نشانه‌های بومی -محلّی در اشعار ترکی هوشنگ جعفری

فصلنامۀ ادبیات و زبان های محلی ایران زمین

مقاله 1، دوره 11، شماره 2 - شماره پیاپی 32، تیر 1400، صفحه 1-25   

نوع مقاله: مقالۀ پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/irll.2021.685032

نویسندگان

راضیه آقازاده^{* 1}؛ لیلا عدل پرور²

¹استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران.

چکیده

یکی از رویکردهای  تحلیل متون ادبی، نشانه‌شناسی است. متون ادب فارسی از جنبه­های  مختلف نشانه‌شناسی مثل زیبایی‌شناسی، روابط بینامتنی، فرم و نشانه ­های بومی ­_ محلّی، قابلیت بررسی دارند. شعرا و نویسندگان از محیط پیرامون خود تأثیر می­ پذیرند و نشانه ­های این اثرپذیری در آثار ایشان انعکاس می­یابد. هوشنگ جعفری از شعرای آذری‌زبان «زنجان» است که با توصیف عناصر اقلیمی، تأثیر این عناصر را در ذهن و زبان خود با نشانه­ های بومی _ محلّی بازتاب داده­است. به خاطر گستردگی دامنۀ نشانه­ شناسی، هدف این تحقیق، تحلیل نشانه ­های خالق اثر، نشانه ­های طبیعت و محیط بومی و نشانه ­های اجتماعی و فرهنگی، در اشعار ترکی هوشنگ جعفری است. فرض بر این است که  این شاعر، مایه ­های محتوایی اشعار خود را  از  صبغۀ بومی _ محلّی کسب کرده ­است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که  اشعار هوشنگ جعفری­، گنجینه­ ای از عناصر اقلیمی در قالب طبیعت بومی، باورها، اعتقادات، آداب و سنن، ضرب ­المثل­ها و کنایات است. در این مقاله به روش توصیفی _ تحلیلی، به واکاوی نشانه­ های بومی _ محلّی در اشعار وی پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

هوشنگ جعفری؛ نشانه‌های بومی- محلّی؛ محیط زندگی؛ طبیعت؛ نشانه‌های اجتماعی و فرهنگی

سایر فایل های مرتبط با مقاله

چکیده انگلیسی.pdf

مراجع

1- احمدی، بابک. (۱۳۸۰). ساختار و تأویل متن، تهران: نشر مرکز.

2- افشار سیستانی،‌ایرج. (۱۳۷۸). پژوهش در نام شهرهای ایران، چاپ اوّل، تهران: روزنه.

3- بویر، علی. (1399). «تأثیر پدیده ­های جغرافیایی در نام­گذاری روستاهای استان آذربایجان­ غربی»، فصلنامۀ ادبیات و زبان­های محلّی ایران­ زمین، سال 10، ش 2، صص23-46.

4- بین شیر، ویلیام. ( ۱۳۸۹). سرزمین ایرن، (جلد اوّل از تاریخ کمبریج)، ترجمۀ تیمور قادری، تهران: انتشارات امیرکبیر.

5- تاجیک، محمدرضا. (1389)­.«نشانه‌شناسی؛نظریه و روش»، پژوهشنامۀ علوم سیاسی، سال 5، شمارۀ4، صص ­7ـ 39

6- پور داوود، ابراهیم.(۱۳۴۷). یسنا، تهران: ابن سینا.

7- پیرنیا،کریم. (1383). سبک ­شناسی معماری ایرانی، تدوین دکتر غلامحسین معماریان، تهران: نشر معمار.

8- جعفری، هوشنگ. (1397). آغ آتیم، تبریز: انتشارات انس.

9- جکسون، ابراهام.و. ویلیامز. (1357). سفرنامۀ جکسون (ایران در گذشته و حال)، ترجمۀ منوچهر امیری _ فریدون بدره­ای، چاپ دوم، تهران: انتشارات خوارزمی.

10- چایلی،صمد. (۱۳۸۶). نگاهی به واژه ­های اساطیری آذربایجان، تبریز: نشر اختر.

11- حصاری،میرهدایت. (1379). آذربایجان فولکولورو، انتشارات تابان.

12- خیراندیش، عبدالرسول. (1382).«نام­های جغرافیایی به مثابۀ بخشی از میراث فرهنگی»،کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، سال 7، شمارۀ74، صص3-4.

13- دوبلیچ، هارم. (۱۳۹۲). فرهنگ مردم شیراز، شیراز: انتشارات نوید.

14- دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت­نامۀ دهخدا، تهران: سمت.

15- رضالو، رضا و آیرملو، یحیا و مهر آور گیلگلو، قاسم. (۱۳۹۵). «پیشنهادی برای مکان دریاچۀ چیچست باستانی»، پژوهشنامۀ ادب حماسی، سال 12، شمارۀ 1، صص ۱۴۱-۱۵۸.

16- شوکتی، آیت. (1398). «توده ­شناسی بازی ­های آذربایجانی در شعر شهریار»، فصلنامۀ ادبیات و زبان­های محلّی ایران ­زمین، سال 9، شمارۀ 4، صص64-45.

17- شیری، قهرمان. (۱۳۸۴). «آرمان و انگاره­ های اقلیمی در داستان­ نویسی جنوب»، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شمارۀ ۹۳، صص ۶۳-۵۲.

18- شیری، قهرمان. (1394). «مکتب ­های داستان­ نویسی ایران»، تهران: چشمه.

19- کالر، جاناتان. (1388). در جستجوی نشانه­ ها(نشانه ­شناسی،­ادبیات،­ واسازی)، ترجمۀ لیلا صادقی، تینا امراللّهی، تهران: علم.

20- گیرو، پیر. (۱۳۸۰). نشانه­ شناسی، ترجمۀ محمّد نبوی، تهران: آگاه.

21- نولان، پاتریک ولنسکی. (۱۳۸۳). گرهارد، جامعه ­های انسانی: مقدّمه ­ای بر جامعه‌شناسی کلان، ترجمۀ ناصر موفّقیان، چ دوم، تهران: نشر نی.

22- کزّازی، الهام. (1386). «ژئوتوریسم، نگرشی نو در برنامه­ ریزی گردشگری استان زنجان»، مجموعه مقالات برگزیدۀ همایش قابلیت‌ها، موانع و راهکارهای توسعۀ گردشگری استان زنجان. صص232-201.

23- مشتاق­ مهر، رحمان، و صادقی شهپر، رضا. (۱۳۸۹).«ویژگی­های اقلیمی و روستایی در داستان ­نویسی خراسان»، فصلنامۀ جستارهای ادبی، سال 43، شمارۀ 1، صص ۱۰۸- ۸۱.

پایگاه­های اینترنتی

1- جعفری، طاهر.(1391.11.19، 14:25).«زندگی استاد هوشنگ جعفری از زبان فرزندش طاهر جعفری»، (http://huik.blogfa.com )

2- صادقیلر،میلاد.(9/7/1391­­،23:56­).«سبلان کوه عظیم و افسانه­ای آذربایجان» ((http://www.tonar.blogfa.com