تاثیر آموزش بر اساس چهارچوب فعالیت‌های متمایز شده آشکار یادگیری( DOLA ) بر پیشرفت تحصیلی درس تفکر و سواد رسانه ای و گرایش به تفکر انتقادی در دانش آموزان پسر پایه دهم

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 12، شماره 45، شهریور 1400، صفحه 121-134   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مسعود محمدی¹؛ داوود حسینی نسب^{* 2}؛ علی نقی اقدسی³

¹دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

²استاد گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، ستاد سادانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران

³استادیار گروه روانشناسی ، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

چکیده

هدف: این تحقیق مقایسه تاثیر سطوح مختلف آموزشی  (DOLA) در چهار سطح( انفعالی، فعال، سازنده گرا و تعاملی) بر پیشرفت تحصیلی درس تفکر‌ و‌ سواد رسانه‌ای وگرایش به‌تفکر انتقادی در دانش‌آموزان است. روش: پژوهش نیمه‌آزمایشی و از نوع طرح های پیش‌آزمون –پس‌آزمون با گروه کنترل است.جامعه آماری 117 نفر(30 نفر در گروه گواه و 87 نفر در گروه‌های آزمایشی ) که به طور تصادفی خوشه ای در شهر میاندوآب  در چهار دبیرستان پسرانه و در هر دبیرستان یک کلاس انتخاب شدند. پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی ریکتس و پرسشنامه محقق ساخته پیشرفت تحصیلی تکمیل شدند. هر یک از گروه های آزمایشی به مدت 8 جلسه تحت آموزش و گروه کنترل به صورت انفعالی (سنتی) تحت آموزش قرارگرفت. بعد از جمع‌آوری داده ها ، با استفاده از نرم‌افزار SPSS  آزمون کوواریانس یک راهه (ANCOVA ) و مقایسه زوجی بونفرونی به کار گرفته شد. نتیجه: نشان داد که آموزش در سطوح فعال چهارچوب (DOLA) بر گرایش به تفکر انتقادی و میزان پیشرفت تحصیلی تاثیر مثبت و معناداری دارد.آموزش در سطح فعالیت تعاملی بیشترین تاثیر و آموزش در سطح انفعالی (سنتی)کمترین تاثیر را بر یادگیری دارد . همچنین به ترتیب با حرکت ازسطح انفعالی به سمت سطح تعاملی نمرات دانش آموزان نیز افزایش پیدا می‌کند. نتیجه‌گیری: می توان نتیجه گیری کرد که هرچقد آموزش ها در مدارس به صورت فعالانه تدریس شوند به همان میزان تفکر انتقادی و یادگیری دانش آموزان  پیشرفت محسوسی خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

فعالیت‌های متمایز شده آشکار یادگیری ((DOLA؛ پیشرفت تحصیلی؛ تفکر انتقادی؛ سواد رسانه ای

مراجع

بصیریان، حسین (1385).درآمدی به سواد رسانه‌ای و تفکر انتقادی.فصل نامه رسانه.دوره 17،شماره 68 تابستان1385، ص67-48.

پاک مهر،حمیده، میردورقی،فاطمه،غنایی،علی،کرمی،مرتضی(1392). رواسازی، اعتباریابی و تحلیل عاملی مقیاس گرایش به تفکر انتقادی ریکتس در مقطع متوسطه.فصلنامه اندازه گیری تربیتی، دوره3،شماره 11 ،بهار 1392ص54-33

حبیب زاده، حسین،مرادی،یاسر، رسولی، داود (1393).تأثیر آموزش به روش نقشه مفهومی بر مهارت‌های تفکر انتقادی دانشجویان پرستاری.مجله دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دوره 12، شماره 5،مرداد 1393،ص385-379

بختیار نصر آبادی،حسنعلی،موسوی،ستاره،کاوه فارسان،زبیح الله (1391). بررسی نقش گرایش به مهارت‌های فکر انتقادی و سبک های شناختی و یادگیری در پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قزوین. مجله آموزش در علوم پزشکی،دوره 12،شماره 4،تیر 1391ص296-285

دهقان شاد، حوریه، محمودی کوکنده، سید محمد (1391).  بررسی ضرورت آموزش سواد رسانه ای کودکان و نوجوانان از نگاه متخصصان آموزش و پرورش شهر تهران. مطالعات رسانه ای،دوره 7،شماره 16،بهار1391 ص90-77

سرمد، زهره، بازرگان، عباس و حجازی، الهه(1376).روش های تحقیق در علوم رفتاری. چاپ یازدهم،تهران انتشارات آگه تهران.

شاملو ،مهدی (1393).کج فهمی‌های تفکرانتقادی .نخستین همایش ملی علوم تربیتی و روان‌شناسی ،تهران.

شعبانی،زهرا(1389). تاثیر روش‌های تدریس در افزایش توانایی‌های شناختی و عاطفی ورفتاری دانش آموزان .پایان‌نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه علامه طباطبایی،تهران.

 

Chambers, Sharon M., Hardy, James C (2005). Length of Time in Student Teaching: Effects on Classroom Control Orientation and Self-Efficacy Beliefs, Educational Research Quarterly, 28(3), 3-9.

Chen, H., Lattuca, L., & Hamilton, E. (2008). Conceptualizing engagement: Contributions of faculty to student engagement in engineering. Journal of Engineering Education, 97(3), 339–353.

Chi, M. T. H. (2009). Active-Constructive-Interactive: A conceptual framework for differentiating learning activities. Topics in Cognitive Science, 1, 73–105.

Elder, L. & Paul, R. (2007). “Critical Thinking: The Nature of Critical and Creative Thought.” Journal of Developmental Education.Vol, 30, 36-48.

Felder, R., Brent, R., and Stice, J., (2002) “National Effective Teaching Institute: Workshop Materials,” American Society for Engineering Education Annual Conference, Montreal, Quebec, Canada

Gul  Raisa ,Shanaz, Cassum Azra Ahmad ,Shehla Khan ,Tanveer Saeed  Yasmin Parpio (2010), Enhancement of critical thinking in curriculum design  and delivery: A randomized controlled trial for Procedia Social and Behavioral Sciences 2 3219–3225

Heller, R. S., Beil, C., Dam, K., & Haerum, B. (2010). Student and faculty perceptions of engagement in engineering. Journal of Engineering Education, 99(3), 253–261.

Horst Cindy, ( 2007)  ,Transnational Nomads: How Somalis Cope with Refugee Life in the Dadaab Camps . bergham publishing.

Jin, G., Bierma, T. J. & Broadbear, J. (2004). Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession. Journal Environment Health, 67(3): 15-20.

Jones, A. (2007). Multiplicities or manna from heaven? Critical thinking and the disciplinary context. University of Melbourne. Australian Journal of Education, vol.51, No.1, pg.84-103

Komarraju, M., Karau, S.J.,& Schmeck, R.R. (2009). Role of the Big Five personality traits in predicting college students' academic motivation and achievement. Learning and Individual Differences, 19, 47–52.

Marin, L. M., Halpern, D. F. (2011). Pedagogy for developing critical thinking in adolescents: Explicit instruction produces greatest gains. Thinking Skills and Creativity, 6: 1-13.

Menekse,M,. Stump,G. Krause.S, Michelene T.H.Chic(2013) Differentiated Overt Learning Activities for Effective Instruction in Engineering Classrooms, Journal of Engineering Education,Vol. 102, No. 3, pp. 346–374

Minner, D., Levy, A., & Century, J. (2010). Inquiry based science instruction – What is it and does it matter? Results from a research synthesis years 1984 to 2002. Journal of Research in Science Teaching, 47(4), 474–496.

Prince, M., & Felder, R. (2006). Inductive teaching and learning methods: Definitions, comparisons, and research bases. Journal of Engineering Education, 95(2), 123–137.

Profetto, M. G. J. (2003). The relationship of critical thinking skills and critical thinking dispositions of baccalaureate nursing students. Journal Advance Nurse, 43(6): 569-577.

Vacek, E. J. (2009). Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking. Education innovation. vol  48, No.1.