مقایسه تاثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی و مهارت‌های زندگی(جرات‌ورزی، حل مساله و کنترل خشم) بر آمادگی به اعتیاد، پرخاشگری و تغییر نگرش نسبت به مصرف مواد در دانش‌آموزان دختر پایه نهم

روانشناسی اجتماعی

مقاله 6، دوره 9، شماره 60، شهریور 1400، صفحه 75-84   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ساسان باوی^{* 1}؛ سهیلا استادعباسی²

¹استادیار گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

²کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر ، تعیین تاثیر آموزش مهارت های اجتماعی و مهارت های زندگی ( جرات ورزی ، حل مساله و کنترل خشم ) بر آمادگی به اعتیاد ، پرخاشگری و تغییر نگرش نسبت به مصرف مواد در دانش آموزان دختر پایه نهم شهر اهوازبود . روش پژوهش حاضر از نوع آزمایشی میدانی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بود . جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر پایه نهم شهر اهواز که به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای 60 نفر دختر انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه ( آزمایشی 1، 2 و گروه گواه) گمارده شدند . ابزارهای مورد استفاده عبارت بودند از : مقیاس آمادگی به اعتیاد، پرسشنامه نگرش سنج اعتیاد و مقیاس پرخاشگری اهواز . جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار ) و آمار استنباطی( مانکوا، تجزیه و تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی بنفرونی ) استفاده شد . نتایج نشان داد که آموزش مهارت های اجتماعی و مهارت های زندگی تاثیر معنی داری بر کاهش آمادگی به اعتیاد، تغییر نگرش نسبت به مواد و کاهش پرخاشگری دانش آموزان داشته است . همچنین، آموزش مهارت های زندگی تاثیر معنی داری بیشتری نسبت به آموزش مهارت های اجتماعی بر کاهش آمادگی به اعتیاد، تغییر نگرش نسبت به مصرف مواد و پرخاشگری دانش آموزان داشته است. می توان نتیجه گرفت که آموزش مهارت های اجتماعی و مهارت های زندگی به دانش آموزان در پیشگیری از آسیب های اجتماعی به ویژه، اعتیاد نقش بسزایی دارد.

کلیدواژه‌ها

مهارت های اجتماعی# مهارت های زندگی# جرات ورزی# حل مساله# کنترل خشم# آمادگی به اعتیاد#پرخاشگری

مراجع

افشارنیا، کریم؛ آقابیگی، حمید؛ رضایی، حسینودرکه، محمد. (1391). اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی بر تغییر نگرش دانش آموزش نسبت به سوءمصرف مواد. مجموعه مقالات دومین کنگره اعتیاد و آسیبهای اجتماعی و روانشناختی، دانشگاه خوارزمی.##

باقری، محمد. (1381). نقش آموزش مهارت های زندگی در عزت نفس و تغییر نگرش دانش آموزان. رساله دکترای دانشگاه تهران. ##

پورچناری، عبدالله و گلزاری، محمود. (1394).  اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی بر تغییر نگرش دانش آموزان پسر دوره متوسطه شهرستان سیرجان نسبت به مصرف مواد. فصلنامه اعتیاد پژوهی، سال بیستم، شماره 42. ##

حسنوند، باقر؛ شریفی درامدی، پرویز؛ دلاور، علی و علائی، پروانه. (1398). اثربخشی برنامه آموزش مدیریت شرم بر پرخاشگری و مهارت های اجتماعی کودکان با آسیب شنوایی. فصلنامه سلامت روان کودک، دوره ششم، شماره 1.  ##

دهقانی، صفرعلی؛ بدری، رحیم و فتحی آذر، اسکندر. (1395). تاثیرآموزش مهارتهای اجتماعی و هیجانی بر کاهش اعتیاد پذیری دانش آموزان. فصلنامه رویکردهای روانشناسی در علوم رفتاری، سال دوم، شماره 7. ##

دهقانی، صفرعلی و مصرآبادی، جواد. (1397). فراتحلیل اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی- هیجانی برکاهش استعداد اعتیاد فراگیران. مجله ویژه نامه 1، سال دوازدهم، شماره 48. ##

رادفر، شکوفه و حمیدی، فریده. (1390). راهنمای آموزش مهارت های زندگی. چاپ دوم، تهران: انتشارات پژوهشکده مهندسی و علوم پزشکی جانبازان. ##

رحمتی، عباس. (1394). تاثیر آموزش مهارتهای مقابله ای به شیوه بحث گروهی بر نگرش دانش آموزان نسبت به مصرف مواد. رساله دکترای دانشگاه علامه طباطبایی.  ##

رضایی، علی محمد؛ دلاور، علی و نجفی، محمود. (1391). ساخت و اعتباریابی پرسشنامه نگرش سنج مواد مخدر در دانش آموزان پایه نهم و مقطع متوسطه کشور. فصلنامه اعتیاد پژوهی سوء مصرف مواد، سال ششم، شماره 24. ##

زاهدی فر، شهین؛ نجاریان، بهمن و شکرکن، حسین. (1379). ساخت و اعتباریابی مقیاسی برای سنجش پرخاشگری. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، دوره 7، شماره 1. ##

زرگر، یداله (1385). ساخت و اعتباریابی مقیاس ایرانی آمادگی به اعتیاد. دومین همایش انجمن روانشناسی ایران. ##

زرگر، یداله؛ نجاریان، بهمن و نعامی، عبدالزهرا (1387). بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی (هیجان خواهی، ابراز وجود و سرسختی روانشناختی)، نگرش مذهبی و رضایت زناشویی با آمادگی  اعتیاد به مواد مخدر در کارکنان یک شرکت صنعتی در ایران. مجله علوم تربیتی و روانشناسی، سال دوم، شماره 1. ##

طارمیان، فرهاد. (1387). مهارتهای زندگی، تعاریف و مبانی نظری. مجله ژرفای تربیت، سال اول، شماره 4، تهران. ##

کاکیا، لیدا. (1389). اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر کاهش اعتیادپذیری در دانش آموزان دختر مقطع پیش دانشگاهی شهر تهران. فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی لرستان. دوره دوازدهم، شماره 3. ##

عبدالله پور، محمد. (1387). اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی بر تغییر نگرش نسبت به مواد دانش آموزان مقطع دبیرستان شهر سیرجان. فصلنامه اعتیاد پژوهی، سال دوازدهم، شماره 10. ##

موسوی، مهری سادات. (1388). اثربخشی آموزش مهارت های زندگی بر کاهش گرایش به مواد مخدر بین دانش آموزان. فصلنامه اعتیادپژوهی، سال چهارم، شماره 18. ##

نادری، فرح؛ پاشا، غلامرضا و مکوندی، فرزانه. (1386). تاثیر آموزش مهارت های اجتماعی بر سازگاری فردی- اجتماعی، پرخاشگری و ابراز وجود دانش آموزان دختر در معرض خطر مقطع متوسطه اهواز. دوره 9، شماره 33. ##

نارنجی ها، هومان. (1381). ارزیابی سریع وضعیت سوءمصرف و وابستگی به مواد در ایران. معاونت پژوهشی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی کشور. ##

 

Speath, M., Weichold, K., Silbereisen, R.K., & Wiesner, M. (2010). Examining the differeential effectiveness of a life skills program on alchol use tranjectories in early adolescence. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 78 (3), 334-348. ##.

Zollinger, J. saywell , J.R, Wooldridge, J. (2017). Impact of the life skillstraining curriculum on middle scool students tobacco use in country, Indiana . Journal of scool Health , Nov 2003. p 338. ##