مقایسه اثربخشی آموزش مدیریت استرس و مدیریت خود به مادران بر کاهش تعلل‏ورزی تحصیلی دانش‏آموزان دختر

فصلنامه تعالی مشاوره و روان درمانی

مقاله 4، دوره 11، شماره 41، خرداد 1401، صفحه 35-57   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

عاطفه کامرانی¹؛ خدیجه ابوالمعالی الحسینی^{* 2}؛ سیامک طهماسبی³؛ کیانوش هاشمیان²

¹دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، گروه روان شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

²دانشیار گروه روان شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

³استادیار گروه رشد و پرورش کودکان پیش‌دبستانی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی آموزش مدیریت استرس و مدیریت خود به مادران بر کاهش تعلل‏ورزی تحصیلی فرزندان آن‏ها بود.
روش: این پژوهش نیمه‌تجربی، با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری یک ماهه با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل دانش‏آموزان دختر دوره اول متوسطه منطقه 5 شهر تهران و مادران آن‌ها در سال تحصیلی 1398-1397 بودند. نمونه آماری این پژوهش تعداد 48 نفر از دانش‌آموزان به همراه مادران آن‌‌ها بودند که به‌صورت نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. سپس مادران آن‏ها در چهار گروه (سه گروه آزمایش و یک گروه گواه) به صورت تصادفی جایگزین شدند. برنامه آموزشی مدیریت استرس و مدیریت خود و آموزش تلفیقی (مدیریت استرس و مدیریت خود) در 8 جلسه 60 دقیقه‌ای، دو بار در هفته می‌باشد.. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تعلل‏ورزی تحصیلی (سواری، 1390)، می‌باشد. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بنفرونی در نرم‌افزار spss نسخه 23 تحلیل شد.
یافته‌ها: آموزش تلفیقی در مقایسه با سه روش دیگر در کاهش نمرات تعلل‌ورزی روش موثرتری بوده است. نتایج نشان می-دهد که بر خلاف دو مؤلفه تعلل‌ورزی عمدی و تعلل‌ورزی ناشی از خستگی، تفاوت میانگین‌های تعدیل شده مؤلفه تعلل‌ورزی ناشی از بی‌برنامگی و نمره کل تعلل‌ورزی در دو گروه مدیریت خود و گروه کنترل (001/0=p) معنادار است و این موضوع بیانگر اثر بخشی معنادار روش آموزش مدیریت خود در کاهش تعلل‌ورزی ناشی از بی‌برنامگی و نمره کل تعلل‌ورزی است. هم‌چنین اثر هر سه روش آموزشی به مادران، در مرحله پیگیری، تعلل‏ورزی تحصیلی فرزندان دختر آنان را کاهش داد و تفاوت  معناداری در اثر بخشی این سه روش در کاهش تعلل ورزی تحصیلی وجود ندارد.
 نتیجه‌گیری: آموزش تلفیقی مدیریت استرس و مدیریت خود به مادران به صورت پایدار تعلل‏ورزی تحصیلی فرزندان را کاهش می‏دهد. اجرای برنامه آموزش تلفیقی مدیریت استرس و مدیریت خود به مادران، تعلل‏ورزی تحصیلی فرزندان آنان را در مقایسه با گروه گواه کاهش داده است. بر این اساس چنین نتیجه گیری می‏شود که آموزش تلفیقی مدیریت استرس و مدیریت خود به مادران، به صورت پایدار ابعاد تعلل‏ورزی فرزندان را کاهش می‏دهد.

کلیدواژه‌ها

آموزش مدیریت استرس؛ آموزش مدیریت خود؛ تعلل‏ورزی تحصیلی

مراجع