تحلیل جایگاه حکمروایی خوب در عملکرد مدیریت شهری (مطالعه موردی: شهر بابل)

آمایش محیط

دوره 14، شماره 53، شهریور 1400، صفحه 85-108   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

جمیله توکلی نیا^{* 1}؛ حسین ایمانی جاجرمی²؛ حسین یداله نیا³

¹(دانشیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران)

²(دانشیار دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران)

³(کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران)

چکیده

 
حکمروایی به عنوان رویکردی که در مقابله با مفهوم حکومت شکل گرفته است و در این رویکرد تلاش می­شود تا با اصولی همچون مشارکت­پذیری، شفافیت، عدالت­محوری، مسئولیت‌پذیری، پاسخگویی، قانون‌مداری، توافق­جمعی و کارایی زمینه را برای افزایش عملکرد مدیریت شهری، فراهم نماید. هدف پژوهش تحلیل جایگاه رویکرد حکمروایی خوب در عملکرد مدیریت شهری بابل بوده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی که روش گردآوری داده­ها با استفاده از پرسشنامه برای شهروندان و متخصصین شهری به منظور آگاهی از نظرات آن­ها استفاده گردید. روش تحلیل با استفاده از آزمون­های آماری توصیفی (میانگین، واریانس و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون­هایT تک نمونه­ای و Friedman) بهره گرفته شد. نتایج به دست آمده نشان می­دهد که شاخص­­های حکمروایی در عملکرد مدیریت شهری بابل در سطح نامطلوبی قرار دارد و الگوی حکروایی خوب در عملکرد مدیریت شهری شکل نگرفته است. بر اساس نتایج حاصل از مدل SWOTبرای افزایش عملکرد مدیریت شهری در چارچوب رویکرد حکمروایی خوب در شهر بابل، استراتژی رقابتی به منظور توسعه نهادسازی محلی و مردمی به منظور تقویت و ارتقاء عملکرد مدیریت شهری در اولویت قرا گرفته است.

کلیدواژه‌ها

حکمروایی؛ عملکرد؛ مدیریت شهری؛ بابل

مراجع

 

• برنامه آمایش استان مازندران، 1388.، مطالعات تحلیل و وضعیت و ساختار، تحلیل زمین شناسی و منابع معدنی- ارزیابی منابع و قابلیت اراضی استان مازندران، گروه منابع طبیعی و محیط زیست، نشریه شماره 8، دفتر برنامه و بودجه استان مازندران.
• پورمحمدی، م.، حسین­زاده دلیر، ک.، پیری، ع.، 1390.، حکمروایی مطلوب شهری بر بنیان سرمایه اجتماعی: آزمون نهادی- فضایی ارتباطی و فاعلیت­مندی غیراقتصادی (مطالعه موردی: کلان­شهر تبریز)، فصلنامه مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال اول، شماره اول، صص 52- 35.
• توکلی­نیا، ج.، اسکندرپور، م.، برغمداری، م.، 1391.، درآمدی بر حکمروایی خوب شهری: ضرورت­ها، الزامات و چالش­های فراروی آن در ایران، فصلنامه نگرش­های نو در جغرافیای انسانی، سال پنجم، شماره اول، صص 152- 135.
• زندیه، ا.، 1396، بررسی عملکرد شهرداری‌ها در چارچوب رویکرد حکمروایی خوب شهری نمونه موردی: شهرداری شهر ملایر، فصل نامه آمایش محیط، دوره 10، شماره 39، ص 76- 59.
• حکمت­نیا، ح.، موسوی، م.، 1392.، کاربرد مدل­ در جغرافیا با تأکید بر برنامه‌ریزی شهری و ناحیه­ای، انتشارات آزاد­پیما، چاپ سوم.
• سرشماری عمومی نفوس و مسکن، مرکز آمار ایران، 1390.
• سرشماری عمومی نفوس و مسکن، مرکز آمار ایران، 1395.
• صرافی، م.، 1388.، مدیریت یکپارچه شهری در خدمت توسعه اجتماعات محلی، ماهنامه منظر، شماره سوم.
• فنی، ز.، توکلی­نیا، ج.، قربانی، ح.، سلطان­زاده، ا.، 1393.، ارزیابی عملکرد سرای محلات در راستای توسعه مدیریت محلی؛ نمونه موردی: سرای محله­های اوین، تجریش و نیاوران، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 36، صص 46- 35.
• لاله پور، م.، کرباسی فروش، پ.، سرور، ه.، 1396، تبیین دلایل نهادی- مدیریتی در شکل گیری سکونتگاه‌های غیررسمی در ایران، فصل نامه آمایش محیط، دوره 10، شماره 36، ص 190- 157.
• کاظمیان، غ، میرعابدینی، س. ز.، 1390.، آسیب شناسی مدیریت یکپارچه شهری در تهران از منظر سیاستگذاری و تصمیم گیری شهری، نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، شماره 46، تابستان 1390، صص 38- 27.
• موحد، ع.، کمان­رودی، م.، ساسان­پور، ف.، قاسمی کفرودی، س.، 1394.، بررسی حکمروایی خوب شهری در محله-های شهری (مطالعه موردی منطقه 19 شهرداری تهران)، فصلنامه مطالعات برنامه­ریزی شهری، سال دوم، شماره هفتم، صص 176- 147.
• یغفوری، ح.، اسکندری ثانی، م.، ارشد، ح.، 1395.، تحلیل جایگاه حکمروایی شایسته شهری و برنامه­ریزی راهبردی آن (مطالعه موردی: شهر بیرجند)، پژوهش­های جغرافیای برنامه­ریزی شهری، دوره 4، شماره 3، صص 429- 411.
• یغفوری، ح.، طهماسبی، ق.، حاتمی، د.، 1396، میزان مشارکت شهروندان در امور شهری و عوامل مؤثر بر آن (نمونه موردی: دره شهر)، فصل نامه آمایش محیط، دوره 10 ،شماره 39، ص 58- 29.
• Baerenbrinker, V. (2011), Sustainable development using urban governance instruments, Baerenbrinker, Verena (2011) Sustainable development using urban governance instruments, LL.M(R) thesis.
• Slack, E. &Côté, A. (2014), Comparative urban governance, Institute on Municipal Finance and Governance, Munk School of Global Affairs, University of Toronto, July 2014.
• Esko Lange, F. (2009), Urban Governance An essential determinant of city development?, World Vision Institute for Research and Development.
• Isa Baud, R. Dhanalakshmi, (2006), Governance in urban environmental management: Comparing accountability and performance in multi-stakeholder arrangements in South India, accepted 12 November 2006 Available online 23 February 2007.
• James C. Clingermayer, Richard C. Feiock, (2001), INSTITUTIONAL CONSTRAINTS AND POLICY CHOICE, An Exploration of Local Governance, Published by State University of New York Press, Albany.
• Graham, J. Amos, B. Plumptre, T. (2003), Principles for Good Governance in the 21^st Century, Policy Brief No.15– August 2003.
• Kearns, A. Paddison, R. (2000), New Challenges for Urban Governance, Urban Studies, Vol. 37, No.5–6, 845– 850, 2000.
• Bevir, M. (2010), Governance as Theory Practice and Dilemma, 5419-Bevir-Chap-01.
• MihaelaKardos, (2012), The reflection of good governance in sustainable development strategies, Procedia - Social and Behavioral Sciences 58 ( 2012 ) 1166 – 1173.
• Yousaf, M. Ihsan, F. Ellahi, A. (2015), Exploring the impact of good governance on citizens' trust in Pakistan.
• McGill, R. (1998), Viewpoint Urban management in developing countries, Cities,Vol. 15, No. 6, pp. 463–471, 1998.
• Sadashiva, m. (2008), Effects of civil society on urban planning and governance in Meysore,India, Doctoral thesis, Technical university of Dortmund.
• Smedby, N. Neij, L (2013), Experiences in urban governance for sustainability: the Constructive Dialogue in Swedish municipalities, Journal of Cleaner Production 50 (2013) 148e158.
• Tosics, I. (2011), Governance challenges and models for the cities of tomorrow, Metropolitan Research Institute, Budapest, January 2011.
• UNDP (1997),  "Defining  Core  Characteristics  of  Good  Governance",  United  Nations Development  Programme,  Management Development and Governance Division, Strengthening Capacity for People-Centred Development, UNDP, New York.
• UNDP, (2014), Governance for Sustainable Development, Integrating Governance in the Post-2015 Development Framework, March 2014.
• United Nations, (2006), Definition of basic concepts and terminologies in governance and public administration, Economic and Social Council, New York, 27-31 March 2006 Agenda item 5.
• Van Dijk, M. PITTER, (2002), Managing Citirs in Developing Countries: The Theory and Practice of Urban Management, Edward Elgar Publhshing.