سطح بندی مطلوبیت به لحاظ شاخص های تراکمی در روند ارزیابی دامنه های ایمنی در فرآیند رشد کالبدی شهر مطالعه موردی محلات منطقه (4) شهر رشت

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 12، دوره 16، شماره 3، مهر 1400، صفحه 615-631   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید مسعود موسوی¹؛ کرامت الله زیاری^{* 2}؛ حسین سلطان زاده³

¹گروه معماری، دانشکده معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد فومن و شفت، شهر فومن، ایران

²استاد تمام/گروه جغرافیای انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

³دانشیار/ گروه هنر و معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

با توجه به پیچیدگی روابط بین سطوح اثرگذار بر کیفیت محیط مسکونی، رفتارشناسی علل تغییر کیفیت محیط را براساس رویکرد سیستمی میتوان توضیح داد. در این پژوهش با کمک مدل سازی سیستمی در برنامه های رایانه ای و تحلیل منابع، مکان منابع، فعالیت ها و همچنین استخراج پارامترهای تاثیرگذار بر ایمنی شهری در فرایند رشد کالبدی شهر با استفاده از روش برنامه ریزی منابع مکانی مورد تحلیل قرار می گیرد و در این راستا مکان منابع و فعالیت ها در برنامه ریزی محوریت پیدا می کند. در این روش برنامه ریزی که مبتنی بر دنیای واقعی است؛ اطلاعات جمع آوری و با استفاده از نقشه های پایه ای بروز شده، کلیه اطلاعات به مکان اشیاء دنیای واقعی منظم می گردند و تحلیل داده ها با مدل هایی صورت میگیرد که اساسا درآنها بعد مکانی بعنوان یکی از ابعاد مهم در مدل تلقی می شود و براساس بعد مکانی یا محل استقرار عوارض، اشیاء، فعالیت های انسانی و سایر اطلاعات مورد نظر، مدل تحلیل و برنامه ریزی شکل میگیرد. اساس برنامه ریزی منابع مکانی، مشاهدات صحیح و بروز و مدل های تحلیلی و منطقی قابل محاسبه می باشد که جهت بررسی فرضیه ها نخست با جمع آوری اطلاعات از طریق متون و منابع کتابخانه ای و در ادامه از طریق کار میدانی با برداشت کالبدی فعالیت های موجود در منطقه 4 شهر رشت به تفکیک محلات ، به بستر مناسبی جهت شناخت و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده در سطح بندی مطلوبیت در محلات منطقه (4) شهر رشت دست یافت.

کلیدواژه‌ها

ایمنی شهری؛ مطلوبیت؛ شاخص تراکمی؛ رشد کالبدی

مراجع

پرهیزگار، اکبر. (1376). ارائه الگوی مناسب مکان گزینی مراکز خدمات شهری با تحقیق در مدلها و GIS شهری. پایان نامه دکترا دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.

حاجیخانی، غلامرضا، صالحی اسماعیل (1372). معیارهای شهرسازی برای ایده شهر سالم، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.

حسینی، سید علی؛ ویسی، رضا و مریم محمدی. (1391). پهنه بندی جغرافیایی محدودیتهای توسعه کالبدی رشت با استفاده از GIS ، چهارمین کنفرانس مدیریت و برنامه ریزی شهری، مشهد.

رهنما غ، و عباس زاده م. (1387). اصول، مبانی و مدل های سنجش فرم کالبدی شهر.

زیاری. کرامت الله، جانبابا نژاد، محمد حسین، (1388). دیدگاهها و نظریات شهر سالم، ماهنامـه شهرداریها، شماره 95، 14-23.

زیاری، کرامت اله و دیگران. (1393). سنجش ضریب ایمنی شاخص های کالبدی شهر کرج. جغرافیا و توسعه، 34.

زیاری، کرامت اله؛ محمدی ده چشمه، مصطفی؛ پوراحمد، احمد و قالیباف، محمد باقر. (1393)."سنجش ضریب ایمنی شاخص های کالبدی شهر کرج." مجله جغرافیا و توسعه، سال 12، شماره 34، 82-69..

قریب، فریدون. (1376). شبکه ارتباطی در طراحی شهری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

طرح و کاوش، ش. م. (1385). طرح جامع شهر رشت، فصل دوم: مطالعات پایه و شناسایی ویژگی های شهر.

طرح و کاوش، م. م. (1385). طرح جامع رشت، فصل پنجم: تهیه و تدوین طرح توسعه و عمران.

عبدالهی، م. (1382). مدیریت بحران در نواحی شهری. انتشارات سازمان شهرداری های کشور.

عسگری ع، و جدیدی میاندشتی م. (1382). ایمنی در طرح‌های توسعه شهری. پیام ایمنی.

گودرزی س خ، و اکبری مهام ا. (1392). مدل های کمی در شهرسازی. دانشگاه پیام نور.

مرکز اطلاعات جغرافیایی شهر تهران. (1376). طرح جامع ایمنی. تهران: انتشارات سازمان شهرداریها.

معصومی، علی. (1375). ارزیابی پروژه های شهر سالم تهران (کوی سیزده آبان)، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران .

مهندسین مشاور بعدتکنیک. (1387). طرح بهسازی و نوسازی محور صیقلان شهر رشت، مطالعات پایه، رشت.

نیکویه، محمود. (1387). رشت شهر باران. انتشارات فرهنگ ایلیا.

هیراسکار، جی.کی (1989). درآمدی بر برنامه ریزی شهری. ترجمۀ محمد سلیمانی و احمدرضا یکانی فرد، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد دانشگاه تربیت معلم تهران.

یونسکو. (1342). ایرانشهر، جلد اول، کمیسیون ملی یونسکو در ایران.

French and Isaacson. (1984). Applying earthquake risk analysis techniques to Land use planning, Planner’s notebook.

Fell, R. a. (2008). Guidelines for landslide susceptibility, hazard and risk zoning for land use planning, Engineering Geology.

Gharab, N. (2001). The Environmental Impact of Urban Self-Alienation. Journal of Urban Management, 8(2), 78-80.

Hillier, B. Stonor, T. & Karimi, K. (2008). Using Space Syntax to Regenerate the Historic Center of Jeddah, UIA World Congress, Turin, pp.108.

Jerome Fellman, Arthur Getis & Judy Getis. (1992). Human Geography: Landscape of human activities, Dubuque: Wm.C. Brown.

http://www.iran125.ir/

Lee, Colin. (1973). Models in Planning, Oxford: pergamon Press, 1973. Lichfield, N. et al, Evaluation the Planning Process, London.

LI, X. and Yeh, A.G., (2005). Integration of Genetic Algorithm and GIS for optimal Location Search. International Journal of Geographic Information Science, 19(5), 581-601.

Mehdizadeh, J. (2006). Strategic planning of Urban Development (Recent Global Experience and its Place in Iran), Studies and Research Center of Urban Planning and Architecture of Iran, Tehran, (2th ed.). (In Persian)

Pricovic, S. (2002). Environmental management and health.

Rafieian, M. and Moloudi, J. (2011). Approaches and Methods to Assessthe Quality of Urban Residential. (2th ed.), Teheran: Azarakhsh Publication. (In Persian)

Soltani, A. &Ataee, S. (2002). Analysis of Network Traffic Classification based on Structural Features Passages and Adjacent Facilities. City Development Research Journal, 10(2002), pp 66. (In Persian)

United Nations. (2007). Global Report on Humen Settlements 2007: Enhancing Urban Safety and Security. UN-Habitat.

Urban Development Criteria for the Idea of Healthy City, Master Thesis, Faculty of Fine Arts, Tehran University

Winz, I., & Brierley, G. (2007). The Use of System Dynamics Simulation in Integrated Water Resources Management, pp.3