استناد به قرآن در روایات و تطبیق فقه و حقوق در احکام اسلام

مطالعات فقهی و فلسفی

دوره 12، شماره 47، مهر 1400، صفحه 1-14   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسن احمدی¹؛ حسین صابری^{* 2}؛ سید محسن جلالی شهری³

¹دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران.

²استاد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران

³استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی استناد به قرآن در روایات و تطبیق فقه و حقوق در احکام اسلام می‌باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و منظور از روایات استنادی، آن دسته از روایاتی است که معصومین(ع)  در حین بیان مطلب یا بحث و یا در پاسخ به سؤالی از مسائل مختلف به قرآن استناد نموده و شاهد
و دلیلی بر مطلب خود، از قرآن آورده‌اند. نتایج نشان داد که دانشمندان شیعه در باب علم معصوم(ع) نظر واحدی ندارند. بلکه گستره اقوال دانشمندان شیعه به گونه‌ای است که دیدگاهی حداقلی که اعتقاد به علم نامحدود ایشان را غلو و کفر دانسته است تا قول حداکثری که این اعتقاد را از اصول شیعه دانسته است، در آن جای می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

استناد؛ قرآن؛ مفهوم؛ منطوق؛ روایات فقهی

مراجع

قرآن کریم.

انصاری قرطبی، محمد بن احمد (1364). الجامع الاحکام القرآن. تهران: ناصرخسرو.

بروجردی، حسین (1399ق). جامع احادیث الشیعه. قم: مطبعه العلمیه، ج1.

جعفری، یعقوب (1386). دلالت سیاق و نقش آن در فهم آیات قرآن. ترجمان وحی، 22.

حرّ عاملی، محمد بن حسین (1403ق). الفوائد الطوسیه. قم: چاپخانه علمیه، ج17، 4، 25، 27.

راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). جامع التفاسیر. کویت: دارالدعوه، ج22.

سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر (1993م). تفسیر الدار المنثور فی تفسیر الماثور. تهران: کتابخانه دیجیتال.

صدوق، محمد بن علی (1345ق). من لا یحضره الفقیه.‏ مصحّح على اکبر غفارى. قم: دفتر انتشارات اسلامى‏، ج4.

طوسی (1387). التبیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات المکتبه المرتضویه، ج3،1.

عربشاهی، سید امیر ابوالفتح (1362). تفسیر شاهی او آیات الاحکام. تهران. انتشارات نوید.

عمید زنجانی، عباسعلی (1386). مبانی و روش‌های تفسیر قرآن. در: دانشنامه فقه سیاسی. بی‌جا: بی‌نا.

قطب راوندی، سعید بن هبه‌الله (1351). فقه القرآن. قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، چاپ دوّم.

کاشف شیرازی، محمد شریف (1341). سراج المنیر. قم: انتشارات مولوی.

کلایی، شمس‌الله (1345). نقش سیاق از نگاه علامه فضل‌الله. پژوهش‌های قرآنی، 64، ص 185- 162.

کلینی، یعقوب بن اسحاق (1429‍ق). الکافی. قم: دارالحدیث للطباعه و النشر، ج10، 1.

مقداد، فاضل (1378). کنز العرفان فی فقه القرآن. بی‌جا: انتشارات شرکت چاپ؛ انتشارات سازمان اوقاف و امور خیریه، ج2.

نجفی، محمدحسین (1445ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. قم: جامعة مدرسین، چاپ دوم.