ارزیابی ویژگی‏های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی چهار رقم کلزا (Brassica napus L) زمستانه در شرایط قطع آبیاری و تأخیر کاشت

فصلنامه پژوهش های علوم کشاورزی پایدار

مقاله 1، دوره 1، شماره 2، شهریور 1400، صفحه 1-21   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/sarj.2021.1938120.1028

نویسندگان

پیمان دوامی¹؛ مجتبی علوی فاضل^{* 2}؛ شهرام لک³؛ داوود حبیبی⁴؛ افشین مظفری⁵

¹گروه زراعت، پردیس علوم وتحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

²دانشیار گروه مهندسی زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

³استاد گروه مهندسی زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

⁴دانشیار گروه مهندسی زراعت، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

⁵استادیارگروه مهندسی زراعت، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

چکیده

به منظور ارزیابی ویژگی های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام کلزا در شرایط قطع آبیاری‌ و تاخیرتاریخ‌ کاشت،‌آزمایشی در دو سال زراعی به صورت اسپیلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه کرج اجرا گردید. در این پژوهش آبیاری به عنوان عامل اصلی در دوسطح شامل آبیاری معمول(80 میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A ) و قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی و تاریخ کاشت در دو سطح شامل پنجم مهرماه و پنجم آبان ماه و چهار رقم کلزا زمستانه شامل تاسیلو ( Tassilo)، الویس (Elvise)، نپتون (Neptune) و اوکاپی (kapiO) به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار گرفتند. براساس نتایج بدست آمده، بیشترین میزان کلروفیل در هر دو تاریخ کاشت (پنجم مهرماه و پنجم آبان ماه) به ترتیب با مقادیر 1/59 و 1/88 میلی‏‏ گرم برگرم وزن تر برگ و تحت شرایط آبیاری معمول به رقم الویس اختصاص یافت. قطع آبیاری موجب کاهش محتوای نسبی آب برگ و افزایش میزان پرولین برگ، محتوی پروتئین محلول‌ و میزان کربوهیدرات محلول شد. ارقام الویس و نپتون در شرایط آبیاری معمول به ترتیب با 3346 و 3220 کیلوگرم در هکتار و در شرایط قطع آبیاری به ترتیب با میانگین 3211 و 3081 کیلو گرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را داشتند. بر اساس شاخص تحمل به تنش (STI) رقم الویس به عنوان متحمل ترین رقم در شرایط تنش کم آبی در مرحله خورجین دهی به بعد شناخته شد .

کلیدواژه‌ها

پرولین؛ عملکرد دانه؛ قطع آبیاری؛ کلروفیل؛ کلزا

مراجع