مقایسه اثربخشی رویکرد مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد (ACT) و واقعیت درمانی بر افکار غیر منطقی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد

زن و مطالعات خانواده

مقاله 9، دوره 15، شماره 55، خرداد 1401، صفحه 135-152   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jwsf.2021.1933872.1586

نویسندگان

یعقوب نیکوکار¹؛ علیرضا جعفری^{* 2}؛ قربان فتحی اقدم³؛ جعفر پویامنش⁴

¹دانشجوی دکتری گروه مشاوره، واحد ابهر،دانشگاه آزاد اسلامی ، ابهر، ایران

²استادیار گروه روانشناسی،واحد ابهر، دانشگاه آزاداسلامی، ابهر، ایران (نویسنده مسئول ) [e-mail]

³استاد یارگروه روانشناسی، واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران

⁴استاد یارگروه روانشناسی، واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی ، ابهر، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاظر مقایسه اثربخشی دو رویکرد مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد (ACT) و واقعیت درمانی بر افکار غیرمنطقی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد است. روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون، پیگیری و گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش زنان سرپرست خانوار کمیته امداد شهرستان شبستر به تعداد 153 بودند، که از این تعداد 30 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس که نمره آنها در آزمون باورهای غیر منطقی جونز بالابود انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی (مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد و گروه واقعیت درمانی) و یک گروه کنترل قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده‌ها باآزمون تحلیل واریانس آمیخته انجام گرفت. نتایج نشان دادکه دو رویکرد مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد و واقعیت درمانی به طور معناداری باعث کاهش افکار غیر منطقی زنان می‌شود (P≤0/01). همچنین مقایسه اثربخشی دو گروه نشان داد که تاثیر روش درمانی (ACT) بر باورهای غیرمنطقی زنان سرپرست خانوار به طور معناداری بیشتر از واقعیت درمانی بوده است (P≤0/01). می توان نتیجه گرفت که باورهای غیرمنطقی از جمله عوامل زمینه ساز بروز مشکلات هستند. بر پایه این الگو و با استناد به رویکردهای درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) و واقعیت درمانی، می توان جهت بهبود و اصلاح باورهای غیرمنطقی مراجعان استفاده کرد. از این تحقیق می‌توان استنباط کرد که بین اثربخشی دو روش درمانی بر افکار غیرمنطقی زنان سرپرست خانوار تفاوت معنادار وجود دارد (0/04=P).

کلیدواژه‌ها

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)؛ واقعیت درمانی؛ باورهای غیرمنطقی؛ زنان سرپرست خانوار

مراجع

Afshani, S A; fatehi, A. (2016). Empowerment of women heads of households and related socio-cultural factors: A study of women under the auspices of Imam Khomeini Relief Committee in Tabriz. Quarterly Journal of Women and Society, 7 (3), 19-38. [In Persian]

Arabpour, E; Hashemian, K. (2012). The effectiveness of couple therapy with reality therapy in improving the intimate relationship of couples. Journal of Educational Psychology, Islamic Azad University, Tonekabon Branch, 3 (1 (9), 1-13. [In Persian]

 Barzegar Befrooi, K; Ganji, Z. (2016). Predicting Mental Health Based on Irrational Beliefs of Exceptional and Normal Primary School Teachers in Yazd. Knowledge and Research in Applied Psychology, 17 (2 /64), 1-7.  [In Persian]

Dal،J; Stuart, I; Martel, CH; Kaplan, J. (2016). ACT and RFT in relationships. Translator: Shokooh Navabi Nejad; nadere saadati; Mehdi Rostami. Tehran: Jangal.

Farrokhzadeh, M. (2016). The effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy on anxiety, stress and depression in women heads of households, thesis for a master's degree in family orientation counseling, Mohaghegh Ardabili University. [In Persian]

Haji Karam, A; Gamari, M; Amiri Majd, M (2019). Comparison of the effectiveness of acceptance and commitment based therapy (ACT) and reality therapy on work-family conflict and psychological well-being of married women with a lasting effect. Scientific Journal of Kurdistan University of Medical Sciences, 24 (3 /101), 20-33. [In Persian]

Hayes, S. C. (2016). Acceptance and Commitment Therapy, Relational Frame Theory, and the Third Wave of Behavioral and Cognitive Therapies–Republished Article. Behavior Therapy, 47(6), 869-885.

Hayes, S. C., & Lillis, J. A. S. O. N. (2012). Acceptance and commitment therapy: Theories of psychotherapy. The American Psychological Association, Washington DC.‏

Hayes, S. C., Strosahl, K. D., & Wilson, K. G. (2011). Acceptance and commitment therapy: The process and practice of mindful change. Guilford Press.

Hayes. (2015). Hayes S. Introduction to caress evil mind based on acceptance and commitment therapy. Medical Sciences , 4, 491-499.

Hedberg, P., Brulin, C., Alex, L., & Gustafson, Y. (2011). Purpose in life over a five-year period: A longitudinal study in a very old population. International Psychogeriatrics, 23(5), 806–813.

Islami, R; Hashemian, P; Jarahi, L; Modarres Ghoravi, M. (2013). The effectiveness of group reality therapy approach on happiness and quality of life of abused adolescents in Mashhad, Journal of Mashhad University of Medical Sciences, 56, 5, 306-300. [In Persian]

Levitt, J. T., & Karekla, M. (2005). Integrating acceptance and mindfulness with cognitive behavioral treatment for panic disorder. In Acceptance and mindfulness-based approaches to anxiety (pp. 165-188). Springer US.

Nejat, R (2014). Evaluation of the effectiveness of reality therapy in a group method on self-efficacy and resilience in female high school students in Mashhad. Payame Noor University - Payame Noor University of Tehran - Faculty of Humanities. [In Persian]

Prezman, S., & Murphy, R.M. (2016). Effects of teaching control theory and reality therapy as an approach to reducing disruptive behaviors in middle school physical education. International Journal of Reality Therapy, 57(1), 149-150.

Rahmanian, M; Dehestani, M; Alavi Barooq, SF. (2018). The effectiveness of commitment-based therapy and acceptance on irrational beliefs and bias of attention to stimuli with negative emotional load, in adolescent girls, journals of social cognition, 7 (1 /13), 103-89.   [In Persian]

Reader, S. D. (2011). Choice theory: an investigation of the treatment effects of a choice therapy protocols students identified as having a behavioral, emotional disability on measures of anxiety, depression, and locus of control and self-steem. PhD unpublished Dissertation. North Carolina University.‏

Reeder SD, Culbreth JR, Wierzalis EA, Harris HL, Flowers CP, Cooke NL. (2012). Choice theory: An investigation of the treatment effects of a choice theory protocol on students identified as having a behavioral or emotional disability on measures of anxiety, depression, locus of control and self-esteem. Doctoral dissertation, The University of North Carolina at Charlotte.

Roditi D, Robinson ME. (2011). The role of psychological interventions in the management of patients with chronic pain. Psychol Res Behav Manage , 4, 41-49.

Torkhan, M (2017). The effectiveness of acceptance and commitment therapy on regulating emotion and meaning in the lives of depressed women. Psychological studies, 13 (3), 147-164. [In Persian]  

Twohig MP, Hayes SC, Masuda A. (2006). Increasing willingness to experience obsessions: Acceptance and commitment therapy as a treatment for obsessive compulsive disorder. Behavior Therapy, 37(1), 3-13.

Zamani Foroushani, Z; Dokaneifard, F. (2017). Comparing the Effectiveness of Acceptance, Commitment and Reality Therapy on Mental Health and Welfare-Psychology of Women Referred to Ashtiani Neighborhood House, 3rd National Conference on Science and Technology of Educational Sciences, Social Studies and Psychology, Tehran, Institute for Development-Based Conferences Sam Iranian Science and Technology [In Persian]

Zimmerman, M. (2015). Interview Guide for DSM-5 Evaluation, translated by Jabbari Amiri, Maryam. First Edition, Tehran: Danjeh Publishing [In Persian]

Zadok, b; Zadok. (2015). Summary of Psychiatry, Behavioral Sciences - Psychiatry. translated by Rezaei, Farzin. Tehran: Arjmand Publications.

White, R. G., Gumley, A. I., McTaggart, J., Rattrie, L., McConville, D., Cleare, S., ... & Mitchell, G. (2015). Acceptance and Commitment Therapy for depression following psychosis: An examination of clinically significant change. Journal of Contextual Behavioral Science, 4(3), 203-209.‏