واکاوی دیپلماسی آب ایران در حوضه آبریز دجله – فرات – میانرودان

فصلنامه علمی تخصصی مهندسی آب

دوره 9، شماره 3، آذر 1400، صفحه 65-104   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

محمد صادق صادقیان^{* 1}؛ میلاد باری پور²؛ مجتبی انصاریان³؛ هومن حاجی کندی²

¹گروه مهندسی عمران ، دانشکده فنی مهندسی، واحد تهران مرکز،دانشگاه آزاد واحد تهران، ایران

²گروه مهندسی عمران گرایش مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشکده مهندسی عمران و منابع زمین، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³گروه حقوق، دانشکده حقوق، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

از منظر جغرافیای سیاسی، آب از سیاست جدا نیست. ﻗﺮاردادﻫﺎی آﺑﻲ ﺑﻴﻦالمللی همچون ﻣﻌﺎﻫﺪات، ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎ و ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪﻫﺎی دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل و ﺷﺪت اﺧﺘﻼف و ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ذی‌رﺑﻂ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. 281 حوضه آبریز مشترک بین 151 کشور جهان وجود دارد و بیش از 42 درصد جمعیت زمین در این مناطق زندگی می‌کنند. با توجه به توزیع ناهمگون آب‌های شیرین کره زمین، مدیریت منابع آب به ویژه در حوضه‌های آبریز مشترک یک امر حیاتی برای نیل به بهره‌مندی حداکثری از این عنصر محدود می‌باشد. حوضه آبریز دجله، فرات و اروندرود یکی از مهم‌ترین حوضه‌های آبریز در ایران و غرب آسیا می‌باشد که همواره با چالش‌های مختلفی در زمینه بهره برداری مشترک مواجه بوده است. در این تحقیق سعی شده تا بررسی جنبه‌های مختلف حوضه آبریز مشترک میان‌رودان و اروندرود، به واکاوی دیپلماسی آب در این حوضه پرداخته شود و می‌بایست به این مهم اشاره نمود که با توجه به قراردادها و توافق‌نامه های متعدد در زمینه بهره برداری از آب‌های مذکور، همچنان مشکلات و اختلاف نظرهای متعددی در زمینه استفاده مشترک از این آب‌ها وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

دیپلماسی آب؛ ایران؛ دجله؛ فرات؛ اروند رود

مراجع