کارکردهای انجمن ایالتی آذربایجان در عصر مشروطیّت به روایت از روزنامة انجمن تبریز و اسناد نویافته

فصلنامه تاریخ

مقاله 1، دوره 16، شماره 60، خرداد 1400، صفحه 1-25   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

سعید آتشبار¹؛ منیژه صدری^{* 1}؛ سیدمحمود سادات²؛ منیره کاظمی راشد¹

¹گروه تاریخ، واحد شبستر، دانشگاه آزاد اسلامی، شبستر، ایران

²گروه تاریخ، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران

چکیده

انجمن ایالتی آذربایجان که ابتداً تنها برای نظارت بر انتخابات وکلای مجلس شورای ملّی به وجود آمد، به تدریج چنان نفوذی یافت که به صورت تنها مرجع دادخواهی مردم آذربایجان در آمد و چون در هر امری مردم مستقیماً به آن مراجعه می کردند به عنوان ارگان رسمی از طرف اقشار مختلف مردم پذیرفته شد. انجمن تا حدّ زیادی تابع نظرات و خواسته های مردم بود و تمایل به شرکت مردم در کارها و اطّلاع آنها از تصمیمات متّخذه داشت. بر این اساس، در از میان برداشتن رسوم اجحاف آمیز و گشایش مکاتب و مدارس جدید، تأسیس بلدیّه و نظمیّه، نظارت بر امور دولتی و نظایر آن گام برداشت. در واقع، اعضای انجمن ایالتی آذربایجان مسئولانه پاسخگوی مردمی بودند که با استقرار مشروطیّت و با توجّه به نقش بارزی که خود در آن ایفا کردند، تغیراتی اساسی را خواستار بوده و خود را ذی حق می دانستند که در جریانات مختلف حاضر و ناظر باشند.

کلیدواژه‌ها

روزنامة انجمن؛ اسنادِ تاریخی؛ انجمنِ تبریز؛ نهضتِ مشروطیّت؛ حکومتِ قاجار

مراجع