مقایسه میزان اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) و معنادرمانی بر عملکرد شغلی زنان فرهنگی مراجعه کننده به مراکز مشاوره آموزش و پرورش

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

دوره 12، شماره 45، شهریور 1400، صفحه 151-163   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

یونس جاویدنسب¹؛ معصومه بهبودی^{* 2}؛ جعفر حسنی³

¹دانشجوی مشاوره دکتری، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

²استادیار گروه مشاوره، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

³استادیارگروه روانشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) و معنادرمانی بر عملکرد شغلی زنان فرهنگی انجام شد. روش: از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان مراجعه کننده به مراکز آموزش و پرورش بود که با استفاده از روش نمونه­گیری در دسترس 45 نفر انتخاب شد و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (هر گروه 15 نفر) و یک گروه گواه (15 نفر) جایگزین شدند. گروه­های آزمایش به مدت 10 جلسه در جلسات درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (بر مبنای منبع هیز در سال 2004) و جلسات معنادرمانی (بر مبنای منبع فرانکل در سال 1963) به صورت گروهی و به مدت دو ساعت شرکت کردند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه عملکرد شغلی (پاترسون و همکاران، 2000) بود. داده­ها با استفاده از تحلیل کواریانس تک متغیری تحلیل شد. یافته­ها: درمان ACT و معنادرمانی باعث افزایش عملکرد شغلی زنان فرهنگی شده است، همچنین تاثیر درمان ACT بر بهبود عملکرد شغلی زنان بیشتر از معنادرمانی بود. نتیجه­گیری: می­توان گفت درمان ACT و معنادرمانی موجب افزایش عملکرد شغلی زنان می­گردد و می­توان از این روش های درمانی در جهت افزایش عملکرد شغلی کارکنان سازمان­ها استفاده نمود.

مراجع

اسدی، محسن؛ شفیع آبادی، عبداله؛ پناه علی، امیر؛ حبیب اله زاده، حسین. (1390). اثربخشی معنادرمانی گروهی بر کاهش فرسودگی شغلی. مجله اندیشه و رفتار، 6(22)، 70-80.

پروچاسکا، جیمز؛ نورکراس، جان. (1979). نظریه های روان درمانی (نظام های روان درمانی): تحلیل میان نظری. ترجمه یحیی سید محمدی.

خالدیان، محمد؛ سهرابی، اسمرود؛ اصغری، عسکر؛ و کرمی، زهرا. (1396). مقایسه اثربخشی دو درمان گروهی شناختی رفتاری و معنادرمانی بر کاهش افسردگی و افزایش امید به زندگی در سندرم آشیانه خالی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 8 (29)، 136-162.

خطیبی، سمیه؛ باقرزاده گلمکانی، زهرا. (1399). اثربخشی درمان پذیرش و تعهد بر مسئولیت پذیری و کیفیت روابط بین فردی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه. نشریه علمی روانشناسی بالینی و شخصیت، 18(1)، 115-123.

حسینی، امین؛ زهراکار، کیانوش؛ داورنیا، رضا؛ شاکرمی، محمد. (1393). پیش بینی آسیب پذیری در برابر استرس بر اساس حمایت اجتماعی، تاب آوری، راهبردهای مقابله ای و ویژگی های شخصیتی در دانشجویان. پژوهش های علوم شناختی و رفتاری. 2(11)، 27-42.

حسینائی، علی؛ احدی، حسن؛ فتی، لادن؛ حیدری، علیرضا؛ و مظاهری، محمد علی. (1392). تأثیر آموزش گروهی مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد (ACT) بر استرس شغلی و فرسودگی شغلی. مجله روان پزشکی و روان شناسی بالینی ایران، 19(2)، 109-120.

حمیدزاده، روشنک؛ قمری، محمد؛ فتحی اقدم، قربان، آقاپور، مهدی. (1393). اثربخشی معنادرمانی فرانکل در استرس شغلی معلمان زن. زن و مطالعات خانواده، 6(21)، 71-86.

شریفیان قاضی جهانی، مریم؛ اکبرپور، مرتضی؛ اسمخانی اکبری نژاد، هادی. (1399). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با معنادرمانی بر کیفیت زندگی و نشانگان افت روحیه زنان مبتلا به ایدز. سلامت جامعه، 14(2)، 10-19.

صمدی، میثم (1397). بررسی رابطه ی سرمایه روانشناختی با عملکرد شغلی و اشتیاق کاری مدیران و معلمان مدارس ابتدایی نواحی 1 و 2 شهر اردبیل، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور مرکز تبریز.

مرشدی، مهدی؛ داورنیا، رضا؛ زهراکار، کیانوش؛ محمودی، جلال؛ شاکرمی، محمد. (1394). کارآیی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش فرسودگی زناشویی زوج ها. پژوهش پرستاری، 10(4)، 76-87.

محمدپور، احمدرضا. (1395). ویکتورامیل فرانکل بنیانگذار معنا درمانی ( فرادیدی بر روان‌شناسی و روان‌درمانی وجودی). تهران: دانژه.

مرمرچی نیا، مژگان؛ و ذوقی پایدار، محمدرضا. (1396). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر امیدواری و شادکامی نوجوانان دختر تحت پوشش بهزیستی. فصلنامه روانشناسی کاربردی، 11(2)، 174-157.

مهری نژاد، سید ابوالقاسم، رجبی مقدم، سارا. (1392). بررسی اثربخشی معنادرمانی بر ارتقای هویت افراد. فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 4(15)، 2-15.

Brinkborg, H., Michanek, J., Hesser, H., Berglund, G. (2011). Acceptance and commitment therapy for the treatment of stress among social workers: A randomized control trial. Behav Res Ther. 49(6-7), 389-98.

Cartwright, S., and Pappas, C. (2008). Emotional intelligence, its measurement and implications for the workplace. Int. J. Manag. Rev. 10, 149–171. doi: 10.1111/j.1468-2370.2007.00220.x

Conway, T. L., Vickers, R. R., French, J. R. P. (1992). An application of the person-environment Fit theory: perceived versus desired Control. J Soc Issues. 48(2):95-107

Demerouti, E., Bakker, A. B., and Leiter, M. (2014). Burnout and job performance: the moderating role of selection, optimization, and compensation strategies. J. Occup. Health Psychol. 19, 96–107. doi: 10.1037/a0035062

Folke, F. (2012). Search results for Acceptance and commitment therapy for depression: A preliminary randomized clinical trial for unemployed on long-term sick leave. Cognitive and Behavioral Practice, 19(4): 517-525.

Frankel, V. (2019). Man search for meaning. (Translated by Nehzat Salehian & Mahin Milani). 56en ed. Tehran: Rasa, 23-24.

Halbesleben, J. R., Neveu, J. P., Paustian-Underdahl, S. C., and Westman, M. (2014). Getting to the “COR” understanding the role of resources in conservation of resources theory. J. Manag. 40, 1334–1364. doi: 10.1177/0149206314527130

Hayes-Skelton, S.A., Orsillo, S.M., Roemer, L. (2013). An acceptance-based behavioral therapy for individuals with generalized anxiety disorder. Cognitive and Behavioral Practice, 20(3), 264-281.

Hayes, S. C., Bissett, R., Roget, N., Padilla, M., Kohlenberg, B. S., Fischer, S., et al. (2004). The impact of acceptance and commitment training on stigmatizing attitudes and professional burnout of substance abuse counselors. Behav Ther. 2004; 35:821-36.

Luoma, J.B., Villatt, J.L. (2012). Mindfulness in the treatment of suicidal individuals. Journal of Cognitive Behavioral Practice. 19(2), 265-276.

Johnson, R. E.; Rosen, C. C. & Levy, P. E. (2005). Getting to the core of core self evaluations: A Johnson, S., Cooper, C., Cartwright, S., Donald, I., Taylor, P., and Millet, C. (2005). The experience of work-related stress across occupations. J. Manag. Psychol. 20, 178–187. doi: 10.1108/02683940510579803

Moreno, M.A., Jelenchick, L.A., Egan, K.G., Cox, E., Young, H., Gannon, E., et al. (2011). Feeling bad on Facebook: depression disclosures by college students on a social networking site. Depression and Anxiety. Wisconsin, USA: School of Medicine and Public Health, University of Wisconsin, Madison, 28, 447–455. 10.1002/da.20805 [PMC free article] [PubMed] [CrossRef]

Obrenovic, B., Jianguo, D., Khudaykulo, A., and Shafique Khan, M. (2020). Work-Family Conflict Impact on Psychological Safety and Psychological Well-Being: A Job Performance Model. ORIGINAL RESEARCH ARTICLE, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.00475

O'Donohue, W. T., & Fisher, J. E. (Eds.). (2009). General principles and empirically supported techniques of cognitive behavior therapy. John Wiley & Sons.

Park, H. I., O’Rourke, E., and O’Brien, K. E. (2014). Extending conservation of resources theory: the interaction between emotional labor and interpersonal influence. Int. J. Stress Manag. 21, 384–405. doi: 10.1037/a0038109

Pears, S., Sutton, S. (2020). Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) interventions for promoting physical activity: a systematic review and meta-analysis. Health Psychology review, 159-184. https://doi.org/10.1080/17437199.2020.1727759.

Rohgozar, S., Liort, L. G. (2020). Foundations and Applications of Logotherapy to Improve Mental Health of Immigrant Populations in the Third Millennium. Frontiers in Psychiatry, 11, 45-52. doi: 10.3389/fpsyt.2020.00451

Sri Suyanti, T., Keliat, B. A., Daulima, H. C. (2018). Effect of logo-therapy, acceptance, commitment therapy, family psychoeducation on self-stigma, and depression on housewives living with HIV/AIDS. National Library of Medicine, 98-101. doi: 10.1016/S1130-8621(18)30046-9.

Twohig, M.P., Hayes, S.C., Masuda, A. (2006). Increasing willingness to experience obsessions: Acceptance and commitment therapy as a treatment for obsessive compulsive disorder. Behav Ther. 37(1), 3-13.

Yildiz, E. (2020). The effects of acceptance and commitment therapy on lifestyle and behavioral changes: A systematic review of randomized controlled trials. Perspectives in Psychiatric care, 56 (3), 657-690. https://doi.org/10.1111/ppc.12482

Zettle, R. D. (2015). Acceptance and commitment therapy for depression. Current Opinion in Psychology, 2(1): 65-69.