مدیریت سیلاب مناطق شهری ناشی از شکست احتمالی سد (مطالعه موردی سد قشلاق و شهر سنندج)

فصلنامه علمی تخصصی مهندسی آب

دوره 8، شماره 3، آذر 1399، صفحه 16-34   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سید محمود جزایری مقدس^{* 1}؛ بختیار احمدی²

¹گروه عمران، دانشکده مهندسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

²گروه عمران، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

چکیده

سدها اگرچه پتانسیلی در جهت دستیابی به اهداف کلان و ملی هستند، اما گاه زمینه لازم برای وقوع تهدیدهایی را نیز فراهم می‌آورند. یکی از این تهدیدها، خطر سیلاب ناشی از شکست احتمالی سدها برای سکونتگاه‌هایی است که در نزدیکی آن‌ها استقراریافته‌اند. در این تحقیق شکست سد قشلاق، سدی که در ۱۲ کیلومتری شمال شهر سنندج مرکز استان کردستان واقع گردیده، موردبررسی قرار گرفته است. شکست این سد با استفاده از برنامه HEC- RAS تجزیه‌وتحلیل شده و نتایج حاصل مؤید آن است که پس از شروع شکست سد، در مقاطع ابتدایی رودخانه سطح آب به ‌شدت بالاآمده و ارتفاعات طرفین رودخانه را به زیر آب می برد. اما توپوگرافی پائین‌دست سد به گونه ای است که اگر چه بسیاری از زمین های اطراف رودخانه به زیر آب می رود، ولی نواحی شهری چندان مستعد خطر سیل نسیتند. بااین‌حال باتوجه به مخاطرات جانی ایجاد شده در ساحل رودخانه، استفاده از سیستم هشداردهنده سیل به‌عنوان یک راهکار مؤثر پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

شکست سد؛ قشلاق؛ سیل؛ سیستم هشداردهنده

مراجع