بررسی هیدروژئوشیمیایی آب زیرزمینی آبخوان جنوب شرق مشکان، استان خراسان رضوی

فصلنامه علمی تخصصی مهندسی آب

دوره 9، شماره 3، آذر 1400، صفحه 51-64   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

محمد ابراهیم فاضل ولی پور^*

گروه زمین شناسی، واحدمشهد، دانشگاه ازاد اسلامی، مشهد، ایران

چکیده

آگاهی از میزان تغییرات شیمیایی آب‌های زیرزمینی و پهنه‌بندی آن‌ها نقش مهمی در مدیریت بهینه آب‌های زیرزمینی یک منطقه ایفا می کند. هدف از این مطالعه بررسی ویژگی‌های هیدروژئوشیمیایی منابع آب زیرزمینی جنوب مشکان در سال 99 بود. جهت دست‌یابی به این هدف، 10 نمونه آب از چاه‌های منطقه برداشت گردید. آنالیز هیدروژئوشیمیایی داده‌ها در آزمایشگاه به روش پلاسمای القایی صورت گرفت و تجزیه و تحلیل های آماری در محیط نرم افزارها ,ArcGis ,Excle ,AqQA انجام شد. به منظور تعیین منشأ یون‌ها در آبخوان مطالعه شده از نسبت‌های یونی ژئوشیمیایی و نمودارهای ترکیبی استفاده شد. نمودارهای ژئوشیمیایی ضمن تأیید فعال بودن واکنش‌های آب- سنگ در آبخوان مطالعه شده، فرآیند تبادل یونی طبیعی را در بیشتر منابع نشان دادند. بر اساس نتایج بدست آمده در تمام چاه ها نسبت Cl / Sum anions > 0.8، Mg / Mg + Ca < 0.5، Ca / Ca + S04 < 0.5، است. در اکثر چاه ها نسبت Na / Cl > 1، Na / Na + Cl > 0.5 و So4 / Hco3 < 1 می باشد. در بیشتر چاه ها 1< Ca / Mg < 3 است. با توجه به نتایج استفاده از روش کریچینگ برای پهنه‌بندی غلظت یون‌ها، غلظت یون‌های کلسیم، منیزیم، سولفات و کلر در غرب و جنوب غرب و سدیم در غرب منطقه افزایش نشان می دهند.

کلیدواژه‌ها

مشکان؛ هیدروژئوشیمی؛ نسبت‌های یونی؛ نمودارهای ترکیبی

مراجع