد، مالکیت، الزامات قانونی، هزینه و بازپرداخت آن و میزان حق­الزحمه از جمله شروطی می­باشد که بر جذابیت قراردادهای نفتی تأثیر شگرفی دارد.
روش: پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است.
یافته­ ها و نتایج: دولت مرکزی عراق از مدل قراردادهای خدماتی برای توسعه میادین خود استفاده می­نماید. مدل مذکور که آخرین نمونه آن در سال 2018 رونمایی شده است، تفاوت هایی با قراردادهای بیع متقابل ایران و مشابهت­های با مدل قرارداد جدید نفت ایران دارد. کشور ایران نیز مانند کشور عراق از قراردادهای خدماتی برای توسعه و تولید میادین نفتی خود بهره­ می­گیرد. نظر به تجربه طولانی و مشابهت فرهنگی، دینی و جغرافیایی دو کشور، بررسی مفاد و شروط قراردادهای این دو کشور می­تواند نقاط قوت و ضعف قراردادهای موجود را روشن نموده و  شرکت ملی نفت ایران را در طراحی مدلهای جدید قراردادی و یا اصلاح مدل­های رایج قراردادهای نفتی یاری نماید.     

کلیدواژه‌ها

قراردادهای بالادستی نفت؛ شرکت های بین المللی نفتی؛ قوانین و مقررات بالادستی

مراجع

- شکوهی، محمدرضا و دیگران (1395). مقایسه تطبیقی کارآیی رژیم مالی قراردادهای بیع متقابل و قراردادهای نوین نفتی ایران، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 5(20): 113-79.

-شیروی، عبدالحسین و امین‌مجد، فاطمه (1391). سرمایه­گذاری خارجی در عملیات بالادستی، حقوق خصوصی، 9(21): 34-5.

-شیروی، عبدالحسین (1383). انواع روش­های قراردادی تجارت متقابل، اندیشه­های حقوقی، 2(7): 46-5.

-شیروی، عبدالحسین (1393). حقوق نفت و گاز، نشر میزان، چاپ اول.

-شیروی، عبدالحسین؛ ابراهیمی، سید نصراله و اصغریان، مجتبی (1388). اکتشاف و توسعه میادین نفتی ایران از طریق قراردادهای بیع متقابل، ترجمه ، مجله حقوقی بین­المللی، نشریه مرکز امور حقوقی بین­المللی ریاست جمهوری، 26(41): 262-243.

-قنبری‌جهرمی، محمدجعفر و اصغریان، مجتبی (1394). مطالعه تطبیقی ترتیبات مالی قراردادهای خدماتی نفتی عراق و ایران، مطالعات حقوق تطبیقی، 6(12): 771-751.

-کلایوام، اشمیتوف (1377). حقوق تجارت بین الملل، جلد اول ترجمه شده زیر نظر  بهروز اخلاقی، تهران: سمت.

-گودرزی، زهرا و باقری، محمود (1394). تحلیل قوانین جدید در حوزه نفت و گاز و بررسی ظرفیت قانونی موجود در پذیرش تحولات قراردادی، مطالعات حقوق انرژی، 1(2): 166-153.

Damianova, Kalina K (2015). Iran's re-emergence on global energy markets (opportunities, challenges, implications), EUCERS (European Centre for energy and Resource Security, p.45.

-Mazeel, Muhammad (2010). Petroleum Fiscal Systems and Contracts, Diplomica Verlag GmbH.

-Ghandi, Abbas& Lin, C.-Y.Cynthia (2018). Economic Efficiency and Optimal Contractual Design of Iraq's Oil Service Contracts.

-Jalo, Ismaila (2013). The rights to explore petroleum, what manner of rights is best suited for the Iraqi Petroleum Industry?, University of Dundee, CEPMLP Annual Review-CAR Volume 16.

-Mousa Jiyad, Ahmed (2010). The fiscal Regime of Upstream Oil Contracts and and Rumaila Economics & Alahdab Disadvantages, Presentation delivered before The 3 rd Iraqi Petroleum Conference, Imperial College, London, UK.

-Oliveira, Marcelo. R (2010). The overhaul of the Brazilian oil and gas regime: does the adaption of a production sharing agreement bring any advantage over the current modern concession system?, OGEL, vol. 8-issue 4available at: www.ogel.org.