بررسی زبان سمبولیک اجتماعی در شعر «خه‌وه به‌ردینۀ» سواره ایلخانی‌زاده

فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین

دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 33، آبان 1400، صفحه 115-138   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/irll.2021.1920739.1412

نویسندگان

بهار کاظمی¹؛ جمال احمدی^{* 2}؛ بدریه قوامی³؛ رضا برزویی²

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

³استادیار گروه زبان و ادب فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

چکیده

ادبیات یکی از شئون اجتماعی است که همواره تحت تأثیر وقایع و رویدادهای سیاسی عصر خود بوده و جایگاهی برای بیان و بازتاب آن جریان­ هاست. از پیامدهای حاکمیت استبداد و اختناق بر جامعه، رویکرد شاعران به بیان نمادین است. سواره ایلخانی ­زاده از جمله شاعران نوپرداز کُرد در کردستان ایران است، که تحت تأثیر شرایط جامعه و شعر نو فارسی و تأثیر­پذیری از شعر نیمایوشیج، در شعر خود به جامعه­ گرایی و توجه به دردها و رنج ­های مردم و متعهد­دانستن خود در فضای خفقان­ زده که ارمغان حکومت عصر بود، پرداخت. برخی از شاعران در شعر نو فارسی، برای بیان مشکلات و آرمان­ های مردم، از زبانی سمبولیک و نمادین بهره می­ بردند. سواره نیز به تأثیر از شرایط حاکم بر جامعه، در شعر، زبانی سمبولیک داشت. در این مقاله با نگاهی به اوضاع تاریخی و سیاسی دوران شعری سواره، به بررسی زبان شعر «خه­ وه به ­ردینه» (خواب سنگین/ khava bardîna)، سمبول­ های شعری­ اش و بهره ­گیری از آن‌ها برای بیان مشکلات و آرمان­ های جامعۀ سواره می­ پردازیم و به این مهم دست می یابیم که سواره با تلفیق نمادگرایی و جامعه ­گرایی که دو ویژگی بارز سمبولیسم اجتماعی است، بازگوکنندۀ وقایع تاریخی، سیاسی و اجتماعی عصر خود است.

کلیدواژه‌ها

سمبولیسم اجتماعی؛ شعر نو کردی؛ سمبول؛ سواره ایلخانی زاده

سایر فایل های مرتبط با مقاله

چکیده انگلیسی..pdf

مراجع

• آموزگار، ژاله. (1387). تاریخ اساطیری ایران. چاپ دهم. تهران: انتشارات سمت.
• احمدی، جمال و ورزنده، امید. (1395). زبان و ادبیات کردی. سنندج: دانشگاه آزاد سنندج.
• امیری، رضا. (1386). «گریز از سلطه آهن». فصل نامه شعر گوهران، ویژه­نامه شعر کردی، 5(1)، پیاپی 15، 91-96.
• ایگلتون، ویلیام. (1361). جمهوری 1946 کردستان. ترجمۀ محمد صمدی، مهاباد: سیدیان.
• ایلخانی­زاده، سواره. (2014). شه نگه سوار. سلیمانیه: غه­زه­لنووس.
• برزنجی، اسماعیل. (1379). سنگینه خواب. مهاباد: توکلی.
• بلوریان، غنی. (1384). ئاله کوک. ترجمه رضا خیری مطلق. تهران: رسا
• بهار، مهرداد. (1376). پژوهشی در اساطیر ایران. چاپ دوم. تهران: آگه
• بهره­ور، محمد. (2011). شیعر و په­خشانی سواره (نقد و تحلیل آثار سواره ایلخانی­زاده). هه­ولیر: آکادمی کوردی.
• پورنامداریان، تقی. (1381). سفر در مه. تهران: نگاه.
• چدویک، چارلز.(1375). سمبولیسم. ترجمۀ مهدی سحابی. تهران: مرکز.
• حسین­پور چافی، علی. (1384). جریان­های شعری معاصر از کودتا تا انقلاب اسلامی. تهران: امیر کبیر.
• جعفریان، رسول. (1381). خاطرات آیت الله عبدالله مجتهدی. تهران: مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر .
• جلایی پور، حمید رضا. (1372). کردستان و علل تداوم بحران آن پس از انقلاب. تهران: دفتر مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه.
• رحیمی، احمد و پرنیان، موسی و ویسی، هیوا. (1396). «بررسی نماد در شعر شاعران کرد (ماموستا هیمن، ماوموستا هه ژار، سواره ایلخانی­زاده، و جلال ملکشاه)». پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه رازی کرمانشاه.
• روزولت، آرچی. (1376). جمهوری مهاباد. ترجمۀ ابراهیم یونسی. تهران: نگاه.
• زرقانی، سید مهدی. (1383). چشم انداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
• زرین­کوب، حمید. (1358). چشم انداز شعر نو فارسی. جلد اول. تهران: انتشارات توس.
• شاه­کرمی، رضا و جعفری، جمیل و رضوان، هادی. (1392). «بررسی تطبیقی اشعار سیاسی و اجتماعی معروف رصافی و عبدالرحمن شرفکندی». پایان نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه کردستان: گروه زبان و ادبیات عربی.
• کرمی چمه، یوسف و هاشمی، مرتضی و شریفی، غلامحسین. (1390). «تصویری از حافظ در دیوان ناری»، فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین، 1 (2)، 156-127.
• کوچرا، کریس. (1377). جنبش ملی کرد. ترجمۀ ابراهیم یونسی. تهران: نگاه.
• محسنی، شهباز و دیگران. (1380). «شعر معاصر کردی و پیوند آن با ادبیات فارسی». پایان­نامۀ کارشناسی ارشد. گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه علامه طباطبایی.
• محمدزاده، حسین.(1395). «بازنمایی اجتماعیات در ادبیات کردی». پژوهشنامۀ ادبیات کردی، 2 (2)، 61-80.
• محمدی خاجلو، نشمیل و خضری، محمد رضا و فیض الله زاده، عبدعلی .(1395). «بررسی تطبیقی نماد عقاب در شعر عربی، کردی و فارسی». پایان نامۀ کارشناسی ارشد. گروه زبان و ادبیات عربی. دانشگاه شهید بهشتی.
• مصطفی امین، انوشیروان. (2005). حکومت کردستان و کرد در بازی سیاست شوروی. ترجمۀ اسماعیل بختیاری. سلیمانیۀ عراق: ژین.
• مقامی، علیرضا. (1389). «شکل گیری جریان های شعر در دورۀ معاصر از عصر مشروطه تا حال». همایش کشوری افسانه، صص 926-905.
• مقصودی، مجتبی. (1380). تحولات قومی در ایران. تهران: مؤسسه مطالعات ملی.
• یعقوبی، عبدالخالق. (2007). زه­مزه­مه­ی زولال (مجموعه اشعار و آثار سواره ایلخانی­زاده)، تهران: پانیذ.