مقایسه رضایت‌مندی زوجیت والدین و ویژگی‌های شخصیتی و حمایت اجتماعی ادراک‌شده فرزندان در برگزیدگان جشنواره بین‌المللی خوارزمی، المپیادهای علمی و عادی

روانشناسی اجتماعی

مقاله 9، دوره 9، شماره 60، شهریور 1400، صفحه 109-121   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

منیر شمس^{* 1}؛ غلامعلی افروز²؛ علی‌اکبر ارجمندنیا³

¹کارشناسی ارشد، گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

²استاد، گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

³دانشیار، گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف این پژوهش مقایسه رضایت‌مندی زوجیت والدین و ویژگی‌های شخصیتی و حمایت اجتماعی ادراک‌شده فرزندان در برگزیدگان جشنواره بین‌المللی خوارزمی، المپیادهای علمی و عادی بود. طرح پژوهش علی‌مقایسه‌ای بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان برگزیده جشنواره بین‌المللی خوارزمی، المپیادهای علمی و عادی شهر تهران و والدین آنها در سال‌های 1399-1397 بودند. نمونه پژوهش 150 نفر (هر گروه 50 نفر) بودند که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش مقیاس رضایت‌مندی زوجیت، سیاهه ویژگی‌های شخصیتی و مقیاس حمایت اجتماعی ادراک‌شده بودند. داده‌ها با روش‌های تحلیل واریانس یک راهه و آزمون تعقیبی توکی در نرم‌افزار SPSS-23 تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد والدین دانش‌آموزان از نظر رضایت‌مندی زوجیت و همه ابعاد آن شامل مطلوب اندیشی، رضایت زناشویی، رفتارهای شخصی، رفتارهای ارتباطی و اجتماعی، حل مساله، امور مالی، احساس‌ها و رفتارهای مذهبی، روش فرزندپروری، اوقات فراغت و تعامل احساسی تفاوت معناداری داشتند (05/0>P). به عبارت دیگر، میزان رضایت‌مندی زوجیت والدین دانش‌آموزان عادی و همه ابعاد آن کمتر از دو گروه دیگر بود، اما بین والدین دانش‌آموزان دو گروه برگزیدگان جشنواره بین‌المللی خوارزمی و المپیادهای علمی تفاوت معناداری وجود نداشت. همچنین، دانش‌آموزان از نظر ویژگی‌های شخصیتی روان‌رنجویی، برون‌گرایی، پذیرش و وظیفه‌شناسی و حمایت اجتماعی ادراک‌شده تفاوت معناداری داشتند (05/0>P)، اما از نظر ویژگی شخصیتی سازگاری تفاوت معناداری نداشتند (05/0<P). به عبارت دیگر، میزان روان‌رنجورخویی دانش‌آموزان عادی بیشتر از دو گروه دیگر و میانگین برون‌گرایی، پذیرش و وظیفه‌شناسی و حمایت اجتماعی ادراک‌شده آنان کمتر از دو گروه دیگر بود، اما بین دانش‌آموزان دو گروه برگزیدگان جشنواره بین‌المللی خوارزمی و المپیادهای علمی تفاوت معناداری وجود نداشت. با توجه به نتایج، تلاش برای ارتقای علمی و مهارتی دانش‌آموزان عادی ضروری به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

رضایت‌مندی زوجیت#ویژگی‌های شخصیتی# حمایت اجتماعی ادراک‌شده

مراجع

بنیسی، پریناز. (1399). پیش‌بینی سلامت اجتماعی بر اساس بهزیستی روانشناختی، رفتار شهروندی سازمانی و حمایت اجتماعی در مدیران مدارس. مجله روان‌شناسی اجتماعی، 13(54)، 87-75.##

بهروزی، ناصر؛ محمدی، فروغ و امیدیان، مرتضی. (1397). مقایسه حمایت اجتماعی، باورهای فراشناختی، سلامت روان و سرزندگی در نوجوانان پسر عادی و بزهکار مقیم کانون اصلاح و تربیت شهر اهواز. مجله پژوهش‌های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، 7(20)، 96-81. ##

خانجانی، زینب و اکبری، سعیده. (1390). رابطه ویژگی‌های شخصیتی نوجوانان و اعتیاد آنان به اینترنت. مجله روان‌شناسی اجتماعی (یافته‌های نو در روان‌شناسی)، 6(19)، 127-113. ##

خان محمدی، ارسلان؛ صفانیا، علی محمد و پورابراهیم، مهدی. (1389). مقایسه ویژگی‌های شخصیتی و شیوه‌های یادگیری دانشجویان علوم پایه، فنی و مهندسی و علوم انسانی دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان مازندران. فصلنامه روانشناسی تربیتی، 6(16)، 20-1. ##

خدری، زهرا و عسگری، پرویز. (1390). مقایسه ویژگی‌های شخصیتی و سازگاری فردی- اجتماعی نوجوانان تک والد و دو والد شهر اصفهان. مجله اندیشه و رفتار، 5(19)، 58-48. ##

دادخواه، اصغر؛ شعاعی، فاطمه؛ افروز، ستوده و فرید، فاطمه. (1399). بررسی مقایسه‌ای و تحلیلی مولفه‌های رضامندی زوجیت در زوج‌های غیرخویشاوند و خویشاوند. دوفصلنامه روانشناسی خانواده، 7(1)، . ##

داوری‌فر، فروزان و مامی، شهرام. (1394). مقایسه ویژگی‌های شخصیتی و شیوه‌های فرزندپروری مادران دانش‌آموزان دختر دوره ابتدایی دارای اختلالات برونی‌سازی‌شده با مادران دانش‌آموزان عادی شهر ایلام. مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 23(2)، 158-149. ##

صالح، جبار؛ کاکابرایی، کیوان؛ افروز، غلامعلی و غلامعلی لواسانی، مسعود. (1396). مقایسه رضایت زناشویی و سبک فرزندپروری والدین کودک خودمانده و کودک عادی. نشریه توانمندسازی کودکان استثنایی، 8(3)، 25-16. ##

فردین، محمدعلی و شیرازی، محمود. (1395). مقایسه حمایت اجتماعی در نوجوانان علاقه‌مند به سبک‌های مختلف بازی‌های رایانه‌ای. فصلنامه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، 4(1)، 73-65. ##

کلانتری، جلال؛ سامانی، سیامک؛ افروز، غلامعلی و رفاهی، ژاله. (1397). مقایسه رضایت‌مندی زناشویی و سلامت روان والدین خویشاوند و غیرخویشاوند کودکان کم‌توان ذهنی. فصلنامه روانشناسی افراد استثنایی، 8(31)، 35-21. ##

محبی، معصومه؛ قاسم‌زاده، سوگند؛ فرزاد، ولی‌اله و افروز، غلامعلی. (1395). بررسی ویژگی‌های روانسنجی مقیاس رضایت‌مندی زوجیت در گروه معلمان متأهل زن شهر تهران. فصل‌نامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی، 7(4)، 179-163. ##

Bucher, M. A., Suzuki, T., & Samuel, D. B. (2019). A meta-analytic review of personality traits and their associations with mental health treatment outcomes. Clinical Psychology Review, 70, 51-63. ##

Chung, K., & Choi, E. (2014). Attachment styles and mother’s well-being among mothers of preschool children in Korea: The mediating role of marital satisfaction. Personality and Individual Differences, 69, 135-139. ##

Costa, P. T., & McCrae, R. R. (1992). Normal personality assessment in clinical practice: The NEO personality inventory. Psychological Assessment, 4(1), 5-13. ##

Galinha, I. C., Garcia-Martin, M. A., Oishi, S., Writz, D., & Esteves, F. (2016). Cross-cultural comparison of personality traits, attachment security, and satisfaction with relationships as predictors of subjective well-being in India, Sweden, and the United States. Journal of Cross-Cultural Psychology, 47(8), 1033-1052. ##

Hadidi, M. S., & Al Khateeb, J. A. (2014). A comparison of social support among adolescents with and without visual impairments in Jordan: A case study from the Arab region. Journal of Visual Impairment & Blindness, 108(5), 414-427. ##

Hou, Y., Jiang, F., & Wang, X. (2019). Marital commitment, communication and marital satisfaction: An analysis based on actor-partner interdependence model. International Journal of Psychology, 54(3), 369-376. ##

Jackson, J. B., Miller, R. B., Oka, M., & Henry, R. G. (2014). Gender differences in marital satisfaction: A meta-analysis. Journal of Marriage and Family, 76(1), 105-129. ##

Kasalova, P., Prasko, J., Holubova, M., Vrbova, K., Zmeskalova, D., Slepecky, M., & Grambal, A. (2018). Anxiety disorders and marital satisfaction. Neuro Endocrinology Letters, 38(8), 555-564. ##

Lavner, J. A., & Clark, M. A. (2017). Workload and marital satisfaction over time: Testing lagged spillover and crossover effects during the newlywed years. Journal of Vocational Behavior, 101, 67-76. ##

Leonard, K. S., Evans, M. B., Kjerulff, K. H., & Downs, D. S. (2020). Postpartum perceived stress explains the association between perceived social support and depressive symptoms. Women's Health Issues, 30(4), 231-239. ##

Malykh, S. (2017). The role of personality traits and intelligence in academic achievement of Russian high school students. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 237, 1304-1309. ##

Ryan, K. A., Han, P., Zhang, Y., Marshall, D. F., Yocum, A. K., Mclnnis, M. G., & Zollner, S. (2021). Stability of personality traits in bipolar disorder: Findings from a longitudinal cohort. Journal of Affective Disorders, 283, 1-10. ##

Shu, F., Ahmed, S. F., Pickett, M. L., Ayman, R., & McAbee, S. T. (2020). Social support perceptions, network characteristics, and international student adjustment. International Journal of Intercultural Relations, 74, 136-148. ##

Thompson, T., Perez, M., Kreuter, M., Margenthaler, J., Colditz, G., & Jeffe, D. B. (2017). Perceived social support in African American breast cancer patients: Predictors and effects. Social Science & Medicine, 192, 134-142. ##

Wiens, T. K., & Walker, L. J. (2019). Examining the relationship between bright and dark personality traits in two management samples. Personality and Individual Differences, 141, 92-100. ##

Zimet, G. D., Dahlem, N. W., Zimet, S. G., & Farley, G. K. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. Journal of Personality Assessment, 52(1), 30-41. ##