تجربه زیسته نوجوانان دختر دارای باورهای غیرمنطقی، یک پژوهش تحلیل روایتی

فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

مقاله 3، دوره 10، شماره 38، شهریور 1400، صفحه 21-35   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا مصباح¹؛ خدیجه ابوالمعالی الحسینی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری، دانشکده روان شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

²دانشیار، دانشکده روان شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر به منظور تعیین عوامل مشترک و زمینه‌ساز ایجاد باورهای غیرمنطقی در تحریفات‌شناختی نوجوانان دختر به بررسی تجربه زیسته نوجوانان دختر دارای باورهای غیرمنطقی، می‌پردازد.
روش: تحقیق کیفی حاضر پدیدارشناسی در پارادایم تفسیری با روش تحلیل روایتی با الگوی تحلیل کثرت­گرا بود. جامعه آماری دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسطه منطقه 2و 5 آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصیلی1399-1398 بودند. 274 دانش آموز پرسشنامه سنجش باورهای غیرمنطقی نوجوانان برنارد (1988) را تکمیل کردند که از آن میان 16 نفر بر اساس ملاک‌های ورود و به صورت هدفمند به دلیل داشتن نمره 5/1 واحد انحراف معیار بیش از میانگین انتخاب شدند. سپس12 نفر تا رسیدن به اشباع نظری مطالعه شدند. گردآوری داده‌ها با مصاحبه نیمه­ساختار یافته مک آدامز بود.
یافته‎ها: یافته‌های تحقیق پس از طی فرایند کدگذاری، اشتراکات مفهومی را در بین نوجوانان دارای باورهای غیرمنطقی در 5 مضمون اصلی و 9 زیر مضمون نشان داد. این نوجوانان دارای پنج ویژگی مشترک خودکارآمدی پایین، مهارت‎های ارتباطی ضعیف و نامناسب با دیگران، ارتباط ضعیف و نامناسب با خداوند، الگوی ناکارآمد رابطه والد فرزندی و مشکلات آسیب‌زایی در دوران کودکی بودند.
نتیجه‌گیری: در مداخلات درمان این نوجوانان جهت کاهش باورهای غیرمنطقی می‌توان بر نقش ضعف در مهارتهای ارتباطی، خودکارآمدی و ارتباطات با خداوند توجه بیشتری داشت و در مداخلات پیشگیری، مشکلات آسیب‌زای دوران کودکی مانند طرد و محرومیت‌های هیجانی و نقش سبک فرزندپروری ناکارامد را در ایجاد باورهای غیرمنطقی مورد توجه قرار داد تا با اطمینان بیشتری جهت آموزش و بهبود سلامت روان نوجوانان حرکت کرد.

کلیدواژه‌ها

باورهای غیرمنطقی؛ پدیدار‌شناسی؛ تحلیل‌روایتی

مراجع