نوع‌شناسی ذهنیت‌های کارشناسان در خصوص موانع توسعه کشاورزی حفاظتی (پژوهشی بر پایه روش‌شناسی کیو)

فصلنامه پژوهش های علوم کشاورزی پایدار

مقاله 6، دوره 1، شماره 2، شهریور 1400، صفحه 91-106   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/sarj.2021.1939172.1033

نویسندگان

شهپر گراوندی^{* 1}؛ فرشته مرادی²؛ محمد حسین بابایی³

¹استادیار و عضو هیات علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

²دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

³دانشجوی دکتری گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه

چکیده

در سال­ های اخیر کشاورزی حفاظتی به عنوان رویکردی چند بعدی به منظور استفاده پایدار از منابع آب و خاک و دستیابی به اهداف توسعه پایدار پا به ­عرصه ظهور گذاشته است. علی­رغم تلاش­ های صورت گرفته، روند توسعه این رویکرد به کندی انجام می ­شود و با موانع متعددی رو­به ­رو می ­باشد. در تحقیق حاضر سعی شد موانع پیش روی توسعه کشاورزی حفاظتی از بعد ذهنی کارشناسان مرکز تحقیقات مورد بررسی قرار گیرد. جامعه مورد هدف، کارشناسان مرکز تحقیقات سرارود کرمانشاه در سال 99-98 بودند که به صورت هدفمند مورد مطالعه قرار گرفتند. در این راستا، از روش­شناسی کیو بهره گرفته شد. این روش جزء روش­های تحقیق آمیخته محسوب می­ شود. بر اساس یافته­ های حاصل از نتایج عاملی کیو، تعداد و چگونگی گروه­بندی ­ها نشان می­ دهد، دامنه ذهنیت­ ها و عقاید کارشناسان در خصوص موانع کشاورزی حفاظتی تفاوت­ ها و شباهت­هایی دارد. بنابراین، با توجه به هدف مطالعه کیو و معیار تفسیر پذیر بودن عامل­ها یا گروه­ها، 5 دسته ­بندی (تکنولوژی محوری، سنت محوری، دانش محوری، شناخت محوری، نهاد محوری) از ذهنیت و عقاید کارشناسان مرکز تحقیقات سرارود استان کرمانشاه به ­دست آمده است. که هر گروه ذهنیت و نگرش­ های مختلفی در خصوص موانع توسعه کشاورزی حفاظتی داشتند. باتوجه به الگوی غالب ذهنی شناسایی شده (نهاد محوری)، توصیه می­ شود دولت حمایت­ های تشویقی و کمک­ های بلاعوض (وام و ..) را در اختیار بهره­ برداران قرار دهد تا آن­ها بتوانند نسبت به بکارگیری روش­ های کشاورزی حفاظتی اقدام نمایند.

کلیدواژه‌ها

فرسایش خاک؛ کشاورزی حفاظتی؛ روش‌شناسی کیو

مراجع