برنامه‌ریزی و ساماندهی بازار یاسوج با تاکید بر کاهش ترافیک با رویکرد مشارکتی

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 9، دوره 16، شماره 3، مهر 1400، صفحه 567-581   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه شرفیان¹؛ حسین غضنفرپور^{* 2}؛ حجت اله شرفی³

¹کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

²دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

³استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیده

مقدمه: یکی از مهمترین مشکلات موجود در شهرهای کشور به نحوه استقرار نامناسب فعالیت­های مربوط به خدمات شهری در بستر شهر و به شهروندان، در مجاورت سایر کاربری­های موجود مربوط می­شود که حل این مشکل به برنامه­ریزی و مدیریت مناسب در زمینه مکان­یابی و ساماندهی خدمات شهری نیاز دارد. بازارها از جمله مراکز مهم و حیاتی خدمات­رسانی در شهرها هستند که نقش مهمی در تامین رفاه و آسایش شهروندان و توسعه­ی اقتصادی شهرها ایفا می­کنند. در شهر یاسوج بازار به عنوان قلب اقتصادی شهر محسوب می­شود و افزایش ترافیک در این قسمت مشکلات عدیده کالبدی-کارکردی و دسترسی-ترافیکی برای شهروندان ایجاد کرده است. لذا این تحقیق سعی در برنامه­ریزی و ساماندهی بازار یاسوج با تاکید بر کاهش ترافیک با رویکرد مشارکتی دارد.
روش شناسی تحقیق: روش انجام این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده داده های تحقیق در محدوده موردمطالعه با استفاده از پرسشنامه  و منابع اسنادی و کتابخانه ای و آمار دستگاه­های اجرایی به دست آمده، جهت تجزیه و تحلیل داده­ها، از نرم افزار آماری SPSS بهره­گیری شده است، همچنین از نرم افزار GIS ARC در تهیه و تولید نقشه­ها استفاده شد و  جهت تحلیل اطلاعات از مدل­های SWOT و‌ QSPM  بهره برده شده است.
قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو پژوهش شهریاسوج ومحدوده بازار این شهر و مشکلات ترافیکی ناشی ازحضور و مراجعه مردم به  بازار می­باشد. 
نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان می­دهد که شاخص­های کالبدی-کارکردی، اقتصادی، اجتماعی، زیست­محیطی، مدیریتی، دسترسی و ترافیکی از نظر شهروندان وضعیتی قابل قبولی ندارند و دارای سطح مطلوبی در بازار یاسوج نمی­باشند. ایجاد پارکینگ در محدوده بازار با توجه به وجود زمین های خالی در این محدوده می تواند در کاهش ترافیک محدوده بازار موثر باشد و همچنین انتقال دستفروشان به نقطه دیگر در ساماندهی محدوده بازار می­تواند تاثیرگذار باشد. تاکید برایجاد سیستم حمل و نقل عمومی مناسب و کارآمد در محدوده بازار جهت کاهش استفاده از خودروهای تک سرنشین از مهمترین راهبردهای برنامه­ریزی و ساماندهی بازار یاسوج با تاکید بر کاهش ترافیک می­باشد.

کلیدواژه‌ها

ساماندهی؛ بازاریاسوج؛ مشارکت؛ حمل و نقل و ترافیک

مراجع

ادارة کل مسکن و شهرسازی استان کهگیلویه و بویراحمد. (1380). آمار کاربری اراضی شهر یاسوج. ادارة کل مسکن و شهرسازی. یاسوج.

افشارکهن، جواد، بلالی، اسماعیل و قدسی، علی محمد (1391). بررسی ابعاد مسئله کنترل ترافیک شهری مشهد، نشریه مطالعات جامعه شناختی شهری. فصلنامه مطالعات شهری، 2(4)، 59-90.

جباری، حبیب. (1389). مشارکت و توسعه اجتماعی. مجموعه مقالات همایش توسعه اجتماعی وزارت کشور.

حسینی نژاد، سارا و صحاف، خسرو. (1393). ساماندهی و برنامه ریزی گذر تاریخی با ارائه گزینه های طراحی؛ نمونه موردی: بازار فرش مشهد. مجموعه مقالات دومین کنگره بین المللی افق های جدید در معماری و شهرسازی، تهران.

دخت نجیبی، نسرین. (1391). طراحی مکان ایستگاه اتوبوس در شبکه حمل و نقل. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی شیراز، دانشکده علوم.

رضایی، محمدرضا و نگین ناجی، سوده. (1393). بررسی راهکارهای موثردر ایجاد محله پایدار با رویکرد مشارکتی در شهر یاسوج. نشریه پژوهش و برنامه­ریزی شهری، 6(20)، 69-82.

روحی عیسی لو، محمد. (1389). تجزیه و تحلیل کارایی سازمان میادین میوه و تره­بار و فراورده­های کشاورزی وابسته به شهرداری تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.

زنگی آبادی، علی، علی زاده، جابر و رنجبرنیا، بهزاد. (1392). برنامه ریزی راهبردی، برای سامان دهی بازارهای سنتی ایران؛ مطالعه موردی: بازار سنتی تبریز. فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، 7(1)، 1-13.

سرائی، محمد حسین. (1389). تحولات بازارهای ایرانی- اسلامی؛ مطالعه موردی: بازار یزد. فصلنامه مطالعات شهر ایرانی- اسلامی، شماره اول، 40-25.

سعیدنیا، احمد. (1388). کتاب سبز شهرداری‌ها. جلد دوم:کاربری زمین شهری، انتشارات سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور، تهران.

شکویی، حسین. (1384). دیدگاه‌های نو در جغرافیای شهری. انتشارات سمت. چاپ هفتم. تهران.

صالحی، علیرضا، منافی، سمیه و حیدری، خدیجه (1391). بررسی نقش شهرداری‌ها در کنترل ترافیک شهری. فصلنامه دانش انتظامی زنجان، 1(3)، 1-24.

عطائیان، پریسا. (1391). پیاده سازی الگوریتم کنترل هوشمند ترافیک شهری. پایان نامه کارشناسی ارشد، مصطفی یارقلی، دانشگاه زنجان.

فلامکی، محمدمنصور. (1391). شکل گیری معماری در تجارب ایران و غرب. انتشارات نشر فضا.

محسنی، منوچهر و جاراللهی، عذرا. (1392). مشارکت اجتماعی در ایران. تهران، آرون.

مومنی، مصطفی. (1383). جایگاه والای بازار تبریز در میان بازارهای جهان اسلامی. خلاصه مقالات نهمین کنگره جغرافیدانان ایران، تبریز.

نیازی، محسن. (1393). تاملی در مورد رابطه بین ساختار قدرت در خانواده و مشارکت اجتماعی در شهر کاشان. نامه علوم اجتماعی، شماره 23، 117-145.

یعقوبی، نورمحمد، کیهانیان، ابوذر، سمیع پورگیری، ابراهیم و لطیفی، سمیه. (1391). شناسایی راه‌های تعیین الگوی بهینه ترافیک شهری. فصلنامه علمی-ترویجی راهور، 9(17)، 91-108.