چیستی نکاح در عرفان اسلامی؛ از ازدواج اسمایی تا ازدواج عنصری

نامه الهیات

دوره 13، شماره 53، اسفند 1399   

نویسندگان

محسن حاکمی^{* 1}؛ فاطمه حامی کارگر²؛ الهام شیردل³

¹دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی. تهران. ایران

²دانشجوی دکتری جامعه شناسی. دانشکده حقوق و علوم انسانی. دانشگاه کاشان. کاشان. ایران

³استادیار گروه علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان

چکیده

بحث هستی شناسی تناکح/ ازدواج بعنوان یکی از مبانی معرفتی مهم در تشکیل خانواده در مکتب عرفای اسلامی و با توجه به زوجیت در اسماء و در نهایت در عالم انسانی مورد بحث واقع شده است. تناکح در نظام عرفانی به گونه ای تصویر می شود که نحوه خلق کثیر از واحد را تبیین می کند. این تناکح مستلزم فاعلیت و منفعلیت است که در تمام هستی جریان و سریان دارد؛ از ذات الهی گرفته تا جهان ماده. آنچه که سبب این تناکح در تمام هستی می شود، حب و عشق است. حب الهی علت آفرینش اسماء است و فاعل و قابل بودن در امر الهی و نظام طبیعی علت آفرینش، و پذیرش امر الهی، از طرف عالم طبیعت است. در عرفان اسلامی ازدواج زمینه­ای مناسب برای خودسازی و خدمت به خانواده و تعالی فردی و معنوی محسوب می شود زیرا عارفان، عشق زمینی را مسیری لازم برای رسیدن به عشق الهی می دانند. در این پژوهش ابتدا به تنکاح اسماء و صفات الهی پرداخته شده است و سپس، از منظر عرفان اسلامی؛ امتداد آن در عالم انسانی، و بین زن و مرد در مسئله زناشویی؛ تحلیل شده است. باتوجه به اینکه یکی از چالش های زندگی مدرن، نگاه مکانیکی به مقوله زوجیت و زناشویی است، با تبیین مبانی عرفان اسلامی می توان زناشویی را که عنصر شهوت در آن دخالت دارد، یک رابطه پر معنا  و مقدس، با لحاظ کردن احساسات و عواطف دانست که فی نفسه اصالت دارد و موجبات صیقل روح و سلامت جسمانی و ارتقاء روحانی می گردد.

کلیدواژه‌ها

تناکح اسمایی؛ ازدواج؛ عرفان اسلامی؛ زناشویی؛ عشق؛ ازدواج عنصری

سایر فایل های مرتبط با مقاله

چیستی نکاح در عرفان اسلامی؛ از ازدواج اسمایی تا ازدواج عنصری.pdf

مراجع