تأ ثیر مباحثات مذهبی امام رضا(ع) در گسترش تشیّع (خراسان قرن‌سوم)

فصلنامه تاریخ

مقاله 16، دوره 17، شماره 66، مهر 1401

نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

محمد جواد جعفری^{* 1}؛ سید اصغر محموآبادی²؛ کیوان لولویی³؛ حمیدرضا جدیدی⁴

¹دانشجوی دکتری تاریخ،گروه تاریخ،واحد محلات،دانشگاه آزاد اسلامی،محلات،ایران

²استاد گروه تاریخ،واحد محلات،دانشگاه آزاد اسلامی،محلات ،ایران.

³.استادیار گروه تاریخ،واحد محلات،دانشگاه آزاد اسلامی،محلات ،ایران.

⁴استادیار گروه تاریخ،واحد محلات،دانشگاه آزاد اسلامی،محلات ،ایران.

چکیده

چکیده:

مردم خراسان بزرگ در نیمه‌ نخست قرن‌اوّل هجری، اسلام را پذیرفتند.در این هنگام تشیّع طرفداران اندکی‌داشت لیکن از آغاز سده‌ی سوم با وجود اقتدار حاکمان عباسیِ‌اهل سنّت، تشیّع، مذهب غالب مردم شهرهاوروستاها خراسان گردید. شروع این کار با حضور امام رضاو اقدامات ایشان بود.این پژوهش بنیادی به دنبال پاسخ به این پرسش است که مباحثات مذهبی امام‌واقدامات دقیق ایشان چه اندازه منشأ گسترش‌تشیّع بوده است؟ جوابی که پس از بررسی اسنادو کتب تاریخی‌وتحلیلی به دست آمد نشان می‌دهد این روش امام، در برابر علمای ادیان دیگر به همراه درک دقیق بحران‌های جامعه اسلامی، با نگاهی به آینده،و همچنین اتّخاذ مواضع وراهکارهای سیاسی و فرهنگی هوشمندانه، بهترین‌الگو برای رواج تشیّع بوده است. وباعث شد غیر مسلمانان و مسلمانان فرقِ دیگربه تشیّع امامی علاقمندشوند و تشیّع رابه عنوان‌ مذهب خود بپذیرند.اثر این شیوه‌‌ قابل تقلید برای مبلّغان مذهبی، بسیار محسوس‌تر و ملموس‌تر از صدور دستورالعمل‌های حکومتی و روش‌های دیگر ارزیابی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

: امام رضا(ع)؛ مباحثات مذهبی؛ گسترش تشیّع؛ قرن سوم هجری؛ خراسان بزرگ

مراجع