تحلیل موانع اقتصادی توسعه کارآفرینی گردشگری در مناطق روستایی با رویکرد ساختاری و نهادی (مطالعه موردی: دهستان زوارم، شهرستان شیروان)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 12، دوره 17، شماره 4 - شماره پیاپی 61، اسفند 1401، صفحه 1037-1048   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سیده پروین حسینی¹؛ حسین فراهانی^{* 2}

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

²دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

چکیده

چکیده:

امروزه دنیای اقتصاد، از اقتصاد مدیریت محور با مقیاس بزرگ به اقتصاد کارآفرین محور با مقیاس کوچک روی آورده است و کارآفرینی ـ به خصوص در کسب و کارهای کوچک و متوسط ـ به‌عنوان راهکاری برای سازاگاری با محیط متغیر پیرامون و نیروی محرکه اقتصاد شناخته شده است. به‌همین منظور این پژوهش با هدف تحلیل موانع اقتصادی توسعه کارآفرینی گردشگری نواحی روستایی انجام ‌شده که از لحاظ ماهیت و روش توصیفی ـ تحلیلی و با توجه به اهداف کاربردی می‌باشد. جامعه آماری در این پژوهش شامل افراد ساکن در روستاهای دهستان زوارم می‌باشد. در جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی (مشاهده و تکمیل پرسشنامه) استفاده ‌شده است، پس از جمع‌آوری اطلاعات از راه پرسشنامه، داده‌ها با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین موانع اقتصادی با تغییر نهادی ساختاری با 235/0 درصد رابطه مستقیم وجود دارد، تا سطح 95 درصد معنادار می‌باشد، و موانع اقتصادی تأثیرگذار به حساب می‌آیند، این درحالی است که موانع اقتصادی (نارسایی تسهیلات اقتصادی، نارسایی نظام‌های حمایتی، شکاف عرضه و تقاضا، نارسایی هماهنگی و مشارکت اقتصادی، سیاست‌گذاری و قوانین) مهم‌ و تأثیرگذار به حساب می‌آیند، به‌گونه‌ای که شاخص نارسایی هماهنگی و مشارکت اقتصادی(388/0)، نارسایی نظام‌های حمایتی(281/0)، سیاست‌گذاری و قوانین(132/0) سه شاخصی هستند که از لحاظ تأثیرگذاری الویت‌های اول تا سوم را به خود اختصاص داده‌اند.

با توجه به نتایج کسب شده، موانع اقتصادی به لحاظ اثرگذاری، تأثیرگذار و نامطلوب شناخته شده‌اند و باید در راستای توسعه کارآفرینی در نواحی روستایی تغییرات عمده‌ای در ساختار و نهاد حوزه‌های مختلف اقتصادی، صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها

واژه‌گان کلیدی: موانع اقتصادی؛ کسب وکار روستایی؛ تحلیل مسیر؛ دهستان زوارم؛ شهرستان شیروان

مراجع

حسام، مهدی؛ رضوانی، محمدرضا؛ فرجی سبکبار، حسنعلی و باستانی، سوسن. (1395). سنجش وضعیت توسعه کارآفرینی گردشگری در مناطق روستایی(مطالعه موردی: روستاهای بخش لاریجان شهرستان آمل). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 4(48)، 603-616.

حیدری ساربان، وکیل. (1391). تحلیل موانع موثر بر توسعه گردشگری روستای سردابه،ٍ شهرستان اردبیل. نشریه جغرافیا و مطالعات محیطی، 1 ،81 ـ 68.

دادورخانی، فضیله؛ رضوانی، محمرضا؛ ایمنی قشلاق، سیاوش و بوذرجمهری، خدیجه. (1390). تحلیل نقش گردشگری در توسعه ویژگی‌های کارآفرینانه در بین جوانان روستایی مطالعه موردی روستای کندوان و اسکندان شهرستان اسکو. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 78، 195- 169.

رکن­الدین افتخاری، عبدالرضا و سجاسی قیداری، حمدالله. (1392). توسعه روستایی با تأکید بر کارآفرینی تعاریف، دیدگاه‌ها و تجربیات. تهران: سمت.

زارع احمدآبادی، حبیب و عربشاهی، شیوا. (1390). الزامات آموزش کارآفرینی زنان روستایی مورد زنان روستایی یزد. دوفصلنامه علمی - ترویجی بانوان شیعه، 8(26)، 50-72.

صمد آقایی، جلیل. (1382). سازمان‌های کارآفرین. چاپ دوم: تهران موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی.

ضیایی، محمود؛ گرجی، معصومه. (1390). الویت­بندی عوامل محیطی مؤثر بر توسعه کارآفرینی گردشگری مطالعه موردی روستای ماسوله. همایش مدیریت توسعه گردشگری چالش­ها و راهکارها.

فیروزی، محمدعلی؛ گودرزی، مجید و زارعی، رضا. (1392). بررسی رابطه متقابل بین توسعه کارآفرینی و گردشگری پایدار روستایی مطالعه موردی بازنگری روستای خارستان شهرستان بهبهان. فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 3(12)، 64 - 54.

کردنائیج، اسداله؛ زالی، محمدرضا و بهامین، ماجد. (1392). راهکارهای ساختاری توسعه کارآفرینی در ایران. نشریه توسعه کارآفرینی، 6(2)، 114-95.

قادرمرزی، حامد، جمشیدی، علیرضا، جمینی، داوود، نظری سرمازه، حمید. (1394). شناسایی موانع توسعه کارآفرینی زنان روستایی(مطالعه موردی: دهستان شلیل-شهرستان اردل)، فصلنامه برنامه ریزی منطقه­ای، 5(17)، 118- 103.

لطیفی، سمیه.؛ نادری مهدیی، کریم.؛ و زلیخایی سیار، لیلا. (1392). موانع مؤثر بر توسعه فعالیت­های گردشگری و نواحی روستایی همدان با تأکید بر روستاهای هدف گردشگری. فصلنامه برنامه­ریزی منطقه­ای، 3(9)، 87 - 78.

مرکز آمار ایران .(1391).  سالنامه آماری استان خراسان‌شمالی استانداری‌خراسان‌شمالی. واحد آمار و اطلاعات.

نجفی توه خشکه، پریو و آزادی، سیامک. (1391). اهمیت ترویج کارآفرینی در صنعت گردشگری، کنفرانس ملی کارآفرینی و مدیریت کسب وکارهای دانش بنیان.

هاشمی، سید سعید؛ ایمنی قشلاق، سیاوش؛ مطیعی لنگرودی، حسن؛ قدیری معصوم، مجتبی و رضوانی، محمدرضا. (1392). توسعه کارآفرینی روستایی با تأکید بر نهادهای محلی مطالعه موردی بهاباد، استان یزد. پژوهش و برنامه­ریزی روستایی، 3، 26-2.

هزارجریبی، جعفر. (1384). بررسی نقش کارآفرینی در ایجاد فرصت‌های اقتصادی، فصلنامه علمی پژوهشی. پژوهشکده‌ امور اقتصادی، 5(3)، 35- 25.

یعقوبی، جعفر و مهردوست، خدیجه. (1390). موانع توسعه کارآفرینی روستاهای استان زنجان و ارائه راهکارهایی برای آن. اولین کنگره ملی علوم و فناوری‌های نوین کشاورزی.

 

Chowdhury,  M. S. (2010). Overcoming Entrepreneurship Development Constraints: The Case of    Bangladesh. Journal of Enterprising Communities: People and Places in the Global Economy, 1(3), 240-251.

Daron, A. (2007). Advanced Economic Growth Lecture 19 Structural Change.

Etchemendy, S. (2009). Models of Economic Liberalization Regime, Power and Compensation in the Iberian-American Region. APSA 2009 Toronto Meeting Paper. Available at SSRN: http//ssrn.com/abstract=1449085. Wikipedia, the free encyclopedia.

Gnyawali, D. (2006). Environments for Entrepreneurship Development: Key Dimensions and Practice, Baylor University.

 Hurley, A. (2011). Incorporating feminist theories in to sociological theories of entrepreneurship. Women in management review, 14(2), 2-7.

Heriot, K. (2002). Building the Rural Economy with Higth Growth Entrepreneurs. Federal Reserve Bank of Kansas City, Economic Review, Third Quarter. Economic University, 61-78.

Wang, W.Lu.W.,  & Kent Millington,  J. ( 2011). Determinants of Entrepreneurial Intention among Colleg Students in China and US. Elsevier, 36-44.

http://dictionary.reference.com/browse/institutional.

http://www.merriam-webster.com/dictionary/institution.