بررسی سیل‌پذیری مناطق پایین‌دست ناشی از وقوع بیشترین سیلاب محتمل در سد خاکی قره آقاچ

فصلنامه علمی تخصصی مهندسی آب

مقاله 2، دوره 9، شماره 2، شهریور 1400، صفحه 28-42   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سیدعلی شاهرضائی^{* 1}؛ مهدی رادفر²؛ الهام قنبری عدیوی²

¹گروه علوم و منهدسی آب-منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

²گروه علوم و مهندسی آب- دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

چکیده

یکی از مهم‌ترین مسائل مطرح در زمینه‌ی جنبه‌های علمی هیدرولیک محاسباتی رودخانه، روندیابی جریان‌های دائمی و غیردائمی می‌باشد. بررسی پهنه‌بندی سیلاب با دوره بازگشت‌های متفاوت را می‌توان به عنوان یکی از مهمترین مسائل در زمینه مدیریت سیلاب نام برد. در تحقیق حاضر با استفاده از نرم‌افزار HEC-RAS به بررسی سیل‌پذیری مناطق پایین-دست ناشی از وقوع بیشترین سیلاب محتمل در سد خاکی قره آقاچ پرداخته شده است. نتایج تحقیق در محیط RAS Mapper نمایش داده شده است. نتایج نشان داد بر خلاف آنچه تصور می‌شد با توجه به اینکه سرریز سد قره آقاچ بر اساس بیشترین سیلاب محتمل کنترل شده است؛ لذا این سیلاب موجب شکست، در سد خاکی قره آقاچ از نوع جریان روگذری نمی‌گردد. بیشترین دبی خروجی از سرریز سد 435 دقیقه پس از شبیه‌سازی مدل اتفاق افتاده و معادل 72/171 متر مکعب بر ثانیه می‌باشد. بر اساس نتایج حاصل شده از مدل Google Earth مساحت آبگرفتگی مناطق پایین‌دست در زمانی‌که دبی به اوج خود رسیده است؛ حدوداً معادل 73/5 کیلومتر مربع می‌باشد. شعاع آبگرفتگی در لحظه‌ای که دبی به اوج خود رسیده است نسبت به خط ساحلی جریان، در حوالی روستا‌های مهرگرد و حسین آباد به ترتیب معادل 196 و 1858 متر می‌باشد. عمده مناطق مسکونی در حوالی روستا‌های مهرگرد، حسین آباد و کاسگان سفلی با جریان آب حاصل شده در زمان دبی اوج حدوداً به ترتیب معادل 60، 587 و 689 متر نسبت به خط ساحلی جریان فاصله دارند.

کلیدواژه‌ها

بیشترین سیلاب محتمل؛ پهنه‌بندی سیلاب؛ سد خاکی قره آقاچ؛ محیط RAS Mapper

مراجع