بررسی تأثیر نسبت‌های مختلف استفاده از پساب شهری در آب آبیاری بر برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک

فصلنامه پژوهش های علوم کشاورزی پایدار

مقاله 2، دوره 1، شماره 2، شهریور 1400، صفحه 34-47   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/sarj.2021.1937269.1026

نویسندگان

علیرضا عامری¹؛ نجمه یزدانپناه^{* 2}

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

²دانشیار گروه مهندسی آب، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات استفاده از ترکیب‌های مختلف پساب و آب چاه با رویکرد استفاده از آب‌های نامتعارف بر برخی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک انجام شد. به این منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه فاکتور اجرا شد. فاکتور اول ترکیب نسبت نسبت پساب با آب چاه بود که در 5 سطح شامل سطح اول: 100% آب چاه،  سطح دوم: 75% آب چاه و 25% پساب، سطح سوم  50% آب چاه و 50% پساب، سطح چهارم 25% آب چاه و 75% پساب و سطح پنجم: 100% پساب)، فاکتور دوم شامل دو عمق خاک (0-30 و 30-60 سانتی‌متر) و فاکتور سوم شامل مدت زمان آبیاری در 5 سطح (صفر، 1، 2، 3 و 4 ماه) بود. نتایج نشان داد که شوری، pH و کربن آلی خاک با افزایش مدت زمان آبیاری افزایش یافت. بیشترین افزایش شوری، بعد از 4 ماه و در تیمار 100% پساب با حدود 37 درصد افزایش نسبت به تیمار 100% آب چاه مشاهده شد. میزان کربن آلی در ترکیب­های سطوح چهارم و پنجم در لایه سطحی نسبت به لایه زیرسطحی حدود 60 درصد افزایش نشان داد. با این وجود، مصرف پساب در مقایسه با آب چاه هدایت هیدرولیکی اشباع را بهبود بخشید، به‌طوریکه میزان آن در تیمار 100% پساب، در عمق سطحی و زیرسطحی به‌ترتیب 76/7 و 80 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داشت. یافته‌های این پژوهش نشان داد که استفاده از پساب تصفیه‌شده فاضلاب به‌عنوان یکی از منابع آبی نامتعارف به رغم افزایش شوری خاک، می‌تواند باعث افزایش ذخیره کربن آلی و در نیتجه بهبود وضعیت نفوذپذیری خاک شود.

کلیدواژه‌ها

هدایت هیدرولیکی؛ شوری؛ کربن آلی خاک؛ نفوذپذیری خاک؛ آبیاری

مراجع