واکاوی شیعه‌گری و ماهیت مذهبی فرقه اهل حق غرب ایران

پژوهش نامه تاریخ

دوره 16، شماره 64، آذر 1400   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

محمدرضا بارانی^{* 1}؛ نصرت بانو عزیزی²

¹گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

²آموزش و پرورش

چکیده

با توجه به اختلافهای بسیار بین باورهای انشعاب‌های داخلی یک دین و مذهب در شناخت باورهای اصیل و ارتباط فکری میان مذاهب نقش بسیار مهمی دارد. در این میان شناخت فرقه‌ها و گروه‌های مختلف شیعی به دلیل تاثیرگذاری از فرایند حوادث مهم تاریخ اسلام از جایگاه ارزشمندی برخوردار است.
دیدگاه های اشتباهی درباره این فرقه پدید آمده که از «سر مگو» بودن اسرار اهل حق نزد آنان سرچشمه گرفته است، تا جایی که گروه‌های علی اللهی، اهل حق و شیطان پرستان را در یک رده به شمار آورده و تفکیک آنان از گروه‌های غالی و شباهت‌های اعتقادی برخی خاندان‌های اهل حق با تشیع دوازده امامی، نیازمند دانستن ماهیت فکری و مذهبی آنان است. در این راستا بررسی پیدایش این فرقه و بنیانگذاران آن، باورهای آنان در اصول دین و به ویژه امامت، تعداد امامان و جایگاه امام و نیز برخی آداب و احکام دینی آنان مانند نماز، روزه، قبله، حج و مقدسات پنجگانه این فرقه از مسایل مهم برای پژوهش است. در این پژوهش شیعه‌گری فرقه اهل حق غرب ایران و با تکیه بر کرمانشاه و شناخت مبانی فکری و مذهبی این فرقه، با تکیه بر اسناد فرقه اهل حق و سخنان پیروان این فرقه انجام شده است و به گونه ای تحقیق میدانی بوده است.

کلیدواژه‌ها

اهل حق؛ ماهیت فکری؛ ماهیت مذهبی؛ جم؛ یارسان

مراجع