بررسی تغییرات اقلیمی حوضه دز با استفاده از ریزمقیاس نمایی دینامیکی

جغرافیای طبیعی

مقاله 2، دوره 14، شماره 53، آبان 1400، صفحه 19-37   

نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی

نویسندگان

سیما رحیمی بندرآبادی^{* 1}؛ مسعود گودرزی²؛ طیب رضیئی³

¹استادیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی، تهران، ایران

²دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی، تهران، ایران

³استادیار هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

در این مطالعه، به بررسی تغییر آب و هوا در حوضه دز، به‏عنوان یکی از مهم‏ترین حوضه ‎های کشور از لحاظ آورد آبی و کشاورزی، پرداخته شده است. برای ‏این‏ منظور، از مدل ریزمقیاس‏نمایی‎ دینامیکی PRECIS، برای برآورد بارش و دما در دوره 2070 تا 2100 و تحت دو سناریوی A2 و B2 استفاده شده است‎. نتایج نشان می دهد که مقدار بارندگی مشاهده ای طی دوره پایه، دارای روند منفی و دما دارای روند مثبت است. نتایج ارزیابی مدل PRECIS نشان می دهد که به‎ طورکلی، این مدل می‎تواند برآورد مناسبی از بارش و دما در منطقه داشته باشد. بررسی تغییرات آب و هوایی در حوضه دز نشان داد که تحت سناریوی A2، مقدار بارش حدود 22 درصد کاهش و میانگین دمای حداقل و حداکثر، حدود 5 درجه افزایش خواهند داشت. برای سناریوی B2، مقدار بارش حدود 33 درصد کاهش و مقدار میانگین دمای حداقل و حداکثر، حدود 3 درجه افزایش خواهند داشت.

کلیدواژه‌ها

تغییر آب و هوا؛ مدل آب و هوایی سیاره‎ای؛ ریزمقیاس‎نمایی؛ مدل PRECIS؛ حوضه دز

مراجع

1- باباییان، ا. نجفی نیک، ز. عباسی، ف. حبیبی نوخندان، م. ادب، ح؛ و ش. ملبوسی. (1388): ارزیابی تغییر اقلیم کشور در دوره 209-2010 میلادی با استفاده از ریزمقیاس نمایی داده‌های مدل گردش عمومی جو ECHO-G. جغرافیا و توسعه، 7، شماره 4، صص 152-135.

2- رحیمی، س. جهانبخش اصل، س؛ و ب. ساری صراف. 1400. بررسی تغییرات اقلیمی حوضه کرخه با استفاده از ریزمقیاس نمایی دینامیکی. مجله علوم و مهندسی آبخیزداری، 13، شماره 3، صص 574-563.

3- ظهرابی، ن. مساح بوانی، ع. تلوری، ع؛ و ح. صدقی. (1389): آشکارسازی تغییر اقلیم در حوضه آبریز کارون بزرگ. چهارمین کنفرانس منطقه‏ای ‎تغییر اقلیم، تهران.

4- مساح بوانی، ع؛ و س. مرید. (1384): تأثیر تغییر اقلیم بر محصولات کشاورزی. مجله تحقیقات منابع آب ایران، ج 1: 47-40.

 

5- Alves, L.M And J. Marengo. (2010): Assessment Of Regional Seasonal Predictability Using The PRECIS Regional Climate Modeling System Over South America. Theor Appl Climatol,100:337–350

6- Chu, J. T. Xia, J. Xu, C. Y. Singh, V.P. (2010): Statistical Downscaling Of Daily Mean Temperature, Pan Evaporation And Precipitation For Climate Change Scenarios In Haihe River, China. Theor Appl Climatol, 99, 149-161.

7- Georgi, F. And Hewitson, B. (2001): “Regional Climate Iunformation –Evaluation And Projections. In Climate Change 2001: The Scientific Basis”, Contribution Of Working Group I To The Third Assessment Report Of The Intergovernmental Panel On Climate Change, Cambridge University Press, Cambridge, UK.

8- Giorgi, F. (1990): On The Simulation Of Regional Climate Using A Limited Area Model Nested In A General Circulation Model. J Climatol, 3:941–963

9- Giorgi, F. Mearns, L.O. (1999): Introduction To Special Section: Regional Climate Modeling Revisited. J Geophys Res, 104(D6):6335–6352

10- Gulakhmadov, Aminjon, Xi Chen, Nekruz Gulahmadov, Tie Liu, Muhammad N. Anjum, And Muhammad Rizwan. (2020): "Simulation Of The Potential Impacts Of Projected Climate Change On Streamflow In The Vakhsh River Basin In Central Asia Under CMIP5 RCP Scenarios" Water, 12, No. 5: 1426.

11- IPCC, Climate Change (2007): The Science Of Climate Change, Contribution Of Working Group I To The 2nd Assessment Report Of Intergovernmental Panel On Climate Change, Cambridge University Press, Cambridge And New York.

12- Jones R.G. Noguer M. Hassell D.C. Hudson D. Wilson S.S. Jenkins G.J. Mitchell J.F.B. (2004): Generating High Resolution Climate Change Change Scenarios Using PRECIS. Met Office Hadley Centre, Exeter, UK.

13- Nolan, P. O'Sullivan, J. & Mcgrath, R. (2017): Impacts Of Climate Change On Mid-Twenty-First-Century Rainfall In Ireland: A High-Resolution Regional Climate Model Ensemble Approach International. Journal Of Climatology, 37(12): 4347–4363.

14- Wang B. Kang I.S. Li, J.Y. (2004): Ensemble Simulation Of Asian-Australian Monsoon Variability By 11 Agcms. J Climate, 17:803–818

15- Wu, Y. Guo, J. Lin, H. Bai, J. And Wang, X. (2021): Spatiotemporal Patterns Of Future Temperature And Precipitation Over China Projected By PRECIS Under Rcps. Atmospheric Research, 249, P.105303.

16- Zacharias, M. S. N. Kumar, S. D. Singh, D. N. Swaroopa Rani And P. K. Aggarwal. (2015): Evaluation Of A Regional Climate Model For Impact Assessment Of Climate Change On Crop Productivity In The Tropics. CURRENT SCIENCE, 108 (6):119-1126.

17- Zhang, L, Zhao, Y, Hein-Griggs, D, Janes, T, Tucker, S, Ciborowski, JJH (2020): Climate Change Projections Of Temperature And Precipitation For The Great Lakes Basin Using The PRECIS Regional Climate Model. J Great Lakes Res 46:255–266.