ارتباط بین معیارهای کیفیت اطلاعات حسابداری در واکنش به مولفه های انگیزشی مدیران

فصلنامه مدیریت توسعه و تحول

دوره 13، شماره 45، شهریور 1400، صفحه 27-37   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عبدالله حسین زاده¹؛ محمود موسوی شیری^{* 2}؛ زهره حاجیها³؛ هاشم نیکومرام⁴

¹عضو هیات علمی، گروه حسابداری، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

²دانشیار، گروه حسابداری، دانشگاه پبام نور، تهران، ایران (عهده‌دار مکاتبات)

³دانشیار، گروه حسابداری، واحد شرق تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

⁴استاد، گروه حسابداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

مطالعات گذشته از معیارهای مختلفی جهت اندازه گیری کیفیت اطلاعات حسابداری استفاده کرده است که هریک بیانگر بعد خاصی از کیفیت می باشد. هدف این پژوهش ارائه چارچوبی جهت ارزیابی و مقایسه معیارهای کیفیت اطلاعات حسابداری شامل پایداری ، قابلیت پیش بینی و اقلام تعهدی در واکنش به مولفه های انگیزشی پاداش، بدهی، سیاسی و مالیاتی می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی و با رویکرد همبستگی انجام شده است. نمونه آماری پژوهش شامل 163 شرکت از شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1388 تا 1396 می باشد. داده های جمع آوری شده به روش داده های ترکیبی و رگرسیون حداقل مربعات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است .یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که انگیزه پاداش با کلیه معیارهای کیفیت اطلاغات حسابداری رابطه معنی داری دارد. به نحوی که با افزایش انگیزه پاداش، پایداری و اقلام تعهدی افزایش و قابلیت پیش بینی کاهش می یابد. هم چنین معیارهای کیفیت اطلاعات حسابداری در واکنش به انگیزه های مدیریت دارای روابط همگرایی، واگرایی و عدم ارتباط معنی دار می باشند.

کلیدواژه‌ها

کیفیت اطلاعات حسابداری؛ مولفه های انگیزشی مدیران؛ پایداری؛ قابلیت پیش بینی؛ اقلام تعهدی

مراجع

1. اعتمادی، حسین، مومنی، منصور و فرج زاده دهکردی، حسن (1391)، مدیریت سود، چگونه کیفیت سود شرکت ها را تحت تاثیر قرار می دهد؟، پژوهش های حسابداری مالی، دوره 2، شماره 4، 101-122.
2. ا اعتمادی، حسین، رحمانی، علی، آذر ، عادل و حصار زاده، رضا (1391)، نقد پژوهش‌های کیفیت گزارشگری مالی و طراحی نظریه اطلاعات-عدم اطمینان محور جهت ارائه تعریف مفهومی از کیفیت، حسابداری مدیریت، دوره 5، شماره 15، 1-18.
3. پورحیدری، امید و همتی، داوود (1383)، اثر قراردادهای بدهی، هزینه های سیاسی، طرح های پاداش و مالکیت بر مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره11، شماره 36، 47-63.
4. حسین‌زاده،عبداله؛ حاجیها،زهره؛موسوی شیری،سیدمحمود و نیکومرام، هاشم(1399)، بررسی همگرایی معیارهای انعکاسی و ترکیبی کیفیت سود در واکنش به مولفه های انگیزشی مدیران ، حسابداری مدیریت، دوره13، شماره45، صص91-106.
5. حصارزاده،رضا، اعتمادی، حسین، آذر، عادل و رحمانی، علی (1395)، طراحی مدل کمینه‌سازی عدم اطمینان بر اساس معیارهای کیفیت داده‌های حسابداری، مطالعات تجربی حسابداری مالی، دوره 13، شماره 50، 89-136.
6. دسینه، مهدی، تاری وردی، یداله و حیدرپور، فرزانه (1398)، تاثیر معیارهای مبتنی بر حسسابداری ویژگی های سود بر ریسک نامطلوب سود، پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره11، شماره 41، 153-176.
7. سبزعلیپور، فرشاد؛ آقایی، محمدعلی؛ آذر، عادل و سپاسی، سحر (1399)، ارائه مدل اقتضایی تاثیر ساختار هیئت مدیره بر کیفیت سود: رویکرد معادلات ساختاری، فصلنامه پژوهش های تجربی حسابداری، دوره10، شماره 37، 99-125.
8. شریعت پناهی، سیدمجید (1382)، ارزیابی عملکرد شرکت ها و سازوکارهای کنترل رفتار مدیران: دیدگاه نظریه نمایندگی، مطالعات حسابداری، دوره 1، شماره 1، 85-108.
9. صفر زاده، محمدحسین و واحدیان، رضا (1396)، بررسی اثر بحران مالی جهانی بر کیفیت سود، دانش حسابداری، دوره 4، شماره8، 37-64.
10. صوفی، هاشم علی و محمد پور، نعیمه (1394)، مدیریت سود باانگیزه‌های مالیاتی در گروه‌های تجاری، بررسی‌های حسابداری، دوره 2، شماره 7، 83-110.
11. فروغی، داریوش و علیدادی شمس آبادی، جمال (1396)، تاثیر هیئت مدیره مشترک بر افشای اختیاری اطلاعات و کیفیت سود، پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 9، شماره 34، 61-84.
12. کاظمی علوم، مهدی، عبدی، محسن، ختن لو، مصطفی و جعفری، مژده (1397)، بررسی همگرایی مدل‌های اندازه‌گیری کیفیت سود، پژوهش‌های تجربی حسابداری، دوره 8، شماره 29، 69-82.
13. مدرس، احمد، قفقازی، زهرا و شاکری، امیر (1388)، بررسی انگیزه‌های مدیریت سود در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران(مورد صنایع نفتی، شیمیایی و فلزی)، حسابداری مالی، دوره 1، شماره4، 59-78.
14. نمازی، محمد (1384)، بررسی کاریردهای تئوری نمایندگی در حسابداری مدیریت، پیشرفت های حسابداری، دوره 22، شماره 2، 147-164.
15. نوروش، ایرج، ناظمی، امین و حیدری، مهدی (1385)، کیفیت اقلام تعهدی و سود با تاکید بر نقش خطای برآورد اقلام تعهدی، بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره13، شماره 43، 135-160.
16. نوروش، ایرج، سپاسی، سحر و  نیکبخت، محمدرضا (1384)، بررسی مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران، علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره 22، شماره 2، 165-177.
17. یعقوب نژاد، احمد، بنی مهد، بهمن و شکری، اعظم (1391)، ارائه الگو برای اندازه گیری مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، حسابداری مدیریت، دوره 5، شماره12، 1-16.
18. Belot, F., Serve, S. (2018). Earnings Quality in private SMEs: Do CEO Demographics Matter? journal of Small Business Management, 56(1), 323-344.
19. Beyer, Anne , Guttman, Ilan, Marinovic, Iva´n, (2019). Earnings Management and Earnings Quality: Theory and Evidence. The Accounting Review, 94, 77–101.
20. Bhattacharya, U., Daouk, H., Welker, M. (2003). The World Price of Earnings Opacity. The Accounting Review 78, 641– 678.
21. Butler, M., Andrew, L. and Michael, W. (2004). An Empirical Analysis of Auditor Reporting and Its Association with Abnormal Accruals. Journal of Accounting and Economics, 37(2), 139-165.
22. Dasine, M., Tareverdi, Y., Heydar pour, F. (2015).The Impact of Accounting-Based Criteria on Earnings Characteristics on Undesirable Risk of Earnings. Journal of Financial Accounting and Auditing Research, 11(41), 153-176.
23. Dawar, V. (2015). The Relative Predictive  Ability of Earnings and Cash Flows. Management Research Review, 38(1), 367-380.
24. Dechow, P., Ge, W & Schrand, C. (2010). Understanding Earnings Quality: Are View of the Proxies, their Determinants and their Consequences. Journal of Accounting and Economics, 50(1), 344- 401.
25. Dechow, P., Sloan, R., Sweeney, A. (1996). Causes and Consequences of Earnings Nipulation: an Analysis of Firms Subject to Enforcement Actions by the SEC. Contemporary Accounting Research, 13(1), 1–36.
26. Dechow, P. and Schrand, C. (2004). Earnings quality, The Research Foundation of CFA Institute. 16-17.
27. Dechow, P., R. Sloan. and A, Sweeney. (1995). Detecting Earnings Management. The Accounting Review, 70, 193-225.
28. Dobbin, F., Jung, J. (2010). How Agency Theory BroughtDown the Economy and Why it Might Again. Markets on Trial: The Economic Sociology of the U.S. Financial Crisis (Research in the Sociology of Organizations); 30, 29–64.
29. Easton, G., Harris, T. (1991). Earnings as an Explanatory Variable for Returns. Journal of Accounting Research, 29 .19-36.
30. Etemadi, H., Momeni, M., Farajzadeh Dehkordi, H. (2012).How Earnings Management Affect Earnings Quality? Journal of Financial Accounting Research, 2(4), 101-122. (in Persian)
31. Etemadi, H., Rahmani, A., Azar, A., Hesarzadeh, R. (2012).Critical review of quality of financial reporting researches and information-uncertainty based theory of quality. Journal of Management Accounting, 5(15), 1-18. (in Persian)
32. Ewert, R. and A, Wagenhofer. (2015). Economic Relations among Earnings Quality Measures, ABACUS, 51(3), 311-355.
33. Ewert, R. and A, Wagenhofer. (2011). Earnings Management, Conservatism, and Earnings Quality, Foundations and Trends in Accounting, 6(2), 65–186.
34. Fontrodona, J., Sison, AJG. (2006). the Nature of the Firm, Agency Theory and Shareholder Theory: A Critique from Philosophical Anthropology. Business Ethics; 66(1), 33–42.
35. Foroughi, D., Alidadi, J. (2017) the Impact of the Joint Board on Voluntary Disclosure of Information and Earnings Quality. Journal of Financial Accounting and Auditing Research, 9(34), 61-84. (in Persian)
36. Francis, J., LaFond, R., Olsson, P., Schipper, K. (2004). Costs of Equity and Earnings Attributes. The Accounting Review, 79, 967– 1010.
37. Healy, P. (1985). The Effect of Bonus Schemes on Accounting Decisions. Journal of Accounting and Economics, 7 (1), 85–107.
38. Hesarzadeh, R., Etemadi, H., Azar, A., Rahmani, A. (2016).Modeling of Minimizing Uncertainty Based on Accounting Data Quality Proxies. Journal of Experimental Studies of Financial Accounting, 13(50), 89-136. (in Persian)
39. Hossain, S. and Monroe, G. (2015). Chief Financial Officer’s Short- and Long-term Incentive-based Compensation and Earnings Management, Australian Accounting Review, 25 (3), 279-291.
40. International Accounting Standards Board. (2008). Exposure Draft on an Improved Conceptual Framework for Financial Reporting: The Objective of Financial Reporting and Qualitative Characteristics of Decision-useful Financial Reporting Information. London, 1-64.
41. Jensen, M., Meckling, W. (1976) Theory of the Firm: Managerial Behavior, Agency Costs and Capital Structure, Journal of Financial Economics, 3,305–60.
42. Jones, J. (1991). Earnings Management during Import Relief Investigations. Journal of Accounting Research, 29(2), 193–22.
43. Kazemi olum, M., Abdi, M., Khotanlu, M., Jafari, M. (2018).Evaluation of Convergence of Profit Quality Measurement Models. Journal of Empirical Research In Accounting, 8(29), 69-82. (in Persian)
44. Kim, K. and Limpaphayom, P. (1998). Taxes and Firm Size in Pacific Basin Emerging Economies. Journal of International Accounting Auditing and Taxation, 7 (1), 47-63.
45. Li, F., Abeysekera, I. and Ma, (2011). Earnings Management and the Effect of Earnings Quality in Relation to Stress Level and Bankruptcy Level of Chinese Listed Firms, Corporate Ownership and Control. 9(1), 366-391.
46. McNichols, M. (2002). Discussion of the quality of accruals and earnings: The role of accrual estimation errors, The Accounting Review, 77(1), 61-69.
47. Moddares, A., Ghafghazi, Z., Shakeri, A. (2009).Investing Income Management Motivations in Companies Listed in Tehran Stock Exchange (Case of Oil, Chemical and Metal Industries). Journal of Financial Accounting Research, 1(4), 59-78. (in Persian)
48. Monem, R. and Farshadfar, S. (2007). Has Earnings Quality Declined Over Time?, www.accg.mq.edu.au/Accg_docs/pdf/seminar_papers/ 2007/E ,Quality, Monem.
49. Namazi, M. (2013). Role of the Agency Theory in Implementing Management Control, Journal of Accounting and taxation, 5 (2), 38-47.
50. Namazi, M. (2005).Investigating the Applications of Agent Theory in Management Accounting, Journal of Accounting Advances, 22 (2), 147-164.
51. Noravesh, E., Nazemi, A., Heidary, M. (2006).The Quality of Accruals and Earnings with Emphasis on the Role of Accrual Error Estimation. Journal of Accounting and Auditing Review, 13(43), 135-160. (in Persian) [14]
52. Noravesh, E., Sepasi, S., Nikbakht, M. (2005).Earnings Management Survey of Companies Listed in Tehran Stock Exchange. Journal of Social Sciences and Humanities Shiraz University, 22(2), 165-177. (in Persian)
53. Othman, H. and Zegal, D. (2006). A Study of Earning Management Motives in the Anglo-American and Euro-Continental Accounting Models: the Canadian and French, The international journal of accounting, 41(4), 406-435.
54. Penman, S. and Zhang, X. (2002). Accounting Conservatism, the Quality of Earnings, and Stock Returns, the Accounting Review, 77, 237-264.
55. Pourhydary, O., Hemmati, D. (2004).Investigate the Effect of Debt Contracts, Political Costs, Bonus Plans and Ownership of Earnings Management in Listed Companies in Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting and Auditing Review, 11(36), 47-63. (in Persian)
56. Safarzadeh, M., Vahedian, R. (2017).The Impact of the Global Financial Crisis on Earnings Quality. Journal of accounting science, 4(8), 37-64. (in Persian)
57. Scott, W. (2009). Financial Accounting Theory, Financial Accounting Theory, Prentice Hall, chapter 11.402-428.
58. Shariatpanahi, M. (2003).Evaluating Corporate Performance and Managers' Behavior Control Mechanisms: A Representative Theory Perspective. Journal of Accounting Studies, 1(1), 85-108. (in Persian)
59. Sufi, H., Mohammad pur, N. (2015).Earning Management of Tax Incentives in Business Groups. Journal of Accounting Reviews, 2(7), 83-110. (in Persian)
60. Yaghoobnejad, A., Banimahd, B., Shokri, A. (2012). Presentation of a Model for Measuring Earnings Management in Tehran Listed Firms. Journal of Management Accounting, 5(12), 1-16. (in Persian)
61. Xinghua, G, Yonghong, J, Xiumin, M. (2020). Is Accounting Information Quality Priced in Managerial Labor Market?, Electronic copy available at: https://ssrn.com/abstract=3633357.
62. hang, y., Perols, , Robinson, D., Smith, T. (2018). Earnings Management Strategies to Maintain a String of Meeting or Beating Analyst Expectations, Advances in Accounting, Forthcoming, 1-39.