ارزیابی روش‌های مختلف تعیین ضریب تشتک‌تبخیر کلاس‌A جهت تخمین تبخیر- تعرق روزانه در منطقه اسلام آبادغرب

فصلنامه علمی تخصصی مهندسی آب

دوره 9، شماره 1، خرداد 1400، صفحه 42-57   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

امیرحسین ناظمی¹؛ محمد امین پرندین^{* 2}؛ سیدعلی اشرف صدرالدینی³

¹گروه مهندسی آب ، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه تبریز

²گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

³استادگروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

انرژی گرمایی موجود در محیط، موجب تبخیر آب موجود در آبکره می‌شود و این عمل تا اشباع هوا از بخار آب ادامه می‌یابد. تبخیر ممکن است از سطوح آزاد آب، از سطح مرطوب خاک و یا به صورت تعرق از سطح گیاهان صورت گیرد. یک روش رایج در تخمین تبخیر-تعرق مرجع ( ) استفاده از تشتک کلاس A می‌باشد که در این حالت از حاصلضرب تبخیر از تشتک کلاس A در ضریب تشتک (Kp) بدست می‌آید. تغییرات ضریب تشتک بستگی به موقعیت قرارگیری آن و شرایط آب وهوایی دارد. چندین روش برای تخمین ضریب تشتک تبخیر وجود دارد که در تمام آنها از میانگین داده‌های روزانه سرعت باد (U)، رطوبت نسبی (H) و طول پوشش (F) استفاده می‌گردد. هدف از انجام این تحقیق یافتن بهترین روش محاسبه ضریب تشتک تبخیر درمنطقه اسلام آبادغرب، در میان روابط تجربی دورنبوس و پروئیت ، مدل کوئنکا، مدل آلن و پروت، مدل اشنایدر، مدل پریرا و همکاران، مدل اورنگ و مدل فائو 56 (آلن و همکاران) باتوجه به داده‌های هواشناسی ایستگاه اسلام‌آبادغرب و مقایسه آنها با مقادیر Kp حاصله از تقسیم بر تبخیر اندازه‌گیری شده می‌باشد. مقادیر از داده های لایسیمتری در سال 1395 استخراج شده است. نتایج نشان داد روش اورنگ با جذر میانگین مربعات اختلاف 008/0، راندمان یا کارایی با مقدار98/0و میانگین درصد خطای (003/0) بسیار کمتر نسبت به سایر روش‌ها برتری دارد و ضریب تبیین (98/0) نیز نشان دهنده مناسب بودن روش اورنگ می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

اسلام‌آبادغرب؛ تشتک تبخیر کلاسA؛ روش اورنگ؛ ضریب تبیین؛ ضریب تشتک

مراجع