تحلیل نقش محیط سیاسی و ذهنی - ادراکی در تفاوت سطح نشاط شهروندان اهواز

فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس

مقاله 6، دوره 13، شماره 48، شهریور 1400، صفحه 166-143   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ناهید سجادیان¹؛ صفیه دامن باغ^{* 2}

¹استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

²دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر تحلیل نقش محیط سیاسی و ذهنی - ادراکی در تفاوت سطح نشاط در محله­های منتخب شهر اهواز است. پژوهش حاضر کاربردی و از لحاظ روش­شناسی"توصیفی-تحلیلی" است. ابزار مورد استفاده، ترکیبی از پرسشنامه محقق ساخته و پرسشنامه استاندارد شادکامی آکسفورد است. جامعه آماری شامل شهروندان شهر اهواز (زن و مرد) در محدوده سنی 15 سال به بالا(887280 نفر) است. حجم نمونه متناسب با جامعه آماری و بر اساس فرمول کوکران 385 نفر و روش نمونه­گیری نیز طبقه­ای نسبی است. پرسش­نامه­ها در شش محله منتخب شهرک نفت، کیانپارس، گیت بوستان، عامری، منبع آب و کوی علوی توزیع و تکمیل گردید. از آنجایی که این محلات براساس شاخص­های مکانی شامل جمعیت، سطح کیفیت زندگی، قشربندی اجتماعی، دارای سطوح مختلف و تفاوت مکانی هستند و تنوعی از مکان­ها و  بافت­های مختلف شهر اهواز اعم از حاشیه نشین، فرسوده، از پیش طراحی شده و جدید را شامل می­شوند و همچنین توزیع و پراکندگی آن­ها گستره جغرافیایی و مناطق شهر اهواز را پوشش می­دهد، به عنوان محلات مناسب جهت بررسی و تحلیل موضوع مورد مطالعه تعیین شدند. جهت تحلیل داده­ها از نرم افزار spss و نرم افزار GIS استفاده شده است. براساس یافته­های پژوهش، شهروندان سطح نشاط خود را نسبت به همه عوامل محیط سیاسی و ذهنی-ادراکی پایین­تر از حد میانگین و حد مطلوب ارزیابی کرده­اند. این امر شرایط نامناسب و احساسات منفی مانند نارضایتی، ناخشنودی و عدم اعتماد و امید به وضعیت و محیط سیاسی را برای شهروندان این شهر ترسیم می­کند.  تفاوت سطوح مکانی در اثرپذیری سطح نشاط شهروندان از محیط سیاسی و ذهنی-ادراکی نقش دارد و سطح نشاط شهروندان بر اساس اثرگذاری محیط سیاسی و محیط ذهنی-ادراکی از مکان­ها و محله­های با سطوح بالاتر به سمت مکان­ها و محله­های سطوح پایین­تر تغییر پیدا می­کند و سیر نزولی دارد. شرایط محیط سیاسی بر محیط ذهنی – ادراکی شهروندان اثر گذار است و محیط سیاسی به واسطه محیط ذهنی-ادراکی و شکل دهی به نقشه ذهنی شهروندان در بروز احساسات و رفتارهای آنان در محیط­های شهری اثر گذار است. در نهایت پیشنهادها ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها

احساس نشاط؛ محیط سیاسی؛ محیط ذهنی-ادراکی؛ جغرافیای رفتاری؛ شهر اهواز