بررسی وضعیت رقابت پذیری گردشگری ایران در دوران کرونا با استفاده از روش تحلیل ساختاری (جامعه میزبان: ساکنین شهر رامسر)

فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری

دوره 10، شماره 39 - شماره پیاپی 25، شهریور 1400، صفحه 35-52   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ودود جوان امانی¹؛ حمید اکبری^{* 2}

¹گروه مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه

²گروه مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه بین المللی امام رضا (ع) مشهد.

چکیده

یکی از بحران هایی که اخیراً جامعه جهانی و از جمله ایران را دچار چالش کرده، ویروس همه گیر کروناست. این بحران با توجه به ویژگی هایی که دارد، متمایز از بحران های دیگر است و بسیار بیشتر از سایر بحران ها صنعت گردشگری را تحت تأثیر قرار داده است. در این راستا، سعی مقالة حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحلیل ساختاری، محرک های مؤثر بر وضعیت رقابت پذیری گردشگری کشور ایران را برای دوران کرونا بازشناسی و خوشه بندی کند. هدف پژوهش حاضر بررسی نگرش و رفتار جامعه میزبان نسبت به حضور گردشگران در دوران شیوع کووید-19 در مقصد گردشگری است. از تئوری تهدید یکپارچه به منظور شکل دهی به چارچوب نظری استفاده گردید. روش پژوهش کیفی، جامعه ی آماری، ساکنین و روش نمونه گیری قضاوتی بود و تعداد نمونه آماری مبتنی بر رسیدن به اشباع نظری 21 نفر به دست آمد. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته گردآوری شدند. تحلیل داده ها بر اساس تحلیل محتوا و کدگذاری باز و محوری انجام پذیرفت. یافته های پژوهش، ابعاد جدیدی از تعامل میزبان-گردشگر در دوران کرونا مبتنی بر تلفیق نظریه های تبادل اجتماعی و تهدید یکپارچه را ارائه نمود. مقاله حاضر به این نتیجه می رسد که اگرچه نگرش اغلب مردم به حضور گردشگران در این دوران منفی بوده است، ولی می توان با تاکید بر وابستگی معیشت و اقتصاد به گردشگری و تحت شروطی پذیرای گردشگران بود و در عین حال سلامت مردم کشور را نیز در اولویت قرار دارد.

کلیدواژه‌ها

مدیریت گردشگری؛ رقابت پذیری؛ ویروس کرونا؛ تحلیل ساختاری

مراجع

• احمدی، م.ص.، رهنمایی، م.ت.، علی اکبری، ا. (1400). تبیین اثر نگاه فن سالارانه در طرح‌های توسعه شهری بر گردشگری با روش سه سوسازی (مطالعه موردی: استان کرمانشاه). فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، مقالات آماده انتشار.
• افراخته, ح., جلالیان, ح., آرامی, ا. (1398). عوامل مؤثر در رقابت‌پذیری گردشگری (مطالعه موردی: شهرستان سرعین،مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه‌های انسانی، دوره 14، شماره 2، شماره پیاپی 47، صص. 472-457.
• اکبری, م, انصاری, م. (1399). بازشناسی محرک‌های مؤثر بر رقابت‌پذیری سفر و گردشگری برای دوران پساکرونا (مطالعه موردی: ایران). مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 15، ویژه نامه همه‌گیری کووید 19، صص.253-284.
• امیری, م. (1399). آینده پژوهی با رویکرد سناریونویسی تاثیرات جغرافیای رفتاری بر گردشگری در مواجهه با بیماری‌های واگیردار و COVID-19. مطالعات مدیریت گردشگری، دوره 15، ویژه نامه همه‌گیری کووید 19، صص. 216-179.
• باقری, م, شجاعی, پ, کیانی, م. (1395). ارائه مدل تفسیری ساختاری شاخص‌های رقابت‌پذیری سفر و گردشگری (مطالعه موردی: استان فارس).برنامه ریزی و توسعه گردشگری، دوره 5، شماره 18، صص. 157-137.
• دهقان ر.، رشادت جو، ح.، طالبی، ک.، درگاهی.، ح (1399). تحلیل راهبردی صنعت گردشگری سلامت ایران در دوران کرونا. پیاورد سلامت، دوره ۱۴، شماره ۶، صص. 534-519.
• علوی، سلمان.، کروبی، م.، ذبیحی، ا.، علوی، ح. (1399). کوید 19 و گردشگری ورزشی: شناسایی پیامدها و ارائه راه کار. مطالعات مدیریت گردشگری سال پانزدهم، ویژه نامه همه‌گیری کووید 19، صص. 32-1.
• علی اکبری، ا.، مرصوصی، ن.، جلال آبادی، ج. (1399). تدوین سناریوهای مؤثر بر آینده گردشگری پایدار شهرکرمان با رویکرد آینده پژوهی. مطالعات مدیریت گردشگری سال پانزدهم، شماره 50، صص. 60-35.
• قربان زاده، د.، و عابدی، ا. (1399). بررسی نقش دلبستگی ایمن در پیش بینی نیات تجربی گردشگران در سفر به مقاصد گردشگری در دوران شیوع ویروس کووید-19. مطالعات مدیریت گردشگری (مطالعات جهانگردی), دوره 15، شماره ویژه نامه، 178-145.
• میرتقیان رودسری، س.، و فرخیان، ف.، و نقوی، م. (1399). بررسی رفتار جامعه میزبان نسبت به گردشگران در دوران شیوع کووید-19. مطالعات مدیریت گردشگری (مطالعات جهانگردی), دوره 15(ویژه نامه), صص. 143-115.
• نیومن،. و (2006). روش‌های پژوهش اجتماعی؛ رویکرد‌های کیفی و کمی (جلد دوم). ترجمه فقیهی.، ا و آغاز، ع. (1395). نشر ترمه، تهران.
• Bryman, A. (2008). Social Research Methods. Oxford: Oxford University Press.
• Gössling, S., Scott, D., & Hall, C. M. (2020). "Pandemics, tourism and global change: a rapid assessment of COVID-19". Journal of Sustainable Tourism, pp. 1-20.
• Kock, F., Josiassen, A., & Assaf, A. G. (2019). The xenophobic tourist. Annals of tourism research, 74, 155-166.
• Lapointe, D. (2020). Reconnecting tourism after COVID-19: the paradox of alterity in tourism areas. Tourism Geographies, 1-6. DOI: 10.1080/14616688.2020.1762115.
• Monterrubio, C. (2016). The impact of spring break behavior: An integrated threat theory analysis of residents' prejudice. Tourism Management, Vol. 54, 418-427.
• Saatci, G., & Avcikurt, C. (2016). Cross-Cultural Tourist Attitudes: A Search Within the Scope of Integrated Threat Theory. Journal of the Human and Social Sciences Researches, 5(8), pp. 2541-2563.
• Stephan, W. G., Boniecki, K. A., Ybarra, O., Bettencourt, A., Ervin, K. S., Jackson, L. A. (2012). The role of threats in the racial attitudes of Blacks and Whites. Personality and Social Psychology Bulletin, Vol. 28, pp. 1242-1254.
• Stezhko, N., Oliinyk, Y., Polishchuk, L., Tyshchuk, I., Parfinenko, A., & Markhonos, S. (2020). International Tourism in the System of Modern Globalization Processes. International Journal of Management, 11(3), 97- 106.
• Strielkowski, W. (2020). International Tourism and COVID-19: Recovery Strategies for Tourism Organisations.: DOI: 0.20944/preprints202003.0445.v1.
• Tremblay-Huet, S. (2020). COVID-19 leads to a new context for the “right to tourism”: a reset of tourists’ perspectives on space appropriation is needed. Tourism Geographies. 1-4. DOI: 10.1080/14616688.2020.1759136.
• Ward, C. (2008). Thinking outside the Berry boxes: New perspectives on identity, acculturation and intercultural relations. International journal of intercultural relations, 32(2), 105-114.
• Ward, C., & Berno, T. (2011). Beyond social exchange theory: Attitudes toward tourists. Annals of tourism research, 38(4), 1556-1569.
• Yang, Y., Zang, H., & Chen, X. (2020). Coronavirus pandemic and tourism: Dynamic stochastic general equilibrium modeling of infectious disease outbreak. Annals of Tourism Research. https://doi.org/10.1016/j.annals.2020.102913.