بررسی اثرات باقیمانده سموم استامی‌پراید و دیکلرووس بر پارامترهای خونی و زیستی موش آزمایشگاهی )نژاد (Balb/C

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 50، شهریور 1400، صفحه 123-135   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

حمید صالحی میشانی¹؛ علیرضا جلالی زند^{* 2}؛ مهرداد مدرسی³

¹دانشجوی دکتری حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (خوراسگان)

²گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)

³دانشیار، دانشکده کشاورزی، گروه علوم دامی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (خوراسگان)

چکیده

باقی­مانده سموم شیمیایی در محصولات کشاورزی از نگرانی‌­های همیشگی کارشناسان سلامت غذا بوده است. در این پژوهش 15 بوته ی خیار با غلظتی معادل دوز توصیه شده (استامی پراید 25 گرم در لیتر و دیکلرووس 2 میلی لیتر در لیتر) و دو برابر دوز توصیه شده سمپاشی شدند. پس از 24 ساعت میزان باقی مانده در دو برابر دوز توصیه شده برای استامی پراید 5/1 میلی گرم بر کیلوگرم خیار و برای دیکلرووس 5/0 میلی گرم بر کیلوگرم خیار بدست آمد. سپس برای بررسی تأثیر بیوشیمیایی این بقایا، 60 سر موش انتخاب که 20 سر آنها در 4 گروه تقسیم شدند. گروه کنترل و گروه های 1، 2 و 3 به­ترتیب دوز 5/0 میلی گرم بر کیلوگرم سم دیکلرووس، 5/1 میلی­گرم بر کیلوگرم از سم استامی پراید و گروه سوم ترکیبی از دو سم را در آب آشامیدنی دریافت نمودند. نتایج نشان داد، این سموم موجب کاهش آلبومین خون (کنترل 96/2، استامی پراید 2، دیکلروس 86/1  و ترکیبی 6/1 گرم در دسی لیتر)، نسبت آلبومین به گلبولین (کنترل 96/0، استامی پراید 68/0، دیکلروس 06/0  و ترکیبی 55/0 گرم در دسی لیتر) و پروتئین کل (کنترل 06/6، استامی پراید 92/4، دیکلروس 98/4 و ترکیبی 48/4 گرم در دسی لیتر) و همچنین نسبت به کنترل موجب کاهش وزن (کنترل 8/8، دیکلرووس 0/0، استامی پراید 8/0- و ترکیبی 8/0- گرم) و مقدار مصرف غذا (کنترل 2/666، دیکلرووس 4/372، استامی پراید 0/392 و ترکیبی 2/356 گرم) گردید و تغییراتی در باروری و هورمون تحریک کننده فولیکولی، هورمون لوتئینیزه کننده و هورمون تستوسترون ایجاد گردید. با بررسی این نتایج می توان افزودن این سموم به آب آشامیدنی موش­ها را موجب پدید آمدن اختلالات کبدی، کلیوی و همچنین کاهش ایمنی و نقص اولیه ی بیضه­‌ها دانست. پیشنهاد می‌گردد، برنامه‌­های پایش جهت ارزیابی وجود باقی­‌مانده سموم در مواد غذایی به­طور مستمر انجام گیرد.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: سموم شیمیایی؛ کروماتوگرافی؛ بیوشیمیایی

مراجع