بررسی هنرهای رایج عصر صفوی از خلال دیوان قدسی مشهدی

فصلنامه تاریخ

مقاله 6، دوره 16، شماره 61، شهریور 1400، صفحه 129-164   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

نیلوفر خسروانی¹؛ کبری نودهی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی ، واحد گرگان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، گرگان ، ایران

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی ، واحد گرگان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، گرگان ، ایران

چکیده

یکی از شیوه های آشنایی با هنرهای رایج هر دوره از تاریخ ، بررسی آثار ادبی بزرگی است که از آن روزگاران به یادگار مانده است . از متون ادبی حاضر ، دیوان حاجی محمدجان قدسی مشهدی ، شاعر قرن یازدهم هجری ، معاصر سلسله ی صفوی است که هنرهای رایج این عصر در شعرش بازتاب گسترده ای دارد . عصر شکوفایی هنر ایران در دوران سلجوقی و ایلخانی است و در زمان تیموریان به اوج می رسد . امّا تمرکز و یکپارچگی سازمان دولت صفوی سبب شد تا جمیع هنرها رونق گرفت و به همین دلیل انواع هنرها در این عصر به جهت کمیت رشد چشمگیری یافت . حکومت صفوی به جهت اقتدار مذهبی و تقابل قدرت عظیم شیعه در برابر حکومت اهل تسنن ترکیه عثمانی در صحنه سیاست ، فرهنگ ، اقتصاد و حتی هنر به عنوان قدرت برتر مطرح شده است. دراین مقاله ،سعی بر آن است تا هنرهایی که در عصر صفوی رواج داشته از قبیل موسیقی ، نقاشی ، خوشنویسی ، کتاب آرایی و معماری از خلال دیوان قدسی مشهدی مورد تحلیل قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

حاجی محمدجان قدسی مشهدی؛ دیوان شعر؛ هنر؛ عصر صفوی

مراجع