معنای زندگی درآثار لئو تولستوی و معنادرمانی ویکتور فرانکل

جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

دوره 5، شماره 16، شهریور 1400، صفحه 212-245   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فاطمه یاحسینی موسوی¹؛ سهیلا موسوی سیرجانی^{* 2}؛ افسانه لطفی عظیمی³

¹دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی واحد تهران جنوب دانشگاه آزاد اسلامی تهران ایران

²دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی واحد تهران جنوب دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)

³استادیار گروه روانشناسی و علوم تربیتی واحد تهران جنوب دانشگاه آزاد اسلامی، ایران.

چکیده

در این مقاله با بررسی دیدگاه ویکتور فرانکل بنیان­گذار مکتب لوگوتراپی (معنادرمانی) و تطبیق‏دادن آن با چهار رمان تولستوی، ویژگی­های شخصیت سالم را بیان کرده­ایم. تولستوی همچون فرانکل با به‏تصویرکشیدن روابط فرد با خویشتن در وهلۀ نخست، درصدد تعریف و تبیین نوعی از خودآگاهی و سپس ترسیم شخصیت سالم در مکتب روان‏درمانی برآمده است. در پژوهش پیشِ­روی با تحلیل و بررسی رفتارها و کنش­های شخصیت­های اصلی رمان­ها و تطبیق­دادن آن‏ها با ویژگی­هایی که فرانکل درخصوص ارزش­مداری زندگی برشمرده است، به بیانی ادبی از تأثیر ارزش­مداری زندگی در دستیابی به شخصیت سالم رسیده­ایم و در پاسخ به این پرسش که چه ویژگی­های در شخصیت­های اصلی رمان­های تولستوی وجود دارد که با مشخصات اصلی انسان سالم موردنظر فرانکل قابل انطباق و هم­پوشانی است؟ در شخصیت­های رمان آنا کارنینا ارزش‏های سه­گانه بیشتر از بقیۀ رمان­ها تجلی یافته است، در رمان­های رستاخیز و پدر سرگی و مرگ ایوان ایلیچ، ارزش‏های نگرشی پررنگ­ترند و بعضی شخصیت­های پویا درگذر زمان و علی‌رغم وقوع رویدادهای سلسله­وار به شخصیت­هایی سالم تبدیل شده­اند؛ براین اساس و با توجه به مسئلۀ بنیادین در پژوهش پیشِ­روی به­نظر می­رسد ویژگی­های قهرمانان رمان با آنچه فرانکل تعریف کرده است، انطباق و هم­پوشانی دارد.

کلیدواژه‌ها

معنای زندگی؛ تولستوی؛ شخصیت سالم؛ ویکتور فرانکل؛ معنادرمانی

مراجع