مقایسه کارایی حشره‌کش‌‌های دی‌کلرووس، ایمیداکلوپراید، اسپینوزاد و کلرانترانیلپیرول روی سفید‌بالک پنبه (Bemisia tabaci) در شرایط آزمایشگاهی

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 50، شهریور 1400، صفحه 111-121   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

علیرضا جلالی زند^* ؛ الهه حداد؛ ریحانه سلیمانی

گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)

چکیده

سفید بالک پنبه یکی از آفات مهم در محصولات زراعی، گلخانه‌ای و گیاهان زینتی است. این آفت به دلیل تعدد نسل و کوتاهی زمان یک نسل دارای توان بالقوه‌ای برای مقاوم شدن به حشره‌کش‌های مختلف می‌باشد. در طی سال‌های گذشته کنترل سفیدبالک پنبه توسط حشره‌کش‌های رایج موثر نبوده‌ است. دراین تحقیق میزان حساسیت مرحله بالغ سفیدبالک پنبه در برابر حشره‌کش‌های دیکلرووس، ایمیداکلوپراید، اسپینوزاد و کلرانترانیلپیرول به تنهایی و به صورت پیش‌تیمار با سینرژیست‌های PBO (پی پیرونیل بوتوکساید)،  TPP(تری فنیل فسفات) و DEM (دی اتیل مالئات) مورد بررسی قرار گرفت. از روش غوطه­‌ورسازی برگ (Leaf dipping) برای زیست‌سنجی مورد استفاده شد. کمترین میزان LC₅₀   روی بالغ سفید بالک پنبه مربوط به حشره‌­کش کلرانترانیلپیرول و برابر با (mg a.i/L) 25/1 می‌باشد و بیشترین میزان LC₅₀  مربوط به حشره‌کش دیکلرووس با (mg a.i/L) 59/269، برآورد شد. همچنین میزان LC₅₀  اسپینوزاد و ایمیداکلوپراید به ترتیب (mg a.i/L) 22/3، 61/87 برآورد شد. در بررسی برهمکنش حشره‌کش­‌های دیکلرووس، ایمیداکلوپراید، اسپینوزاد و کلرانترانیلپیرول با پیش‌تیمارهای سینرژیستی مشاهده شد، پیش‌تیمار بالغ سفیدبالک پنبه با سینرژیست PBO، سمیت حشره‌کش‌های دیکلرووس، ایمیداکلوپراید، اسپینوزاد و کلرانترانیلپیرول به ترتیب 9/1، 79/2، 62/1 و 5/1 افزایش داد. پیش‌تیمار بالغ سفیدبالک پنبه با سینرژیست TPP، سمیت حشره‌کش‌های دیکلرووس، ایمیداکلوپراید، اسپینوزاد و کلرانترانیلپیرول به ترتیب 35/2، 89/3، 36/2 و 68/1 افزایش داد و پیش‌تیمار بالغ سفید بالک پنبه با سینرژیست DEM، سمیت حشره‌کش‌های دیکلرووس، ایمیداکلوپراید، اسپینوزاد و کلرانترانیلپیرول به­ترتیب 84/2، 79/4، 15/3 و 71/1 افزایش داد. احتمال دارد مقاومت بالایی از سفید بالک در برابر حشره‌کش‌های دیکلرووس و ایمیداکلوپراید به دلیل استفاده بیش از حد در آینده مشاهده شود، بهتر است حشره‌کش‌های دیکلرووس، ایمیداکلوپراید، اسپنوزاد و کلرانترانیلپیرول در قالب برنامه مدیریت تلفیقی آفات به بکار برده شوند.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: سفیدبالک پنبه؛ سینرژیست‌ها؛ غوطه‌‌ورسازی برگ؛ مدیریت تلفیقی آفات

مراجع