استخراج و ریز پوشانی عصاره گیاه زوفا و تاثیر آن بر پایداری اکسیداتیو سیستم مدل غذایی (روغن سویا)

نوآوری در علوم و فناوری غذایی

دوره 14، 3(پاییز) - شماره پیاپی 53، مهر 1401، صفحه 11-25   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jfst.2021.684144

نویسندگان

نگین رضایی سوادکوهی¹؛ پیمان آریایی^{* 2}؛ مهدی چرمچیان لنگرودی³

¹گروه علوم و صنایع غذایی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران

²گروه علوم و صنایع غذایی، واحد آیت الله آملی، دانشگاه آزاد اسلامی، آمل، ایران..

³گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران..

چکیده

این مطالعه با هدف بررسی اثر فرآیند ریزپوشانی بر خصوصیات آنتی اکسیدانی عصاره گیاه زوفا (Hyssopus Officinalis L) انجام شد. عصاره گیاه زوفا با استفاده از دستگاه اولتراسوند استخراج شد. میزان ترکیبات فنولی و فلاونوئیدی آن اندازه گیری شد که به ترتیب 22/9±43/117 (میلی گرم اسید گالیک بر 100 گرم عصاره) و 15/8±62/31 (میلی گرم کوئرستین بر 100 گرم عصاره) بوده است. سپس فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره در غلظت های 100، 200، 300 و 400 ppm با استفاده از روش مهار رادیکال آزاد DPPH و احیا آهن اندازه گیری شد. نتایج نشان داد در هر دو روش با افزایش غلظت عصاره فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره افزایش می یابد. غلظت ppm400 از عصاره به علت دارا بودن فعالیت آنتی اکسیدانی بیشتر برای عمل ریزپوشانی انتخاب شد. صمغ قدومه شهری و ثعلب به عنوان مواد دیواره پوشش انتخاب شدند. خصوصیات نانوکپسول ها شامل اندازه، توزیع اندازه ذرات، سطح ویژه، پتانسیل زتا و راندمان ریزپوشانی اندازه گیری شد که به ترتیب 84/1±713/56 نانومتر، 04/0±293/0، 62/0±11/8 مترمربع بر میلی لیتر، 4/0±8/32- میلی ولت و 4/2±36/88 درصد بوده است. میزان رهایش و ته نشیتی نانوکپسول ها و همچنین اثرات آنتی اکسیدانی آنها در روغن طی 40 روز نگهداری در دمای 60 درجه سانتیگراد و در فواصل زمانی 8 روزه انجام شد. روند رهایش ترکیبات فنولی از نانوکپسول ها افزایشی و روند ته نشینی کاهشی بود. طی دوره نگهداری با گذشت زمان میزان اکسایش روغن افزایش یافت که به صورت افزایش در عدد پراکسید و عدد اسید تیوباربیتوریک مشخص گردید. کمترین میزان اکسایش چربی در طی نگهداری، نمونه های حاوی عصاره نانوریزپوشانی شده زوفا داشتند. نتایج این تحقیق پیشنهاد می کند که ریزپوشانی روش موثری در افزایش فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره محسوب میشود و به این ترتیب میتوان عمر ماندگاری روغن های خوراکی را با آنتی اکسیدان های طبیعی افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

اکسایش؛ روغن سویا؛ ریزپوشانی؛ عصاره زوفا

مراجع

1. بررسی تاثیر عصاره نانوریزپوشانی شده برگ گزنه درکنترل پایداری اکسایشی روغن سویا. فصلنامه علوم و صنایع غذایی ایران، جلد75، شماره15، 33-23.
2. امید بیگی، ر. 1381. بررسی کشت و سازگاری زوفا در شمال تهران. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، شماره 2،240-231.
3. بادرفرسا، ح.، احمدزاده قویدل، ر. و شرایعی، پ. 1397. تاثیر فرآیند ریزپوشانی با استفاده از خشک کن انجمادی بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی وآنتی اکسیدانی اسانس گلپر. نشریه نوآوری در علوم و فناوری غذایی. دوره 10، شماره2، 136-123.
4. توکلی، خ.، اسماعیل زاده کناری، ر. و ناهیدی، ف.1392. اثر انتی اکسیدانی عصاره متانولی پوست ازگیل در پایدارسازی روغن افتابگردان طی شرایط حرارتی. دومین همایش ملی علوم و

 

صنایع غذایی، 9 و 10 اردیبهشت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان.

5. روستایی، م.، برزگر، م. و سحری، م. ۱۳۹۵. عصاره ی ریزپوشانی شده ی پوست سبز پسته به عنوان یک ضداکساینده طبیعی در روغن خام سویا، اولین کنگره بین المللی و بیست و چهارمین کنگره ملی علوم و صنایع غذایی ایران، تهران.
6. سلمانیان، ش.، صادقی ماهونک، ع. ر.، اعلمی، م. و قربانی، م . 1392 . ارزیابی فعالیت ضد رادیکالی آنتی اکسیدانی و تعیین ترکیبات فلاونوئیدی میوه ولیک. مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران ، دوره8،‌ شماره1،185-177.
7. شاکری نیا، م. و حسینی قابوس، س.ح. 1396. بررسی ویژگی های ضد اکسایشی بتاکاروتن استخراج شده از کدو حلوایی. فصلنامه علوم و صنایع غذایی، جلد73، دوره14، 310-301.
8. علینژاد، س.، اسماعیل زاده کناری، ر. و بلندی، م. 1392. اثر آنتی اکسیدانی عصاره متانولی پوست خرمالو در پایدارسازی روغن آفتابگردان طی شرایط حرارتی. همایش ملی صنایع غذایی، 9 و 10 اسفند، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان.
9. قرآنی، ب.، کدخدایی، ر.، آل حسینی، ع. 1396. تاثیر بیوپلیمر، دما و رطوبت نسبی بر ویژگی های فیزیکوشیمیایی و پایداری ترکیبات زیست فعال زعفران ریزپوشانی شده. فصلنامه علوم و صنایع غذایی، جلد 64، دوره14، 142-127.
10. Akkol, E. K., Orhan, I. E. and Yeşilada, E. 2012. Anticholinesterase and antioxidant effects of the ethanol extract, ethanol fractions and isolated flavonoids from Cistus laurifolius L. leaves. Food Chemistry, 131:626-631.
11. Albo, R.G. 2001. Canola fatty acids – anideal mixture for health, nutrition and food use. In Canola and Rapeseed, Shahidi, F. (ed), Van Nostrand Reinhold, New York, 81-89.
12. Alothman, M., Bhat, R. and Karim, A.A. Antioxidant capacity and phenolic content of selected tropical fruits from Malaysia, extracted with different solvents. Food Chemistry, 115(3(:785-788.
13. 1990. Official Methods and Recommended Practices of American Oil Chemists’ Society, edited by David Firestone, Methods. 15th ed. Washington, DC.
14. Berger, R.G. 2007. Flavours and fragrances: chemistry, bioprocessing and sustainability. Springer Science & Business Media.
15. Çam, M., İçyer, N.C. and Erdoğan, F. 2014. Pomegranate peel phenolics: microencapsulation, storage stability and potential ingredient for functional food development. LWT-Food Science and Technology, 55(1): 117-123.
16. Carneiro, H. C., Tonon, R. V., Grosso, C. R. and Hubinger, M. D. 2013. Encapsulation efficiency and oxidative stability of flaxseed oil microencapsulated by spray drying using different combinations of wall materials. Journal of Food Engineering, 115:443-451.
17. Chranioti, C., Nikoloudaki, A., and Tzia, C. 2015. Saffron and beetroot extracts encapsulated in maltodextrin, gum Arabic, modified starch and chitosan: Incorporation in a chewing gum system. Carbohydrate polymers, 127: 252-263.
18. Dahmoune, F., Nayak, B., Moussi, K., Remini, H. and Madani, K. 2015. Optimization of microwave-assisted extraction of polyphenols from Myrtus communis L. leaves. Food Chemistry, 166:585-595.
19. Demirci, B., Kosar, M. and Demirci, F. 2007. Antimicrobial and antioxidant activities of the essential oil of Chaerophyllum libanoticum Boiss. et Kotschy. J Agric Food Chemistry, 105: 1512–1517.
20. Donald, S., Prenzler, P. D., Autolovich, M. and Robards, K. 2001.

 

Phenolic content and antioxidant activity of olive extracts. Food chemistry Journal, 73:73-84.

21. Esfanjani, A. F., Jafari, S. M., Assadpoor, E. and Mohammadi, A. 2015. Nano-encapsulation of saffron extract through double-layered multiple emulsions of pectin and whey protein concentrate. Journal of Food Engineering, 165:149-155.
22. Fathiazad, F. and Hamedeyazdan, S., 2011. A review on Hyssopus officinalis L.: Composition and biological activities.
23. Fang, Z. and Bhandari, B. 2010. Encapsulation of polyphenols–a review. Trends in Food Science & Technology, 21(10): 510-523.
24. Feller, S.E., Gawrisch, K. and MacKerell, A.D. 2002. Polyunsaturated fatty acids in lipid bilayers: intrinsic and environmental contributions to their unique physical properties. Journal of the American Chemical Society, 124(2): 318-326.
25. Freitas, C. and Müller, R.H. 1998. Effect of light and temperature on zeta potential and physical stability in solid lipid nanoparticle (SLN™) dispersions. International journal of pharmaceutics, 168(2): 221-229.
26. Hussain, A.I., Chatha, S.A.S., Noor, S., Arshad, M.U., Khan, Z.A., Rathore, H.A. and Sattar, M.Z.A. 2012. Effect of extraction techniques and solvent systems on the extraction of antioxidant components from peanut (Arachishypogaea L.) Food Analytical Methods, 5: 890-896.
27. Javadian, S. R., Shahoseini, S. R. and Ariaii, P. 2017. The Effects of liposomal Encapsulated Thyme Extract on the Quality of Fish Mince and Escherichia coli O157: H7 Inhibition During refrigerated storage. Journal of Aquatic Food Product Technology, 26(1):115-123.
28. Joye, I. J., Davidov-Pardo, G. and McClements, J. 2015. Encapsulation of resveratrol in biopolymer particles produced using liquid antisolvent precipitation. Part 2: Stability and functionality. Food Hydrocolloids, 49:127-134.
29. Li, P.H. and Chiang, B.H. 2012. Process optimization and stability of D-limonene-in-water nanoemulsions prepared by ultrasonic emulsification using response surface methodology. Ultrasonics sonochemistry, 19(1): 192-197.
30. Maleki., M., Ariaii, P. and Fallah, H. 2016, Effects of Celery Extracts on the Oxidative Stability of Canola Oil Under Thermal Condition. Journal of food processing and preservation, 40 (3): 531-540.
31. McClements, D.J. 2015. Food emulsions: principles, practices, and techniques. CRC press.
32. Mohammadi, A., Jafari, S. M., Assadpour, E. and Esfanjani, A. F. 2016. Nano-encapsulation of olive leaf phenolic compounds through WPC–pectin complexes and evaluating their release rate. International journal of biological macromolecules, 82: 816-822.
33. Nedovic, V., Manojlovic, V., Levic, S. and Bugarskib, B. 2011. An overview of encapsulation technologies for food Procedia Food Science, 1:1806-15.
34. Oke, F., Aslim, B., Ozturk, S. and Altundag, S., 2009. Essential oil composition, antimicrobial and antioxidant activities of Satureja cuneifolia Ten. Food Chemistry, 112(4): 874-879.
35. Rasti, B., Jinap, S., Mozafari, M.R. and Yazid, A.M. 2012. Comparative study of the oxidative and physical stability of liposomal and nanoliposomal polyunsaturated fatty acids prepared with conventional and Mozafari methods. Food chemistry, 135(4): 2761-2770.
36. Razavi, S. M. A., Mortazavi, S. A., Matia-Merino, L., Hosseini-Parvar, S. H.,Motamedzadegan A. and Khanipour E. 2009. Optimization study of gum extraction from Basil seeds (Ocimum basilicum ). International Journal of Food Science & Technology, 44:1755-1762.
37. Robert,, Gorena, T, .Romero, N., Sepulveda, E., Chavez, J. and Saenz, C. 2010. Encapsulation of polyphenols and anthocyanins from pomegranate

 

 (Punica granatum) by spray drying. International journal of food science & technology, 45:1386-1394.

38. Sanchez, V., Baeza, R., Galmarini, M., Zamora, M. and Chirife. J. 2013. Freeze-drying encapsulation of red wine polyphenols in an amorphous matrix of maltodextrin. Food Bioprocess Tech, 6‌(5): 1350-1354.
39. Sebaaly, C., Greige-Gerges, H., Agusti, G., Fessi, H. and Charcosset, C. 2016. Large-scale preparation of clove essential oil and eugenol-loaded liposomes using a membrane contactor and a pilot plant. Journal of Liposome Research, 26(2):126-38.
40. Tadros, T.F. 2009. Controlled‐Release Formulations. Colloids in Agrochemicals: Colloids and Interface Science, 5: 235-245.
41. Tamjidi, F., Shahedi, M., Varshosaz, J. and Nasirpour, A. 2013. Nanostructured lipid carriers (NLC): A potential delivery system for bioactive food molecules. Innovative Food Science & Emerging Technologies, 19: 29-43.
42. Vlase, L., Benedec, D., Hanganu, D., Damian, G., Csillag, I., Sevastre, B., Mot, A.C., Silaghi-Dumitrescu, R. and Tilea, I., 2014. Evaluation of antioxidant and antimicrobial activities and phenolic profile for Hyssopus officinalis, Ocimum basilicum and Teucrium chamaedrys. Molecules, 19(5):.5490-5507.
43. Wanasundara, U. N. and Shahidi, F. 2005. Antioxidant and prooxidant activity of green tea extracts in marine oils. Food Chemistry Journal, 63:335–342.
44. Yang, S. and Washington, C. 2005. Drug release from microparticulate systems (pp. 183-211). CRC Press.
45. Yuan, Y., Gao, Y., Mao, L. and Zhao, J. 2008. Optimisation of conditions for the preparation of β-carotene nanoemulsions using response surface methodology. Food chemistry, 107(3):1300-1306.
46. Zou, Q., Opara, L.U. and McKibbin, R. 2006. A CFD modeling system for airflow and heat transfer in ventilated packaging for fresh foods: I. Initial analysis and development of mathematical models. Journal of Food Engineering, 77(4): 1037-1047.