پراکندگی جغرافیایی اقلیت‌های بازرگان (ارامنه، هندی‌ها، یهودیان، زرتشتیان) در ایران عهد شاه عباس اول صفوی

فصلنامه تاریخ

مقاله 11، دوره 16، شماره 62، آذر 1400، صفحه 256-279   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

اصغر رحمتی^*

فارغ التحصیل دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی. دانشگاه لرستان. خرم آباد. ایران

چکیده

اقلیت‌های بازرگان یک گروه فعال در اقتصاد ایران عهد صفویه بودند. در این دوره، به‌علت تحولات داخلی و خارجی همچون منازعات مرزی، ورود کمپانی‌های تجاری اروپایی به ایران و اقدامات پادشاهان صفوی برای بهبود اوضاع اقتصادی، مسیرهای تجاری تغییر کرد. بازرگانان ارامنه، هندی‌ها، یهودیان و زرتشتیان نیز متناسب با منافع مالی، اقتصادی و سیاسی در نقاط مختلف ایران پراکنده شدند.این پژوهش با روش مطالعۀ کتابخانه‌ای و شیوۀ توصیفی-تحلیلی، ضمن بررسی پراکندگی جغرافیایی اقلیت‌های بازرگان در قلمرو صفوی، به تبیین چرایی و چگونگی این امر می‌پردازد. یافتۀ پژوهش حاکی از آن است که پراکندگی جغرافیایی اقلیت‌های بازرگان نیز متأثر از مجموعه تحولات داخلی و خارجی ایران عهد صفویه بوده است؛ به شکلی که اجتماع و سکونت اقلیت‌های بازرگان در کنار مسیرهای تجاری‌ای بوده که از شمال، مرکز و جنوب ایران عبور می‌کرده‌اند. این بازرگانان تبدیل به واسطۀ حمل و نقل کالاهای تولیدی به سایر نقاط ایران و خارج از مرزهای سیاسی دولت صفویه، شدند.

کلیدواژه‌ها

بازرگانان؛ ارامنه؛ هندی‌ها؛ یهودی‌ها؛ زرتشتیان

مراجع