باورهای عامیانه مردم تالش زبان ماسوله استان گیلان با رویکرد ردّپای جغرافیا

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 13، دوره 16، شماره 3، مهر 1400، صفحه 633-648   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علیرضا اقدامی معافی^{* 1}؛ فاطمه همتی گسکری²

¹استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آژاد اسلامی، واحد رشت، گیلان، ایران

²دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آژاد اسلامی واحذ رشت، گیلان، ایران

چکیده

گیلان دارای فرهنگ عامه‏ی شفاهی غنی و گسترده‏ای است که از نسلی به نسل دیگر منتقل شده‏است که متأسفانه به دلیل پیشرفت علم و دور شدن نسل‏های جوان از فرهنگ عامه، این باورها، آداب و رسوم و زبان عامیانه در معرض فراموشی قرار گرفته است. از جمله مناطق گیلان که دارای فرهنگ و تمدنی غنی و کهن است، منطقه‏ی تالش‏زبان ماسوله است. این پژوهش با هدف بررسی و استخراج باورهای عامیانه مردم این منطقه در زمینه‏های مختلف باورهای مربوط به طبیعت، حیوانات، آداب و رسوم زندگی اجتماعی با روش میدانی تهیه و تنظیم شده است. علاوه بر شیوۀ میدانی برای مطالب مقدماتی از روش کتابخانه یی استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین باورها و اعتقادات مردم این منطقه مربوط به طبیعت، گیاهان و حیوانات است و پس از آن در بخش عقاید مربوط به زندگی فردی و اجتماعی، اعیاد باستانی نوروز و چهارشنبه‏سوری از اهمیت و گستردگی بیشتری برخوردار هستند.

کلیدواژه‌ها

آداب و رسوم؛ فرهنگ عامه؛ تالش‏؛ ماسوله

مراجع

احمدی، م.ز. (1394). غذاهای محلی گیلان. رشت: مطبوعات سالیان 

اصلان پور.(1387) .تحقیقات در رسم و رسوم دوره ی ایلخانی(براساس منابع تاریخی این دوره). آینه ی میراث 43 ، 64-86 

آزاد و شکوری. (1381). مدرنیته و خانواده ی تهرانی ،دانشگاه اصفهان ،دانشکده ی ادبیات و علوم انسانی 

آموزگار، ج.(1390). زبان،فرهنگ،اسطوره. تهران: مطبوعات مهارت  

بهشتی. (1371). فرهنگ صبا و تهران: مطبوعات صبا 

بیهقی. (1376).  بررسی و تحقیقات بر فرهنگ عامیانه ایرانیان ، دومین ویرایش ، مشهد : مدیریت مسجد آستان قدس رضوی 

پاکدامن .م.ه. (1378). جامعه بر علیه خرافات، مشهد :مطبوعات ایران نانا  

پندی .ک (1388). ماسوله، الماس ایران زمین،رشت،مطبوعات طاعتی  

تمیمداری (1376). مخروط فرهنگ، سنت و باورها، شعر 21 ، 32-34 

حاجتی .پ. (1392). اشپزی غذاهای محلی گیلان (بانوان شمالی)،رشت: مطبوعات دهسرا  

رادفر. (1384). پیشینه ی فرهنگ عامیانه در ادبیات فارسی منشاء آن در فارسی،کردی و ترکی،فرهنگ ، 55، 65-82 

رفیعی. (1386). لغت نامه تالشی، رشت: دانشگاه گیلان 

 طالبی (1396). کتاب ماسوله 2، توسط طالبی و پورعلی، رشت: فرهنگ ایلیا 

عیدلی. (1386). نوروز در چیستا،تالش 57 و 58 ، 413-420 

فخر.و.ج (1375). قدرت خدا،دوستی(اسلام)،آداب معاشرت، تهران: مطبوعات حکمت 

کزازی .م.ج. (1390) رویاها،حماسی،اسطوره،تهران: مطبوعات مرکز 

گشتاسب .ف. (1391). بازتاب رسوم زرتشتی بر ایران ،مجله ادیان 12 ،157-176 

گولد .ج. (1391). فرهنگ علوم اجتماعی ، ترجمه شده توسط مازندرانی ،تهران: مطبوعات مازیار 

ماسه، هنری(1391). باورها و رسومات ایرانیان، ترجمه شده روشن ضمیر ،تبریز :کانون فرهنگ و تاریخ ایرانیان 

محجوبی.م.ج (1387). ادبیات عامیانه ایرانیان، 1 و 2 ،توسط ذوالفقاری،تهران:چشمه،ویرایش چهارم 

 مطهری (1372). اسلام و احتیاجات زمان ،1، تهران: صدرا، ویرایش سوم  

موریس (1380). تاریخ ادبیات از ابتدا تا کنون ترجمه شده توسط جیکوب، تهران : مطبوعات گستره 

موسوی (1386). نمایش ها، بازی های سنتی گیلان، تهران : فرهنگ ایلیا  

نصرتی (1385). تالشنامه: تفسیر فرهنگ، لطیفه ها ، ضرب المثل ها و غیره،رشت: فرهنگ ایلیا 

هدایت .س. (1378). فرهنگ عامیانه مردم ایران ،تهران:مطبوعات چشمه، ویرایش دوم 

هدایت .س. (1395). فرهنگ عامیانه مردم ایران، توسط هدایت .ج. تهران: مطبوعات چشمه.