ترکیبات تری گلیسیریدی، فسفولیپیدی و توکوفرولی روغن هسته انگور استخراج شده با روش های پرس سرد و حلال هگزان

نوآوری در علوم و فناوری غذایی

دوره 14، 2(تابستان) - شماره پیاپی 52، تیر 1401، صفحه 141-156   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jfst.2021.684139

نویسندگان

علی ابراهیمی ملاطی¹؛ کرامت الله رضائی^{* 2}؛ امیر پورفرزاد³؛ زهرا پیراوی ونک⁴؛ روح الله کریمی⁵

¹دانشجوی دکتری، گروه علوم و صنایع غذایی، پژوهشکده انگور وکشمش، دانشگاه ملایر،‌ ملایر، ایران

²استاد،گروه علوم و صنایع غذایی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران.

³استادیار،گروه علوم وصنایع غذایی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران..

⁴دانشیار، پژوهشکده صنایع غذایی و فرآورده های کشاورزی، پژوهشگاه استاندارد، کرج، ایران

⁵استادیار،‌گروه علوم و صنایع غذایی، پژوهشکده انگور و کشمش، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران.

چکیده

در این مطالعه از دو روش استخراج به وسیله پرس سرد و حلال هگزان برای استحصال روغن از هسته انگور رقم سیاه سردشت استفاده شد. راندمان استخراج روغن در روش پرس سرد 6/12 درصد و در روش حلال هگزان 2/17 درصد به دست آمد. جهت بررسی شاخص های کیفی روغن های استخراج شده از این دو روش، آزمون های عدد پراکسید، عدد اسیدی، عدد صابونی، فنل کل، قدرت آنتی اکسیدانی و عدد یدی بر روی نمونه ها انجام شد. ترکیبات اسیدهای چرب، محتوای تری گلیسیریدی، مقدار ترکیبات فسفولیپیدی و توکوفرولی مربوط به نمونه های روغن استخراج شده نیز مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که اسیدهای چرب لینولئیک با مقادیر 5/63 و 7/66 درصد و اولئیک با مقادیر 7/19 و 7/17 درصد به ترتیب اسیدهای چرب غالب موجود در روغن های حاصل از دو روش استخراج با پرس سرد و حلال می باشند. به علاوه، تری لینولئین با مقادیر 9/28 و 5/28 درصد، اولئوئیل دی لینولئین با مقادیر 5/19 و 5/20 درصد و پالمیتوئیل دی لینولئین با مقادیر 5/18 و 1/17 درصد به ترتیب ترکیبات تری گلیسیریدی غالب در دو نمونه روغن حاصل از پرس سرد و حلال بودند. میزان ترکیبات فسفولیپیدی روغن های به دست آمده با روش پرس سرد mg/kg 61 و با روش حلالmg/kg 45 تعیین گردید. همچنین، گاما توکوتری انول و آلفا توکوتری انول به ترتیب با مقادیر 0/66 درصد و 1/23 درصد در نمونه روغن حاصل از روش پرس سرد و مقادیر 3/33 درصد و 0/53 درصد در نمونه روغن حاصل از روش حلال ترکیبات توکوفرولی غالب بودند.

کلیدواژه‌ها

روغن هسته انگور؛ ترکیبات تری گلیسیریدی؛ توکوفرول ها؛ ترکیبات اسیدهای چرب؛ پرس سرد

مراجع

1. ابراهیمی ملاطی، ع.، رضایی، ک. ا.، پورفرزاد، ا.، پیراوی ونک، ز.، و کریمی، ر. ا. 1398. بررسی و مقایسه روغن هسته انگور سیاه سردشت استخراج شده به وسیله حلال هگزان، با و بدون کمک امواج فراصوت. مجله مهندسی بیوسیستم ایران. دوره 50 ، شماره 2، 398-389.
2. احمدی کمازانی، ن.، و امیری، م. 1392. ارزیابی ویژگی های فیزیکوشیمیایی روغن دانه خرفه.

 

مجله علو‌م غذایی و تغذیه. دوره‌10، شماره 4، 90-81.

3. بیگ‌ محمدی، ز.، مقصودلو، ی.، صادقی ماهونک، ع.، و صفافر، ح. 1388. بررسی اثر پیش‌تیمار حرارتی و نوع پرس بر میزان پایداری اکسیداتیو روغن کلزای استخراج شده طی دوره نگهداری. مجله فرآوری و نگهداری موادغذایی، دوره 1، شماره 1، 72-63.
4. حسینی، ز. 1382.روش های متداول در تجزیه مواد غذایی. شیراز، دانشگاه شیراز.
5. دوستار، ی.، و مهاجری، د. اثرات آنتی اکسیدانی عصاره دانه انگور در موش‌های صحرایی دیابتی شده توسط استرپتوزوتوسین. مجله دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، دوره‌12، شماره1، 14-9.
6. رهنمون،‌ پ.، آزاد‌مرد دمیرچی، ص.، پیغمبر دوست، س. ه.، حصاری، ج.، نعمتی، م.، و زنوزی، ع.1393. ارزیابی تاثیر سرخ کردن بر برخی خواص کیفی روغن هسته انگور. فصلنامه علوم وصنایع غذایی. دوره 11، شماره 45، 33- 25.
7. سالاری، ا.، حبیبی نجفی، م. ب.، فرهوش، ر. و مرعشی، س. ح. 1388. استخراج عصاره هسته انگور با سیستم های مختلف حلال و ارزیابی خواص آنتی اکسیدانی و آنتی رادیکالی آن. نشریه پژوهش های صنایع غذایی ایران. جلد 5، شماره 1، 10-1.
8. علیرضالو،ک.، حصاری، ج.، علیرضالو، ا.، محمدی. م. و فتحی آچاچلوئی، م.1390.بررسی ویژگی های فیزیکوشیمیایی وترکیب اسید چربی روغن دانه ماریتیغال . مجله پژوهش های صنایع غذایی.دوره 21، شماره 1، 33-26.
9. عین افشار، س.، وقاسم زاده، م. تعیین و مقایسه خواص فیزیکوشیمیایی روغن استخراج شده از هسته انگور به روش فراصوت و حلال. مجله علوم و صنایع غذایی ایران. دوره 23. قوچان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان.
10. مظلوم زاده، س. م. 1394.استخراج روغن هسته انگور و تعیین درصد چربی آن.سومین همایش سراسری کشاورزی و منابع طبیعی پایدار. تهران:موسسه آموزش عالی مهر اروند.
11. منتصری، م.، ایزدی، ز.،ایزدی، م.، و سهرابی.، م. 1387.بررسی برخی از خصوصیات کیفی روغن هسته انگور و اثرات آن بر سلامتی انسان. دومین کنفرانس ملی غذای عملگرا.تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
12. موحد، س.، و قوامی، م. 1386. مقایسه و تعیین ترکیب اسیدهای چرب روغن هسته انگور ایرانی و وارداتی.مجله پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی. دروه 20، شماره 2،16-8 .
13. مولودی، ف.، قجربیگی، پ.، حاج حسینی بابایی، ا. ومحمدپور اصل، ا. 1394. ارزیابی خصوصیات شیمیایی واکسایشی روغن های زیتون فرا بکر واردات. مجله علوم غذایی و تغذیه. شماره 12.
14. نیک‌پور، ه.، و محمدی، م.1382. بررسی دو روش استخراج روغن هسته انگور واریته های ایرانی و مشخصات روغن حاصله. مجله علوم و صنایع کشاورزی. دوره 17، شماره 2.
15. Alimentarius, C., 1999. Codex standard for named vegetable oils. Codex Standard, 210:1-13.
16. Alobo, A.P., 2001. Effect of sesame seed flour on millet biscuit characteristics. Plant Foods for Human Nutrition, 56(2):195-202.
17. AOCS. Official methods and recommended practices of theAmerican Oil Chemists’ Society. Champaign IL: Official method number: 965.33.
18. 2000. Official methods of analysis of the AOAC (17^thed.). Gaithersburg, MD. (940.28).

 

19. 2006. Official methods of analysis, oven storage test for accelerated aging of oils', AOCS Press Champion IL. 51-559.
20. 2009. Determination of tocopherols and tocotrienols in vegetable oils and fats by HPLC. Ce: 8-89.
21. Bendini, A., Cerretani, L., Carrasco-Pancorbo, A., Gómez-Caravaca, A.M., Segura-Carretero, A., Fernandez Gutierrez, A. and et al., 2007. Phenolic molecules in virgin olive oils: a survey of their sensory properties, health effects, antioxidant activity and analytical methods. An overview of the last decade Alessandra. Molecules, 12(8):1679-1719.
22. Bester, E., Butinar, B., Bučar-Miklavčič, M. and Golob, T., 2008. Chemical changes in extra virgin olive oils from Slovenian Istra after thermal treatment. Food Chemistry, 108(2): 446-454.
23. Brand-Williams, W., Cuvelier, M.E. and Berset, C.L.W.T., 1995. Use of a free radical method to evaluate antioxidant activity. Journal ofLWT-Food Science and Technology, 28(1): 25-30.
24. Caponio, F., Alloggio, V. and Gomes, T., 1999. Phenolic compounds of virgin olive oil: influence of paste preparation techniques. Food Chemistry, 64(2): 203-209.
25. Čretnik, L., Škerget, M. and Knez, Z. 2005. Separation of parthenolide from feverfew: performance of conventional and high-pressure extraction techniques. Journal of Separation and Purification Technology, 41(1): 13-20.
26. Chui, M. H. and Greenwood, C. E., 2008. Antioxidant vitamins reduce acute meal-induced memory deficits in adults with type 2 diabetes. Journal of Nutrition Research, 28(7): 423-429.
27. Cowley, G., 1995. Melatonin. 46-49.
28. Crews, C., Hough, P., Godward, J., Brereton, P., Lees, M., Guiet, S. and et al. 2006. Quantization of the main constituents of some authentic grape-seed oils of different origin. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 54(17): 6261-6265.
29. Dimitrios, B. 2006. Sources of natural phenolic antioxidants. Trends in Food Science and Technology, 17(9): 505-512.
30. Emmons, C.L., Peterson, D.M. and Paul, G.L. 1999. Antioxidant capacity of oat (Avena sativa L.) extracts. 2. In vitro antioxidant activity and contents of phenolic and tocol antioxidants. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 47(12): 4894-4898.
31. Gallina‐Toschi, T., Cerretani, L., Bendini, A., Bonoli‐Carbognin, M. and Lercker, G. 2005. Oxidative stability and phenolic content of virgin olive oil: an analytical approach by traditional and high resolution techniques. Journal of Separation Science, 28(9‐10): 859-870.
32. Hill, G.M. and Hanna, W.W. 1990. Nutritive characteristics of pearl millet grain in beef cattle diets. Journal of Animal Science, 68(7): 2061-2066.
33. ISO TS 17/383. 2014. Determination of the triacylglycerol composition of fat and oilDetermination by capillary gas Chromatography. First Edition.
34. Kamel, B.S., Dawson, H. and Kakuda, Y. 1985. Characteristics and composition of melon and grape seed oils and cakes. Journal of the American Oil Chemists' Society, 62(5): 881-883.
35. Luque-Garcıa, J.L. and De Castro, M.L. 2004. Ultrasound-assisted soxhlet extraction: an expeditive approach for solid sample treatment: application to the extraction of total fat from oleaginous seeds. Journal of Chromatography A, 1034(1-2): 237-242.
36. Lutterodt, H., Slavin, M., Whent, M., Turner, E. and Yu, L.L. 2011. Fatty acid composition, oxidative stability, antioxidant and antiproliferative properties of selected cold-pressed grape seed oils and flours. Food Chemistry, 128(2): 391-399.
37. Maier, T., Schieber, A., Kammerer, D.R. and Carle, R., 2009. Residues of grape (Vitis vinifera L.) seed oil production as a valuable source of

 

 phenolic antioxidants. Food Chemistry, 112(3): 551-559.

38. Matthau's, B. 2008. Virgin grape seed oil: Is it really a nutritional highlight? European Journal of Lipid Science and Technology, 110(7): 645-650.
39. Moghadas, H.C. and Rezaei, K. 2017. Laboratory-scale optimization of roasting conditions followed by aqueous extraction of oil from wild almond. Journal of the American Oil Chemists' Society, 94(6): 867-876.
40. Ovcharova, T., Zlatanov, M. and Dimitrova, R. 2016. Chemical composition of seeds of four Bulgarian grape varieties. Journal of Ciência e Técnica Vitivinícola, 31(1): 31-40.
41. Ohm, J.B. and Chung, O.K. 2002. Relationships of free lipids with quality factors in hard winter wheat flours. Journal of Cereal Chemistry, 79(2): 274-278.
42. Ozgen, M., Durgaç, C., Serçe, S. and Kaya, C. 2008. Chemical and antioxidant properties of pomegranate cultivars grown in the Mediterranean region of Turkey. Food Chemistry, 111(3):703-706.
43. Rombaut, N., Savoire, R., Thomasset, B., Castello, J., Van Hecke, E. and Lanoisellé, J.L. 2015. Optimization of oil yield and oil total phenolic content during grape seed cold screw pressing. Journal ofIndustrial Crops and Products, 63: 26-33.
44. Sabir, A., Unver, A. and Kara, Z. 2012. The fatty acid and tocopherol constituents of the seed oil extracted from 21 grape varieties (Vitis spp.). Journal of the Science of Food and Agriculture, 92(9): 1982-1987.
45. Shinagawa, F.B., Santana, F.C.D., Araujo, E., Purgatto, E. and Mancini-Filho, J. 2018. Chemical composition of cold pressed Brazilian grape seed oil. Journal of Food Science and Technology, 38(1): 164-171.
46. Taira, H. 1984. Lipid content and fatty acid composition of non glutinous and glutinous varieties of foxtail millet. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 32(2): 369-371.
47. Wada, B., Gordon, R., Yagiz, Y. and Gu, L. 2018. Comparing the oil extraction and refining methods for muscadine grape seeds of Noble and CarlosEuropean Journal of Lipid Science and Technology, 120(9): 1800166.
48. Zhao, R., Zheng, Y., Zhang, W.P., Xu, G.Q. and Jia, Y.S. 2009. On the Extraction Processing of Grape Seed Oil with Cold-pressed Technique [J]. Journal of Beijing University of Agriculture, 3.