طراحی مدل سلسله مراتبی شایستگی مدیران با رویکرد مدارس کارآفرینانه

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

مقاله 6، دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 56، شهریور 1400، صفحه 121-141   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی (کیفی)

نویسندگان

مرضیه جامعی¹؛ یداله مهرعلی زاده^{* 2}؛ نصراله قشقایی زاده³؛ محمد حسین پور⁴

¹دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

²استاد گروه مدیریت آموزشی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

³استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد بهبهان، دانشگاه آزاد اسلامی، بهبهان، ایران

⁴دانشیار گروه مدیریت آموزشی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.

چکیده

این مطالعه با هدف بررسی ویژگی‌های شخصیتی کارآفرینانه مدیران آموزشی جهت تدوین الگوی مفهومی‌ برای مدل سلسله مراتب شایستگی مدیران مدارس کارآفرین انجام شد. این پژوهش، پژوهشی کیفی بود که با استفاده از راهبرد مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد انجام شد. در این راستا با استفاده از رویکرد هدفمند و با به‌کارگیری معیار اشباع نظری، مصاحبه‌هایی نیمه ساختاریافته با 8 تن از کارآفرینان و مدیران مدارس انجام شد. برای به‌دست آوردن اعتبار و روایی داده‌ها از دو روش بازبینی مشارکت‌کنندگان و مرور خبرگان غیر شرکت‌کننده در پژوهش استفاده شد. نتایج تحلیل داده‌ها در طی سه مرحله، کدگذاری باز، کدگذاری نظری و کدگذاری انتخابی به‌دست آمد که حاکی از 46 مقوله کلی است. نتایج پژوهش نشان داد مولفه‌های الگوی شایستگی مدیران برای استفاده در مدارس کارآفرین عبارتند از؛ نواندیش‌گرایی، تفکر خلاق، نوگرایی علمی، دانش‌گرایی، خودباوری علمی، امیدآفرینی، اعتمادسازی، روش‌های تدریس چالشی و کاربردی خلاق و پیشرو. هر کدام ازاین مولفه‌ها شامل زیرمولفه‌ها و کدهای باز و شاخص‌هایی هستند که بیشتر آن‌ها در میان مدیران مدارس، مدیران میانی و مدیران عالی آموزش و پرورش مشترک است و در بعضی شاخص‌ها هم متمایز هستند.

کلیدواژه‌ها

مدارس کارآفرین؛ شایستگی مدیران؛ کارآفرینان آموزشی

مراجع

اکرامی، حمید.  هوشیار، وجیهه. (۱۳۹۵). شناسایی و تبیین شایستگی‌های مدیران مدارس متوسطه (مورد مطالعه: مدارس متوسطه ناحیه ۴ مشهد)، فصلنامه علمی- پژوهشی خانواده و پژوهش، ۱۳ (۳):32-7.    

بجانی، ابوالفضل. شهلایی، جواد. کشکر، سارا. غفوری، فرزاد. (1397). ساخت و اعتباریابی پرسشنامه شایستگی مدیران سازمانهای ورزشی، مدیریت منابع انسانی در ورزش، 5(2): 263-275.

ترک‌زاده، جعفر. محمدی، قدرت‌الله. (1394). ارزیابی شایستگی مدیران مدارس بر اساس معیارهای شایستگیِ مدیریتیِ اسلامی (معلمان نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شیراز)، تحقیقات مدیریت آموزش، 7(26): 39-58.

طغرایی، محمدتقی. میرواحدی، سیدسعید. هاشمی، سمیه. (1398). طراحی الگوی آموزش کارآفرینانه در مدرسه، نوآوری های آموزشی، 18(3): 59-82.

عارف نژاد، محسن. (1396). شناسایی و اولویت بندی مؤلفه‌های شایستگی‌های مدیران مدارس با تأکید بر مدیریت اسلامی، مدیریت مدرسه، 5(1): 151-17.

قلیچ‌لی، بهروز. مکانی, عاطفه. (1395). شایستگی‌های کارآفرینانه، نوآوری و عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان، فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی،7(27): 89-106.

محمدی، محمد. فدوی، محبوبه سادات. فرهادی، هادی. (1397). ارائه مدلی برای توانمندسازی مدیران مدارس ابتدایی، مدیریت مدرسه، 6(2): 204-223.

مبینی‌دهکردی، علی. احمدی، حسن. دلاور، علی. (1397). طراحی مدل شایستگی‌های کارآفرینی راهبردی مدیران ارشد کشور، فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، 2(7): 127-150.

نصرتی کردکندی، پرویز. (1395). مدل شایستگی، پلی به سوی عملکرد ناب در سازمان. روزنامه دنیای اقتصاد. شماره 3926.

Andersson, H., Sundstrom, B. W., Nilsson, K., & Ung, E. J. (2014). Competencies in Swedish emergency departments – The practitioners and managers perspective, International Emergency Nursing, 22(2): 81-7.

Askun, B., & Yıldırım, N. (2011). Insights on entrepreneurship education in public universities in Turkey: creating entrepreneurs or not? Procedia-Social and Behavioral Sciences, 24: 663-676.

Boyatzis, R. E. (2008). Competencies in the 21st century, Journal of Management Development, 27 (1): 1-25.

Cohen, L.; Manion, L.; and Morrison, K. (2007). Research Methods in Education, (6ed), Routledge.

Crawford, L., & Nahmias, A. H. (2010). Competencies for managing change, International Journal of Project Management, 28(4): 405-412.

Gigliotti, R. A. (2019). Crisis leadership in higher education: Theory and practice, Rutgers University Press.

Harison, E., & Boonstra, A. (2009). Essential competencies for techno change management: Towards an assessment model, International Journal of Information Management, 29(4): 283-294.

Haruta, J. Kazue Y. Michiko G. Hisashi, Y. Shuhei, I., Youhei, M. Kenji, Y. and Mariko, O. (2018) Development of an interprofessional competency framework for collaborative practice in Japan, Journal of Interprofessional Care, 32 (4):436-443.

Hitt, M. A., Miller, C. C., & Colella, A. (2006). Organizational behavior: A strategic approach, Hoboken.

Lee, Y. T. (2010). Exploring high-performers’ required competencies, Expert Systems with Applications, 37(1): 434-439.

Liikamaa, K. (2015). Developing a project manager’s competencies: A collective view of the most important competencies, Procedia Manufacturing, 3: 681-687.

Misra, Y., & Sharma, V. (2017). An exploratory study on business strategy, competency and firm performance, SUMEDHA Journal of Management, 6(2): 18-26.

Mufti, O., Parvaiz, G. S., Wahab, M., & Durrani, M. (2016). Human Resource Competencies and Organizational Performance: A Study on Banking Sector Managers in Pakistan, Journal of Managerial Sciences, 10(1): 25-39.

Meyer, M., Roodt, G., & Robbins, M. (2011). Human resources risk management: governing people risks for improved performance: opinion paper, SA Journal of Human Resource Management, 9(1): 1-12.

Nwokah, N. G., & Ahiauzu, A. I. (2008). Managerial competencies and marketing effectiveness in corporate organizations in Nigeria, Journal of management development, 2(4): 37-51.

Omer Attali, M., & Yemini, M. (2017). Initiating consensus: Stakeholders define entrepreneurship in education, Educational review, 69(2): 140-157.

Salazar, P. S. (2007). The Professional Development Needs of Rural High School Principals, The rural educator, 28(3): 111-123.

Sanghi, S. (2016). The handbook of competency mapping: understanding, designing and implementing competency models in organizations, SAGE publications India.

Sern, L. C., Adamu, H. M., & Salleh, K. M. (2019). Development of Competency Framework for Nigerian TVET Teachers in Tertiary TVET Institutions, Journal of Technical Education and Training, 11(1): 1-19.

Shum, C., Gatling, A., & Shoemaker, S. (2018). A model of hospitality leadership competency for frontline and director-level managers: Which competencies matter more? International Journal of Hospitality Management, 74:57-66.

Sparrow, P., & Otaye, L. (2015). Employee Branding: From Attraction to a Core HR Strategy, White Paper, Lancaster University: Management School.

Taylor, I. (2007). A practical guide to assessment centers and selection methods, Kogan Page Ltd.

Traicoff, D., Pope, A., Bloland, P., Lal, D., Bahl, J., Stewart, S., & Sandhu, H. (2019). Developing standardized competencies to strengthen immunization systems and workforce, Vaccine, 37(11): 1428-1435.

Wesselink, R., Blok, V., van Leur, S., Lans, T., & Dentoni, D. (2015). Individual competencies for managers engaged in corporate sustainable management practices, Journal of Cleaner Production, 106: 497-506.