اثرات دورکنندگی فرمولاسیون های پودری حاوی اسانس درمنه Artemisia sieberi (Asteraceae) علیه شپشه برنج Sitophilus oryzae (Col.: Curculionidae)

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 50، شهریور 1400، صفحه 23-33   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

الهام شاهین فر¹؛ احمد حیدری^{* 2}؛ سهراب ایمانی³؛ علی احدیت؛ مریم نگهبان⁴

¹گروه گیاهپزشکی، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاداسلامی، تهران، ایران

²موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور

³مدیرگروه و استاد

⁴استادیار بخش تحقیقات آفتکش ها، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، تهران، ایران

چکیده

امروزه تحقیقات گسترده‌ای بر روی ترکیبات گیاهی به منظور دستیابی به سموم جایگزین ایمن‌تر و کم‌خطر‌تر برای کنترل آفت صورت می‌پذیرد.
در این مطالعه، دو فرمولاسیون حاوی اسانس Artemisia sieberi Besser بر پایه پلیمرهای تجزیه پذیر به صورت پودر برای کنترل شپشک برنج  Sitophilus oryzae تهیه شد. فرمولاسیون های تهیه شده از نظر میزان و نوع پلیمرها و سورفاکتانت ها متفاوت بودند. اثرات دورکنندگی این فرمولاسیون ها و اسانس خالص در دو غلظت زیر کشندگی µI/I air  5 و 10 مقایسه شد. مورفولوژی سطح ذرات کپسول ها توسط میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) مورد مطالعه قرار گرفت. میانگین اندازه ذرات به ترتیب برای فرمولاسیون 1 و 2 با استفاده از نرم افزار Image j در حدود 41/19 و 37/86  نانومتر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد، پس از گذشت 96 ساعت ، درصد دورکنندگی در اسانس درمنه ، فرمولاسیون پودری 1 و 2 برای غلظت 5 ppm به ترتیب 45٪ ، 65٪ و 70٪ و برای غلظت 10 ppm، به ترتیب 55% ، 70% و 75 % محاسبه شد. همچنین اثرات دورکنندگی اسانس خالص و فرمولاسیون های تهیه شده در زمان های مختلف نشان داد با افزایش غلظت درهمه ترکیبات ، میزان دورکنندگی افزایش می یابد. براساس نتایج بدست آمده ، برای حفظ فعالیت بیولوژیکی اسانس ها و جلوگیری از تبخیر مواد تشکیل دهنده آن­ها، فرموله کردن اسانس­ها امری ضروری است ، بنابراین کپسوله کردن اسانس های گیاهی به عنوان یک آفتکش با رهایش تدریجی و حفظ سمیت تنفسی می تواند در مدیریت تلفیقی آفات در نظر گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: شپشک برنج؛ کپسوله کردن؛ دور کنندگی

مراجع