بررسی نقش متنفذان درباری در انتخاب جانشین پادشاه در دوره صفویه

فصلنامه تاریخ

مقاله 8، دوره 17، شماره 64، فروردین 1401، صفحه 188-216   

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

زهرا رضائی؛ ناصر جدیدی^* ؛ محمد کریم یوسف جمالی

گروه تاریخ،واحد نجف آباد،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد،ایران.

چکیده

مسئله‌ جانشینی پادشاه همواره در تاریخ ایران موضوع مهمی بود و اغلب در هنگام ضعف یا مرگ پادشاه مدعیان مختلف برای کسب قدرت ظهور می‌کردند؛ گاهی با وجود پادشاه قدرتمند باز هم توطئه‌های پنهانی در این زمینه بین متنفذان درباری وجود داشت. در دوره‌ صفویه نبود قانون مدون در این زمینه، باعث شد تا نیروهای مختلف بخصوص سران قزلباش و زنان درباری در فرآیند جانشینی دخیل شوند؛ آنها در تلاش برای انتخاب شاه در مسیر منافع خویش بودند. پرسش پژوهش این است که متنفذان درباری چه نقشی در انتخاب جانشین پادشاه داشتند؟در دوران قبل از شاه‌عباس اول قزلباشان نقش موثرتری در مسئله جانشینی داشتند اما بعد از شاه‌عباس زنان بانفوذ بیشترین نقش را داشتند. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی نقش متنفذان درباری در مسئله جانشینی پادشاه را مورد بررسی قرار می‌دهد. بر اساس یافته‌های پژوهش نظامیان قزلباش و زنان درباری بیشترین نقش را در انتخاب جانشین در دوره صفویه داشتند.

کلیدواژه‌ها

پادشاه؛ جانشینی؛ زنان درباری؛ قزلباش

مراجع