بررسی اپیدمیولوژیکی لیگولوزیس در ماهی شاکولی تیگریس (Alburnus mossulensis) سد وحدت کردستان

پژوهش های بالینی و آزمایشگاهی دامپزشکی

دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 18، تیر 1391، صفحه 59-64   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

عامل بیماری لیگولوزیس انگل لیگولا اینتستینالیس (Ligula intestinalis) می‌باشد. از سستود هایی است که میزبان اختصاصی نداشته و در سطح وسیع در بین ماهیان مختلف میتواند دیده شود.در این بررسی سد وحدت کردستان از نظر این بیماری مورد بررسی قرار گرفت.این مطالعه طی یکسال نمونه گیری با مراجعات فصلی انجام شد. شاکولی تیگریس (Alburnus mossulensis) بعنوان ماهی بومی انتخاب و در فصول مختلف سال جمعاً 1200 عدد از آن صید گردید. بعد از شناسایی ماهی مورد نظر ، شکم آنها شکافته شده و آلودگی آنها مورد بررسی قرار گرفت. جهت تایید پلروسرکوئیدهای جدا شده بعد از رنگ آمیزی، توسط استرئواسکوپ بررسی و جنس لیگولا تایید گردید. نتایج نشان داد که از بین 1200 قطعه ماهی که در مدت یکسال صید گردید 379 ماهی آلوده بوده اند که نشان دهنده آلودگی 32 درصدی شاکولی در این منبع آبی است. درصد آلودگی در فصول مختلف بترتیب زمستان 43 درصد، بهار 25 درصد، تابستان28 درصد و پاییز 40 درصد بود. همچنین حداکثر تعداد پلروسرکوئید داخل محوطه بطنی 13 عدد بود و اکثر ماهیان 5 تا 6 پلروسرکوئید داخل محوطه بطنی خود داشتند. لذا با توجه به گزارش این انگل از قزل آلا و روند تاسیس استخرهای خاکی پرورش قزل آلا درکشور و متعاقب آن در این منطقه ضروری است در خصوص شیوع این بیماری در قزل آلا تمهیدات پیشگیرانه ای در نظر گرفته شده و اقدامات لازم جهت قطع چرخه انگل صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها

شاکولی تیگریس؛ لیگولوزیس؛ اپیدمیولوژی؛ سد وحدت

مراجع

1-     اسلامی، ع. (1376):کرم شناسی دامپزشکی، جلد دوم، انتشارات دانشگاه تهران، صفحات 265-260

2-     برزگر، م. جلالی جعفری ، ب (1384): انگل‌های کرمی، آکانتوسفالا و سخت پوست ماهیان دریاچه سد وحدت – کردستان، مجله علوم دامپزشکی ایران، سال دوم، شماره 3 ، صفحات233- 229

3-     جلالی، ب. (1377): انگلها و بیماریهای انگلی ماهیان آب شیرین ایران، معاونت تکثیر و پرورش آبزیان، سازمان شیلات ایران، صفحات 350 تا 356.

4-     جلالی، ب. برزگر، م. (1383): انگل‌های آبشش ماهیان معرفی شده و بومی دریاچه سد وحدت- کردستان، مجله علوم دامپزشکی ایران، سال اول، شماره 3، صفحات 46- 41

5-     جلالی، ب. (1361): گزارش ایکتیوپاتولوژیک دریاچه سد ارس، سازمان تحقیقات شرکت شیلات ایران، 85 صفحه.

6-     جلالی، م. خسروی، م. حائری روحانی، ع. قربانزاده، آ. پارسا، ع. (1387): بررسی شدت و شیوع لیگولوزیس به علت لیگولا اینتستینالیس (Ligula intestinalis) در ماهیان کولی Chalcalburnus sp دریاچه زریوار-کردستان و تغییرات هورمونهای جنسی در ماهیان آلوده، مجله علوم دامپزشکی ایران، سال، شماره، صفحات25-27

7-     رزمی، غ. نقیبی، آ. (1379): مقایسه بیولوژی و مرفولوژی پلروسرکوئیدهای مشاهده شده در محوطه بطنی ماهی، اولین همایش بهداشت و بیماریهای آبزیان، ایران- اهواز.

8-      شریف روحانی، م. (1374):تشخیص ، پیشگیری و درمان بیماریها و مسمومیتهای ماهی ، چاپ اول ،  انتشارات معاونت تکثیر و پرورش آبزیان، سازمان شیلات ایران، صفحات 255-241

9-      مخیر، ب. (1381): بیماری های ماهیان پرورشی، انتشارات دانشگاه تهران، صفحات 418- 416    

10-   مرتضوی، ج. پازوکی، ج. جوانمرد، آ (1383): آلودگی به انگلهای لیگولا اینتستینالیس و بوتریوسفالوس آکیلوگناتی در دو گونه از ماهیان سد ستارخان اهر، مجله علمی شیلات ایران، شماره 4، سال سیزدهم.

11-   مهندسین مشاور آبزی گستر(1384): مطالعات لیمنولوژی و ارزیابی ذخایر دریاچه سد وحدت، شناسایی ماهیان و انگل‌های آنها، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان شیلات ایران، اداره کل شیلات استان کردستان ، صفحات 100-1

12-   یوسفی، م و همکاران (1384): گزارش چند مورد آلودگی ماهی سفید رودخانه ای (Rutilus rutilus) به انگل لیگولا اینتستینالیس در سد ارس، مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل، سال هفتم، شماره 2، صفحات 83-80

13-  Choudhury, A., Dick, T.A. (1995): fish diseases and disorders (Vol.1) Protozoan and metazoan infection CABI. Walling ford. Oxon oxio. 8DE.UK, PP: 391-414.

14-  Dubinana, M.N. (1980): Tape worms (Cestoda, Ligulidae of the fauna of the USSR. Amerind publishing co. PVT. LTD. New Delhi, 350 pages

15-  Ergonul, M.B., Altindag, A. (2005):The effects of Ligula intestinalis  plerocercoids on the growth features of Tench,Tinca tinca,Turkey Journal Veterinary. Animals Scierces 29 1337-1341

16-   Heckmann R. A. , Chint H. L.(1987): Parasites of the cutthroat trout, salmo clarki, and longnose suckers, catostomus catostomus, from yellowstone lake, wyoming ,Great Basin Naturalis

17-  Jalali, B, Barzegar, M. (2006): Fish parasites in Zarivar Lake. Journal of agriculture science and technology, vol.8, 47-58.

18-  Roberts , R. j. (2001):Fish Pathology, third edition, published by W.B. Saunders, University of Idaho, USA, PP. 288-290

19-   Shargh, S. and et al (2008):Distribution of parasitic cestod” Ligula intestinalis”  in Mazandaran Region,Iranian Journal of Parasitol: Vol. 3 , No.2,PP26-33

20-  Weekes, P. J., Penlington B.(2006): First records of Ligula intestinalis (Cestoda) in rainbow trout, Salmo gairdneri, and common bully, Gobiomorphus cotidianus, in New Zealand, Journal of Fish Biology , Vol. 28 No. 2 pp. 183-190