بررسی مهارت های تفکر انتقادی، خودآگاهی، همدلی، تصمیم گیری و ارتباطی در داستان های فرهاد حسن زاده

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

مقاله 7، دوره 13، شماره 49، مهر 1400، صفحه 183-208   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/dk.2021.686459

نویسندگان

جهانگیر صفری^{* 1}؛ سجاد نجفی بهزادی²

¹استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

²استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

چکیده

مهارت ­های تفکرانتقادی، خودآگاهی، همدلی، تصمیم ­گیری و ارتباطی نقش مهمی در زندگی کودکان و نوجوانان دارند. نویسندگان کودک و نوجوان از طریق دنیای داستان و رمان می­ توانند این مهارت­ ها را در کودکان تقویت کنند. کودکان و نوجوانان برای ورود به اجتماع و زندگی به آموختن برخی از مهارت­ ها نیاز ضروری دارند. مهارت­ هایی که کودکان را برای رویارویی با چالش ­ها و مشکلات زندگی آماده می ­کند. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل مهارت ­های خودآگاهی، تصمیم­ گیری، همدلی و تفکر انتقادی در آثار داستانی فرهاد حسن ­زاده است. روش پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی­ و گردآوری اطلاعات به صورت بررسی اسناد کتابخانه ­ای است. نتایج پژوهش نشان داد که از میان مهارت­ های مورد بررسی، مهارت همدلی و خودآگاهی بیشترین کاربرد را در میان دیگر مهارت­ ها داشته ­اند. از میان مولفه­ های مهارت خودآگاهی، مولفه شناخت نقاط ضعف و قوت و از میان مولفه­ های مهارت همدلی، مولفه­ های احترام به دیگران و دوست­یابی بیشترین کاربرد را داشته ­اند. نکتۀ دیگر اینکه به مولفه­ هایی چون تحمل افراد و توجه به ارزش ­های خود، تفکر انتقادی و شناخت حقوق و مسئولیت کمتر توجه شده است.

کلیدواژه‌ها

خودآگاهی؛ تصمیم گیری؛ همدلی؛ تفکر انتقادی؛ ارتباطی؛ داستان؛ حسن زاده

مراجع

کتاب ها

امامی، نسرین (1383) مهارت های زندگی، تهران: نشر سازمان بهزیستی.

حسن زاده، فرهاد (1394) زیبا صدایم کن، تهران: نشر کانون پرورش فکری کودک و نوجوان.

حسن زاده، فرهاد (1389) هستی، تهران: نشر کانون پرورش فکری کودک و نوجوان.

حسن زاده، فرهاد (1376) بیا آواز بخوانیم، تهران: نشر پریسا.

حسن زاده، فرهاد (1382)همان لنگه کفش بنفش، تهران: نشر کانون پرورش فکری کودک و نوجوان.

حسن زاده، فرهاد (1387) از صدای باران خوشم می آید، تهران، نشر حوزه نقره.

حسن زاده، فرهاد (1397) مردی که خودش را پیدا کرد، تهران، نشر افق.

حسن زاده، فرهاد (1397) جنازه با اجازه، تهران: نشر افق.

حسن زاده، فرهاد (1380) هدیه خیس، تهران: نشر آستان قدس رضوی.

حسن زاده، فرهاد (1379) لولوی زیبای قصه گو، تهران: نشر پیدایش.

حسن زاده، فرهاد (1380) دارکوب و کرگدن، مشهد: نشر آستان قدس رضوی.

حسن زاده، فرهاد (1388) دیو دیگ به سر، تهران: نشر کانون پرورش فکری کودک و نوجوان.

خسرونژاد، مرتضی (1382) معصومیت و تجربه، درآمدی بر فلسفۀ ادبیات کودک، تهران: نشر مرکز.

ساداتیان، علی اصغر (1390) مهارت های زندگی، تهران: نشر ما و شما.

ساروخانی، باقر(1382) روش های تحقیق در علوم اجتماعی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

سیف، علی اکبر (1385) روان شناسی پرورشی، تهران: نشر آگاه.

طارمیان، فرهاد (1383) مهارت های زندگی، تهران، انتشارات تربیت.

فرمهینی فراهانی، محسن و پیداد، فاطمه (1389) مهارت های زندگی، تهران: نشر شباهنگ.

فیشر، رابرت (1385) آموزش و تفکر، ترجمۀ فروغ کیان زاده، اهواز: رسش.

فینکه، رگینا (1381) تربیت جنسی کودکان، آشنایی با مراحل رشد جنسی کودکان، ترجمۀ لیلا لفظی، تهران: ذکر.

کلینکه، ال کریس (1383) مهارت های زندگی، ترجمه شهرام محمدخانی، تهران: سپند هنر.

گلشیری، احمد (1380) داستان و نقد داستان، جلد اول، تهران: نشر نگاه.

گلمن، دانیل (1383) هوش هیجانی، ترجمه نسرین پارسا، تهران: نشر رشد.

مکتبی فرد، لیلا (1394) کودک داستان و تفکر انتقادی، تهران: نشر کانون پرورش فکری کودک و نوجوان.

ماروسکا، دان (1383) چگونه تصمیم های بزرگ بگیریم، ترجمۀ رضا افتخاری، مشهد: بامشاد.

مایرز، چت (1374) آموزش تفکر انتقادی، ترجمه خدایار ابیلی، تهران: سمت.

نورتون دانا؛ نورتون، ساندرا (1382) شناخت ادبیات کودکان: گونه ها و کاربردها از روزن چشم کودک، ترجمۀ منصوره راعی ...(و دیگران)، 2جلد، تهران: قلمرو.

نیک پرور، ریحانه (1383) مهارت های زندگی، تهران سازمان بهزیستی کشور، تهران: معاونت امور فرهنگی و پیشگیری.

هانتر گبوی، کارول (1378) راهنمای آموز مهارت های زندگی، ترجمۀ نگین عبداله زاده، تهران: صندوق کودکان سازمان ملل.

مقالات

حمیدی، فریده (1384) بررسی اثر بخشی آموز مهارت های زندگی بر دختران نوجوان، مجلۀ مطالعات زنان، دورۀ 3، شمارۀ 7، صص7-25.

رحیمی، مهدی و فریده یوسفی(1389) نقش الگوهای ارتباطی خانواده در همدلی و خویشتن داری فرزندان، خانواده پژوهی، دورۀ 3، شمارۀ 6، صص433-447.

کوکبی، مرتضی، عباس حری، رویا مکتبی فرد (1389) بررسی مهارت های تفکر انتقادی در داستان های کودک و نوجوان، مجلۀ مطالعات ادبیات کودک شیراز، سال اول، شمارۀ 2، صص157-193.

پایان نامه ها

کاوه، ذبیح اله (1391) تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر رضایت و سازگاری زنان متاهل: پایان نامۀ کارشناسی ارشد مشاوره و روانشناسی، دانشگاه اصفهان.