شناسایی و تبیین ابعاد، مولفه‌ها و شاخص‌های خلاقیت و ابتکار جهت ارتقای عملکرد پژوهشی اعضای هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 43، اسفند 1400، صفحه 1-24   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

امیر خلیلی¹؛ فرشته کردستانی^{* 2}؛ یلدا دلگشایی²؛ علی حسینی خواه³

¹دانشجوی گروه مدیریت آموزشی و آموزش عالی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استادیار گروه مدیریت آموزشی و آموزش عالی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³گروه مطالعات برنامه درسی ، دانشکده روانشناسی و آموزش دانشگاه خوارزمی ، تهران ، ایران

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی، تبیین ابعاد، مولفه ها و شاخص‌های عملکرد پژوهشی اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران انجام شد.
روش: پژوهش با رویکرد کیفی، به روش تحلیل مضمون انجام شد. نمونه‌گیری به صورت هدفمند، و مصاحبه با خبرگان تا حصول اشباع نظری استمرار یافت. برای تعیین چارچوب منطقی از داده‌ها، مراحل شناسایی، یادداشت‌برداری و طبقه بندی مفاهیم انجام شد. دسته‌ها بازبینی و موارد تکراری حذف، موارد مشابه ادغام و ابعاد موضوع مشخص و سطح‌بندی شدند. روش تجزیه وتحلیل داده‌ها با تکنیک تحلیل مضمون از کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. سپس به منظور سنجش اعتبار مدل، با ده نفر از خبرگان هیات علمی در قالب یک گروه کانونی در ابعاد، مولفه‌ها و شاخص‌های مدل، هم‌اندیشی و توافق صورت گرفت.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد، مدل استخراج شده دارای 9 بعد، 25 مولفه و تعداد 80 شاخص برای ارزیابی عملکرد پژوهشی اعضای هیات علمی است. نتایج نشان داد شاخص‌های خلاقیت، ابتکار و نوآوری جزء مولفه‌ها و ویژگی‌های شخصیتی است و در بعد فردی قرار دارد.
نتیجه گیری: مدل ارائه شده می‌تواند در ارزیابی عملکرد پژوهشی اعضای هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی و رفع مشکلات و موانع احتمالی موجود و ارتقای خلاقیت و ابتکار آن مطلوب باشد.

کلیدواژه‌ها

اعضاءهئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی؛ عملکرد پژوهشی؛ شاخص های خلاقیت و ابتکار؛ تحلیل مضمون

مراجع

آهنی، زهرا و کرمی، مرتضی و مهرام، بهروز.(1395). بهبود عملکرد پژوهشی اعضای هیئت علمی علوم انسانی و شناسایی مداخلات اثربخش،پنجمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی،تهران.

اجتهادی، مصطفی و قورچیان، نادرقلی و جعفری، پریوش و شفیع­زاده، حمید. (1390). شناسایی ابعاد و مؤلفه­های بهسازی اعضای هئیت علمی به منظور ارائه یک مدل مفهومی. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 17(62)، 21-46.

اسدی، سمیرا و بلوچ رودباری، نسرین. (۱۳۹۲). شناسایی شاخص‌ها و ارزیابی عملکرد اساتید دانشگاه پیام نور آبادان بااستفاده از روش TOPSIS و AHP، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی، قم، دانشگاه پیام نور، https://www.civilica.com/Paper-EME02-EME02_778.html

اصنافی، امیر رضا و سلامی، مریم و حسینی آهنگی، سید عابدین. (1394). حضور پژوهشگران دانشگاه‌های علوم پزشکی، آزاد و دولتی شهر اهواز در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت. فصلنامه توسعه آموزشی جندی شاپور،12، 67-73. 

بهنام­فر، رضا. (1391). رابطه پژوهش و تدریس: مدرس یا پژوهشگر؟ فصلنامه ایرانی اهداف آموزش عالی ایران4(5)، 215-217.

دانشگاه تربیت مدرس. (1395). گزارش ده ساله عملکرد پژوهشی. معاونت پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس.

رسول آبادی، مسعود؛ خضری، ادیب؛ حیدری، عطاالله. (1391). وضعیت برونداد علمی‌دانشگاه علوم پزشکی کردستان  براساس شاخص­های علم­سنجی تا پایان سال 2011 میلادی. مجله علمی‌دانشگاه علوم پزشکی کردستان،17، 1-14.

رمضانی، عباس و قهرمانی، محمد و پرداختچی، محمدحسن و ذاکرصالحی، غلامرضا. (1396). تحلیل استراتژیک همکاری‌های علمی بین المللی دانشگاه‌های برتر ایران از منظر اعضای هیت علمی آنها با تکنیک فازی. مجله توسعه آموزش در علوم پزشکی،10(28). 39-52.

شبانکاره، خدیجه و باغ جنتی، میترا و حمیدی، علی. (1396). ارزیابی عملکرد پژوهشی اعضای هئیت علمی‌دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در پایگاه استنادی گوگل اسکالر در سال ها 2009 تا 2013. فصلنامه دانش شناسی. 10(29)، 57 – 67.

شعبانی بهار، غلام رضا و قره، محمدعلی و سیاوشی، محمد. (1399). طراحی الگوی ساختاری بالندگی حرفه‌ای، سازمانی و فردی اعضای هئیت علمی‌دانشکده‌های تربیت بدنی و سنجش برازش آن. پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی. 8(4)، 99-112.

صفدری، رضا و قاضی سعیدی، مرجان و احتشام، حمیده و روبیاتی، مهری و ضیایی، نرگس. (1395). موانع پژوهش در علوم پزشکی از دیدگاه اعضای هئیت علمی‌دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 15، 515-526.

علی بیگی، امیرحسین. (1394). تحلیل بهره‌وری پژوهشی اعضای هئیت علمی: مطالعه موردی دانشگاه رازی. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 46، 125-154.

فتوحی، مرتضی و اکبری، احمد و چرابین، احمد و معقول، علی. (1399). ارائه الگوی توانمندسازی اعضای هئیت علمی‌دانشگاه فرهنگیان. فصلنامه مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی. 11(2)، 219-233.

فروتن، معین و رشادتجو، حمیده و سامانی، سیامک. (1398). تدوین مدل هویت حرفه‌ای اعضای هئیت علمی (مورد مطالعه: اعضای هیت علمی‌دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان فارس). فصلنامه علمی پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. 10(1)، 36-62.

قورچیان، نادرعلی و شهرکی پور، حسن.(1389). بررسی نظام‌های ارزیابی آموزش عالی در جهان به منظور ارائه مدل مناسب برای آموزش عالی. مجله پژوهش مدیریت. 85، 1-20.

کارزانی، مریم و باقری، مرضیه و شکفته، مریم. (1397). بررسی و تحلیل استنادی تولیدات علمی اعضای هئیت علمی طب سنتی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران در پایگاه استنادی اسکوپوس. فصلنامه گیاهان دارویی. 18(2)، 45 – 60.

کریمیان، زهرا و صباغیان، صدق پور، بهرام صالح و لطفی، فرهاد. (1390). موانع درونی در فعالیت‌های پژوهشی: دیدگاه‌های اعضای دانشکده علوم دانشگاه شیراز. نشریه آموزش علوم پزشکی ایران. 11(7)، 750- 762.

محمدی، مهدی و غضنفری، الهام. (1394). رابطه بین اولویت بندی اعضای هئیت علمی از مسئولیت‌های شغلی شان و ارزشیابی از کیفیت عملکرد آنها در دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان. مدل معادله ساختاری. فصلنامه توسعه آموزش در علوم پزشکی زنجان. 8(18)، 86 – 101.

میرحسینی، زهره و جلیلی باله، مرجان. (1388). بررسی وضعیت بروندادهای پژوهشی اعضای هئیت علمی‌دانشکده‌های داروسازی تهران بر اساس شاخص H. فصل نامه دانش شناسی. 2(7)، 85 – 103.

نوروزی، عباسعلی، ابوالقاسمی، محمود و قهرمانی، محمد. (1394). بررسی موانع تولید علم از دیدگاه اعضای هیئت علمی‌دانشگاه شهیدبهشتی. فصلنامه علمی پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 6(2). 77-99.

 

Bland, C J; Center, D A; Finstad, K; Risbey; Staples, J G. (2005). A Theoretical, Practical, Predictive Model of Faculty and Department Research Productivity. Academic Medicine. 80(3). 225-237.

Chakraborty, n. (2012). Activities and reasons for using social networking sites by research scholars in NEHU: A study on Facebook and ResearchGate. Planner, 19-27.

Colmar, S.; Liem, G.A.D.; Connor, J.; Martin, A.J. Exploring the relationships between academic buoyancy, academic self-concept, and academic performance: A study of mathematics and reading among primary school students. Educ. Psychol. 2019, 39, 1068–1089.

Durette, B.; Fournier, M.; Lafon, M. The core competencies of PhDs. Stud. High. Educ. 2016, 41, 1355–1370

Elsayed, A. (2015). The Use of Academic Social Networks Among Arab Researchers A Survey. Social Science Computer Review, 140-146.

Guanghua, Chen; gauliang, yang; feng, he; kaihua, Chen.  (2019). Exploring the effect of political borders on university-industry collaborative research performance: Evidence from China’s Guangdong province. 82-83. 58-69

Guo, J., Chen, Z., & Zheng, B. (2021). Postgraduate Competence and Academic Research Performance: The Mediating Role of Psychological Capital. Sustainability, 13(11), 6469.

Jacob, B., Rockoff, J. E., Taylor, E. S., Lindy, B., & Rosen, R. (2016). Teacher Applicant Hiring and Teacher Performance: Evidence from DC Public Schools, NBER Working Paper, No.22054.

Jordan, C Jones-webb, R, Cook, N., Dubrow, G., Mendenhall, T. J., Doherty, w. J. (2014). Competency based faculty development in community-engagedscholarship: A diffusion FO innovation approach. Journal of higher education outreach and engagement, 16(1): 65-96.

Kato-Nitta, N., & Maeda, T. (2016). Organizational creativity in Japanese national research institutions: Enhancing individual and team research performance. Sage Open, 6(4), 2158244016672908.

Kukko, m. (2013). Knowledge sharing barriers in organic growth: A case study from a software company. The Journal of High Technology Management Research, 24(1), 18-29.

Lertputtarak, s. (2005). An Investigation of Factors Related to Research Productivity in a Public University in Thailand: A Case Study. Victoria University, Melbourne, Australia: A dissertation submitted in partial fulfilment of the requirements for the Degree of Doctor of Education, School

Mróz, A.; Ocetkiewicz, I.(2021). Creativity for Sustainability: How Do Polish Teachers Develop Students’ Creativity Competence? Analysis of Research Results. Sustainability, 13, 571.

Purcell, W.M.; Henriksen, H.; Spengler, J.D. Universities as the engine of transformational sustainability toward delivering the sustainable development goals: “Living labs” for sustainability. Int. J. Sustain. High. Educ. 2019, 20, 1343–1357.

Sanchez, T. w. (2017). Faculty Performance Evaluation Using Citation Analysis: An Update. Journal of Planning Education and Research, (37), 83-94.

Zhao, X.; Yin, H.; Fang, C.; Liu, X. For the Sustainable Development of Universities: Exploring the External Factors Impacting Returned Early Career Academic’s Research Performance in China. Sustainability, 2021, 13, 1333.