کهن‌الگوهای آفرینش در اسطوره مشی و مشیانه و نمونه‌های آن در اسطوره‌های دیگر جوامع

فصلنامه تاریخ

مقاله 4، دوره 17، شماره 64، فروردین 1401، صفحه 85-105   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

سیدمهدی حبیبی؛ شکوه السادات اعرابی هاشمی^* ؛ سهیلا ترابی فارسانی

گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

چکیده

مضامین اسطوره‌ای که در جوامع مختلف مشترک و تکرار شونده می‌باشند، کهن‌الگو نامیده می‌شوند. این کهن‌الگوها در اسطوره‌های سراسر جهان مشاهده می‌شوند، اسطوره آفرینش مشی و مشیانه از این امر مستثنی نمی‌باشد. از آنجا که اسطوره و تاریخ در هم تداخل دارند، با تحلیل کهن‌الگوهای موجود در اسطوره آفرینش مشی و مشیانه و تطبیق آن با دیگر روایات خلقت، می‌توان به برخی از اسرار تاریخ دست یافت. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های تحلیلی بر پایه داده‌های کتابخانه-ای می‌باشد. هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل کهن‌الگوهای آفرینش، در اسطوره مشی و مشیانه با تطبیق نمونه‌های آن در اسطوره‌های دیگر جوامع، برای فهم بهتر این اسطوره می‌باشد. نتایج به دست آمده حکایت از آن دارد که در اسطوره آفرینش مشی و مشیانه نقش آفرینی کهن‌الگوهایی همچون؛ انسان غول آسا یا خداگونه نخستین، جفت نخستین، زمین مادر، گیاه پیکری و گیاه زایشی و ... مشاهده می‌شود. روش پژوهش از نوع روش‌های توصیفی، تحلیلی بر پایه داده‌های کتابخانه‌ای می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

مشی؛ مشیانه؛ اسطوره؛ کهن‌الگو؛ آفرینش

مراجع