تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,005 |
تعداد مقالات | 83,629 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,553,877 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,727,153 |
اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر آمادگی به یادگیری الکترونیکی و یادگیری خود راهبر در دانشجویان مشغول به تحصیل در دورههای مجازی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نشریه علمی آموزش و ارزشیابی (فصلنامه) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
دوره 14، شماره 55، دی 1400، صفحه 165-183 اصل مقاله (965.66 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jinev.2021.1937856.2548 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نویسندگان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کبری فریدیان1؛ اکبر رضایی2؛ جواد مصرآبادی* 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1آموزگار مقطع ابتدایی، کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، واحد تبریز، دانشگاه پیام نور، تبریز، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2استاد گروه روانشناسی، دانشگاه پیامنور، تهران، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3استادگروه روانشناسی تربیتی، دانشکده علومتربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چکیده | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر آمادگی به یادگیری الکترونیکی و یادگیری خودراهبر در دانشجویان مشغول به تحصیل در دورههای مجازی انجام شد. روش تحقیق حاضر از نوع نیمهآزمایشی و طرح پژوهش پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعهی آماری این پژوهش را کلیۀ دانشجویان رشته روانشناسی دانشگاه پیام نور تبریز تشکیل میدادند که در سال تحصیلی 1400-1399 بهصورت مجازی مشغول بهتحصیل بودند و از میان آنها تعداد 30 نفر با روش نمونه گیری در درسترس با توجه به معیارهای ورود و خروج به عنوان نمونه انتخاب و با روش تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل (هر گروه 15 نفر) جایگزین شدند. پکیج آموزشی راهبردهای خودتنظیمی یادگیری (کرمی، کرمی و هاشمی، 1392) برای گروه آزمایشی در 8 جلسه یک ساعته به صورت گروهی اجرا گردید. پیش و پس از آموزش، پرسشنامه یادگیری خود راهبر فیشر و همکاران (2001) و یادگیری الکترونیکی واتکین و همکاران (2004) تکمیل شد. دادهها با استفاده از تحلیل کوواریانس و نرمافزار SPSS-25 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر آمادگی به یادگیری الکترونیکی و یادگیری خودراهبر در دانشجویان مؤثر بود. با توجه به این یافتهها، آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی برای دانشجویان دورههای آموزشی الکترونیکی در جهت افزایش آمادگی به یادگیری الکترونیکی و یادگیری خود راهبر پیشنهاد میشود. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کلیدواژهها | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
راهبردهای خودتنظیمی؛ یادگیری الکترونیکی؛ یادگیری خودراهبر؛ دانشجویان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اصل مقاله | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مقدمه در حال حاضر، با توجه به شیوع بیماری ویروس کرونا (کووید-۱۹)[1] در جوامع و تأثیراتی که بر حوزه تعلیم و تربیت داشتهاست، باعث احساس نیاز شدید مراکز آموزشی به استفاده از رسانههای آموزشی شده است (راحیم[2]، 2020). طوری که صاحب نظران را بر آن داشتهاست که استفاده از یادگیری الکترونیکی و مجازی[3] را به مراکز آموزشی توصیه کنند. استفاده از آموزشهای الکترونیکی و مجازی یکی از راههای غلبه بر محدودیتهای حضور و فعالیتهای آموزشی در کلاسهای درس بهشیوهی سنتی (مخصوصاً در شرایط همهگیری ویروس کرونا) میباشد. در محیطهای یادگیری باز، وسایل الکترونیکی و منابعی فراهم میشود که فراگیر به کمک آنها مشکلات آموزشی و یادگیری خود را حل کنند (کالیتا و داس[4]، 2015). اولین بار کراس اصطلاح آموزش الکترونیکی را وضع و بهمعنای انواع آموزشهایی از فناوری اینترنت برای یادگیری استفاده کرد. یادگیری الکترونیکی شامل استفاده از اینترنت، منابع چندرسانهای، نشریههای الکترونیکی و خبرنامههای مجازی و نظایر آنکه بهعنوان روش نوظهور برای تعیین سرعت و روند یادگیری و آموزش در هر زمان و مکانی میباشد که با توجه به نیازهای فرد، 50 درصد در زمان و 60 درصد در هزینه صرفهجویی بهدنبال دارد (آتشی و همکاران، 1396). کوپر هم آموزش الکترونیکی و یادگیری از طریق آن را مجموعهای از فعالیتهای آموزشی میداند که با استفاده از ابزارهای الکترونیکی اعم از صوتی، تصویری، رایانهای و شبکهای صورت میگیرد (بهنقل از علیزاده، پیلهوری و البرزی، 1398). بسیاری از دانشگاهها و مؤسسات آموزشی بهسرعت در حال توسعه و پیادهسازی این شیوه آموزشی هستند و در حال حاضر دورههای یادگیری الکترونیک، بخش مهمی از آموزش عالی را تشکیل میدهند (چوو و کروکستون[5]، 2017). همچنین، یادگیری الکترونیکی بهعنوان روشی برتر برای یادگیری در آموزش و پرورش، و آموزش سطوح پایین تحصیلی استفاده میشود (تئنمیبی، ارگیسولا، ادجوبی و ایبراهیم[6]، 2015؛ باربور، دیویس و ونموت[7]، 2013). اما برای گسترش بیشتر یادگیری الکترونیکی، درک و ارزیابی دانشجویان، آمادگی آنها بهعنوان یکی از عوامل پیشبینیکننده موفقیت نسبت به این فناوری موفقیتآمیز خواهد بود (وی وپ چو[8]، 2020؛ بدری، الرشیدی، یانگ، محید و حامدی[9]، 2016). بنابراین قبل از راهاندازی سیستم یادگیری الکترونی باید آمادگی منابع انسانی (دانشجویان و اساتید) برای استفاده از یادگیری الکترونیکی بررسی و مطالعه و روشن گردد. در واقع منابع انسانی از یادگیری الکترونیک پشتیبانی میکند و بدون آمادگی و نگرش مثبت نسبت به این فناوری از طرف دانشجویان و اساتید موفقیت امکان ندارد (ملکی مرشت، قلعهای و موسوی، 1391). طرز نگرش کاربر به نحوه بهکارگیری فناوری اطلاعاتی از عوامل بسیار مؤثر محسوب میشود. بهعبارت دیگر درک نگرش کاربران به یادگیری الکترونیکی میتواند فضای یادگیری مناسبتری را برای آموزش فراهم سازد (واحدی، 1399). اصطلاح آمادگی به یادگیری الکترونیکی[10] که به صلاحیت کاربران و فراگیران در استفاده از سیستمهای آموزش الکترونیکی و ابزارهای تکنولوژیکی آن اشاره دارد، نیازمند ارزیابی سطح آمادگی فنی، اجتماعی و سازمانی در بین کابران برای اجرای آموزشی الکترونیکی میباشد (فرازکیش و منتظر، 2019). نتایج مطالعات مختلفی نشان داده است که در عین اینکه آمادگی به یادگیری الکترونیکی، اصل مهم در آموزش الکترونیکی است، همچنین تقویت برخی مهارتها و توناییها در دانشجویان میتواند به یادگیری و بهرهوری بیشتر در آموزش منجر گردد (قریشی، منشئی، نادی و سعیدیان، 1395؛ رحمانی، عبدالوهابی، جلالیفرد و محمدی، 1399؛ واحدی، 1399؛ یاویوزالپ و بهسیوان[11]، 2021). یادگیری خودراهبر یکی از متغیرهایی است که با یادگیری الکترونیک مرتبط بودهاست (قریشی و همکاران، 1395) و به فرایند هدفمندی اطلاق میشود که معمولاً بهوسیلهی فعالیتهای رفتاری درگیر در شناسایی و جستوجوی اطلاعات مشخص میگردد و یادگیرنده، آگاهانه مسئولیت تصمیمهای مربوط به اهداف و فعالیتها را میپذیرد. یادگیری خودراهبر دارای سه بُعد انگیزش، فراشناخت و خودتنظیمی میباشد (کادورین، برسان و پالِس[12]، 2017). افراد دارای یادگیری خود راهبر از ویژگیهایی چون خودکنترلی، خودمدیریتی، انگیزه و اشتیاق به یادگیری و حل مسئله به منظور نیل بهترین نتایج یادگیری برخوردارند (سلطانی عربشاهی و نعیمی، 1392؛ یوسفی و گردانشکن، ۱۳۸۹) که باعث میشود آنها بهتنهایی و در موقعیتهای سخت و مبهم آموزشی به یادگیری بهینه و تسلط کافی برسند (کادورین و همکاران، 2017). در برخی از مطالعات نشان داده شده است در دوره همهگیری کووید-19 افرادی که آمادگی به یادگیری الکترونیکی پایینی برخوردارند، کمتر در تحصیل درگیر میشوند و موفق میشوند (باتیکولون[13] و همکاران، 2020؛ مسلکو[14]، 2020؛ نگامپورنچای و آدامز[15]، 2019؛ ارگون و ادیباتاز[16]، 2020). همچنین، مطالعات مداخلاتی و آموزشی در این زمینه طراحی شدهاست که بر یادگیری الکترونیکی و خودراهبری در یادگیری دانشجویان تمرکز کردهاند و به کاهش مشکلات یادگیری و یادگیری پایدار در دانشجویان منجر شدهاست (قمی، مسلمی و محمدی، 1395؛ قریشی و همکاران، 1395؛ سعید و محرابی، 2015). آموزش راهبردهای خود تنظیمی یکی از مداخلات آموزشی است که برای افزایش مهارتهای یادگیری فراگیران دورههای آموزش مجازی مورد استفاده قرار گرفته است (اینان، یوکسلتورک، کوروکای و فلورس[17]، 2017؛ گارسیا، فالکنر و ویویان[18]، 2018؛ وُنگ[19] و همکاران، 2019). راهبردهای شناختی و فراشناختی بهعنوان عصاره نظریه یادگیری خودتنظیمی میباشد (پینتریچ و دیگروت[20]، 1990) و آموزش راهبردهای خودتنظیمی به دانشآموختگان این امکان را میدهد که با برنامهریزی و سازماندهی و خودبازبینی به انجام تکالیف درسی و فعالیتهای روزمره بپردازند. خودتنظیمی فرآیندی است که از طریق آن دانشآموختگان شناختها، رفتارها و عواطفی را که بهطور منظم متوجه اکتساب اهداف است حفظ و فعال میکنند. این شیوهی یادگیری به دنبال فعال نمودن یادگیرنده و افزایش مسئولیت از طرف وی نسبت به مسائل روزمره آموزشی خود است (مهقانی جمال الدین و جنا آبادی، 1398). فراگیران دارای مشکلات یادگیری از راهبردهای خودتنظیمی پایین برخوردارند، چون قادر به تنظیم عملکرد و حفظ اهداف درسی خود نیستند، با بهکارگیری راهبردهای شناختی و فراشناختی موجود در آموزش راهبردهای خودتنظیمی میتوان یادگیری و درک و تمرکز فراگیران را افزایش داد (اینان و همکاران، 2017؛ برودبنت[21]، 2017). همانطور که مرور ادبیات و متون نشان داد آمادگی به یادگیری الکترونیکی و یادگیری خودراهبر از تاثیرگذارترین متغیرهای روانی آموزشی در یادگیری الکترونیکی و آموزش مجازی در فراگیران میباشند و برای این منظور مداخلهها و پروتکلهای آموزشی مختلفی طراحی و اجرا شدهاست. آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی یکی مهمترین آموزشهایی است که برای ارتقای توانمندیهای آموزشی و یادگیری فراگیران مشغول در دورههای مجازی و اینترنتی استفاده شدهاست (اینان و همکاران، 2017؛ برودبنت، 2017؛ گارسیا و همکاران، 2018؛ وُنگ و همکاران، 2019). از اینرو مطالعهی حاضر با توجه به شرایط خاص و همهگیری کووید-19 بهصورت اجباری خدمات آموزشی خود را در محیطهای آنلاین و پلتفرمهای آموزش مجازی ارائه نمودهاست و ما نیز برای کمک به آموزش هرچه بهتر در این مطالعه به بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر آمادگی به یادگیری الکترونیکی و یادگیری خودراهبر در دانشجویان مشغول به تحصیل در دورههای مجازی پرداختیم و به دنبال پاسخگویی به این سوال پژوهشی هستیم که آیا آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر آمادگی به یادگیری الکترونیکی و یادگیری خودراهبر دانشجویان مشغول به تحصیل در دورههای مجازی تاثیر دارد؟
روش روش تحقیق مطالعهی حاضر از نوع نیمه آزمایشی و طرح پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعهی آماری شامل تمامی دانشجویان رشته روانشناسی دورهی مجازی دانشگاه پیامنور تبریز بودند که در نیمسال اول تحصیلی ۱۳۹۹ به تحصیل اشتغال داشتند. حجم نمونه آماری با توجه به ماهیت نیمهآزمایشی بودن آن و بر اساس حداقل حجم نمونه در مطالعات آزمایشی، 30 نفر برای هر دو گروه (15 نفر گروه آموزشی و 15 نفر گروه کنترل) با روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و بهصورت تصادفی در گروهها جایگزین شدند.
ابزارهای پژوهش پرسشنامه یادگیری خودراهبر: این پرسشنامه توسط فیشر، کینگ و تاگا[22] (2001) بهمنظور سنجش خودراهبری افراد در یادگیری طراحی و تدوین شده است که دارای 40 سوال و شامل 3 مولفه خودمدیریتی و تمایل به یادگیری و خودکنترلی میباشد و بر اساس طیف پنج درجهای لیکرت (بسـیار زیـاد=5 و بسـیارکم=1) به سنجش خودراهبری افراد در یادگیری میپردازد. هر چه امتیاز حاصل شده از این پرسشنامه بیشتر باشد، نشاندهنده میزان بیشتر خودراهبری در یادگیری خواهد بود و بالعکس. در ایران، نادی و سجادیان (1390) پایایی و روایی سازه این پرسشنامه در بین دانشجویان پزشکی و دندانپزشکی مورد بررسی قرار دادهبودند. نتایج تحلیل عامل تأییدی، پرسشنامه خودراهبری را در سه عامل خودمدیریتی، رغبت به یادگیری و خودکنترلی را تأیید کرد و هر سه عامل این پرسشنامه از ضرایب همسانی درونی بالایی برخوردار بود و ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 91/0 گزارش دادند. پایایی این پرسشنامه در این پژوهش با استفاده از آلفای کرونباخ برای نمرهی کل 87/0 بهدست آمد. پرسشنامه آمادگی به یادگیری الکترونیکی: این پرسشنامه توسط واتکینز، لی و ترینر[23] (2004) بهمنظور سنجش آمادگی افراد برای یادگیری الکترونیکی تدوین شدهاست که دارای 29 سوال و شامل 7 مولفهی دسترسی به فنآوری، مهارتها و ارتباطات پیوسته (online)، انگیزش، توانایی یادگیری از طریق رسانهها، گفتگوی گروهی اینترنتی و مسائل مهم جهت موفقیت در یادگیری الکترونیکی میباشد. سوالات بر اساس مقیاس 5 درجهای لیکرت (کاملاً مخالفم =1 و کاملاً موافقم=5) نمرهگذاری میشود. هر چه امتیاز حاصلشده از این پرسشنامه بیشتر باشد، نشاندهنده میزان بیشتر آمادگی به یادگیری الکترونیکی خواهد بود و بالعکس. در پژوهش رجبپور و بابااحمدی (1392) برای تعیین روایی پرسشنامه از روایی محتوا استفاده و تأیید شد. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای زیرمقیاسهای آن بین 90/0 تا 97/0 بود و ضریب آلفای کرونباخ برای نمرهی کل پرسشنامه 96/0 گزارش دادند. پایایی این پرسشنامه در این پژوهش با استفاده از آلفای کرونباخ برای نمرهی کل 90/0 بهدست آمد.
روش اجرا و تحلیل دادهها شیوهی اجرای پژوهش به این صورت بود که در ابتدا با مراجعه به قسمت آموزش دانشگاه، مجوزهای لازمه در ارتباط با انجام پژوهش آموزشی بر روی دانشجویان دانشگاه پیامنور تبریز دریافت گردید. بهعلت محدودیت زمانی آموزش و تدریس، دانشجویان مشغول به تحصیل در گروهها و رشتههای آموزشی غیرروانشناسی در این پژوهش آموزشی مشارکت نکردند و به دانشجویان رشته روانشناسی که در روش تحقیق ثبت نام کرده بودند، اکتفا گردید. در گروه کارگاه آموزش مجازی که این دانشجویان حضور داشتند پیامی مبنی بر درخواست شرکت در یک مطالعهی آموزشی-پژوهشی (با ذکر عنوان و هدف) ارسال گردید و از میان دانشجویان متقاضی، 42 نفر بودند که با توجه معیارهای ورود و خروج مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت 30 نفر وارد مطالعه گردید و 12 نفر کنار گذاشته شد. معیارهای ورود عبارت بودند از: الف) دارا بودن سن 20 تا 40 سال، ب) تمایل به شرکت در پژوهش، ج) دریافت نکردن برنامۀ آموزشی دیگر مرتبط با راهبردهای خودتنظیمی در حین انجام آموزش. معیارهای خروج از مطالعه عبارت بودند از: الف) غیبت بیش از دو جلسه در جلسات آموزش راهبردهای خودتنظیمی، ب) عدم پیگیری و مشارکت فعال در دوره آموزشی، ج) تمایل نداشتن به ادامه دادن جلسات. قبل از شروع برنامهی آموزشی اهداف پژوهش به شرکتکنندگان توضیح داده شد و دانشجویان بهشیوه تصادفی به دو گروه آموزش (13 زن و 2 مرد) و کنترل (11 نفر زن و 4 مرد) تقسیم شدند. در جلسه توجیهی، پرسشنامههای پیشآزمون توسط هر دو گروه تکمیل گردید. نحوهی ورود به سایت، ثبتنام و ایجاد رمز عبور شرکتکنندگان توضیح داده شد. شرکتکنندگان محتوای آموزشی را از طریق گروه مجازی ایجاد شده در پلتفرم اسکایروم و واتسآپ دریافت کردند. گروه آموزشی، 8 جلسه 90 دقیقهای و طی مدت دو ماه محتوای آموزشی راهبردهای خودتنظیمی (کرمی و همکاران، 1392) که در ارتباط با درس روش تحقیق تهیه شده بود، دریافت کردند (جدول 1). گروه کنترل نیز در لیست انتظار برای آموزش قرار گرفت. برای رعایت اصول اخلاقی، بعد از اتمام دورهی آموزشی و اجرای پسآزمون، این راهبردهای خودتنظیمی برای گروه کنترل نیز آموزش داده شد. دادهها پس از جمعآوری و ورود به نرمافزار SPSS-25 با روش تحلیل کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفتند.
جدول 1: خلاصه محتوای جلسات آموزش راهبردهای خودتنظیمی Table 1 Summary of the content of self-regulatory strategies training sessions
یافتهها میانگین و انحراف استاندارد سنی در گروه آزمایش 57/5 ± 02/27 سال و برای گروه کنترل 94/6 ± 73/29 سال بوده است. وضعیت تأهل شرکتکنندگان در گروه آموزشی برابر با 7 نفر (7/46 درصد) متاهل و 8 نفر (3/53 درصد) مجرد؛ و در گروه کنترل تعداد 10نفر (7/66 درصد) متأهل و 5 نفر (3/33 درصد) مجرد بودند. در جدول 2، آمارههای توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) متغیرهای یادگیری خودراهبر و آمادگی به یادگیری الکترونیکی در گروه آموزش و کنترل در مراحل پیشآزمون و پسآزمون ارائهشده است.
جدول 2: توصیف آماری نمرات پیشآزمون – پسآزمون یادگیری خودراهبر و آمادگی به یادگیری الکترونیکی در گروه آموزش و کنترل Table 2 Descriptive Statistic of pre-post scores in self-directed learning and readiness for e-learning in the esxptremental and control groups
آزمون فرضیههای تحقیق برای آزمون فرضیههای پژوهش از تحلیل کواریانس تکمتغیره استفاده شد. قبل از انجام تحلیل، پیشفرضهای (نرمال بودن توزیع نمرات متغیرها، یکسان بودن شیب خط رگرسیونی، برابری ماتریسهای کوواریانس و یکسانی واریانسها) پرداخته میشود. از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف برای بررسی نرمالبودن توزیع نمرات متغیرها استفاده شد و سطح معنیداری برای آماره Z در متغیرهای یادگیری خودراهبر (09/0=p) و آمادگی به یادگیری الکترونیکی (2/0=p) بزرگتر از 05/0 بود که نشان میدهد توزیع نمرات متغیرها نرمال میباشد. در جدول (3) متغیرهای آمادگی به یادگیری الکترونیکی و یادگیری خودراهبر از جنبه یکسانبودن شیب خط رگرسیونی مورد آزمون ارائه شده است. جدول 3. نتایج تحلیل همگنی شیب های رگرسیون Table 3 Results of the regression slope homogenity
با توجه به اینکه سطح معنیداری برای اثر تعاملی پیشآزمون و گروه در متغیرهای یادگیری خودراهبر (21/0=p) و آمادگی به یادگیری الکترونیکی (37/0=p) بزرگتر از 05/0 میباشد. میتوان گفت که مفروضه همگنی شیبهای رگرسیون برای انجام تحلیل کوواریانس برقرار میباشد و بین متغیرهای وابسته و متغیرهای کمکی در درون گروهها رابطه خطی وجود دارد. نتایج آزمون ام. باکس جهت بررسی مفروضه همسانی ماتریسهای کوواریانسها نشان داد که متغیرهای یادگیری خودراهبر (58/0 =p، 33/5 =Box's M، 78/0 =F) و آمادگی به یادگیری الکترونیکی (06/0 =p، 07/42 =Box's M، 53/1=F) در نمونه حاضر معنادار نیست و ماتریس کواریانسهای خطا دارای همگنی لازم است، به این معنی که ماتریسهای کوواریانس مشاهدهشده بین دو گروه باهم تقریباً برابرند. بنابراین این مفروضه برقرار میباشد. برای بررسی مفروضه یکسانی واریانسها در گروههای مورد مطالعه از آزمون لون استفاده شد. که نتایج این آزمون برای متغیرهای یادگیری خودراهبر (91/0 =p، 02/0 =F) و آمادگی به یادگیری الکترونیکی (78/0 =p، 07/0=F) معنیدار نبود. این عدم معنیداری نشانگر این است که از لحاظ واریانسهای متغیر وابسته بین گروه کنترل و آزمایشی تفاوت خاصی با همدیگر وجود ندارد.
فرضیه اول: آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر یادگیری خودراهبر در دانشجویان مشغول به تحصیل در دورههای مجازی تأثیر دارد. جهت بررسی تأثیر راهبردهای خودتنظیمی بر یادگیری خودراهبر در دانشجویان مشغول به تحصیل در دورههای مجازی، همانطور که پیشفرضهای آن در بالا ارائه کردیم از تحلیل کواریانس تکمتغیره استفاده شد و نتایج آن در جدول زیر ارائه شده است.
جدول 4. نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیری برای بررسی تأثیر آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر یادگیری خودراهبر Table 4 Results of Univariate analysis of covariance for teaching self-regulatory strategies effect on self-directed learning
نتایج آزمون اثرات بینگروهی پسآزمون با کاهش اثر پیشآزمون در جدول (4) نشان میدهد که بین میانگین نمرات دو گروه آموزش و کنترل در متغیر یادگیری خودراهبر تفاوت معنیداری وجود دارد (004/0P= ؛ 1 df=؛ 71/9 F=). بررسی میانگین نمرات گروههای آموزش و کنترل در جدول (2) نشان میدهد که آموزش راهبردهای خودتنظیمی، موجب افزایش یادگیری خودراهبر دانشجویان شده است. مقدار ضریب اتا نشان میدهد که میزان تأثیر آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر یادگیری خودراهبر دانشجویان 26/0 میباشد. فرضیه دوم: آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر آمادگی به یادگیری الکترونیکی در دانشجویان مشغول به تحصیل در دورههای مجازی تأثیر دارد. جهت بررسی تأثیر راهبردهای خودتنظیمی بر آمادگی به یادگیری الکترونیکی در دانشجویان مشغول به تحصیل در دورههای مجازی، همانطور که پیشفرضهای آن در بالا ارائه کردیم از تحلیل کواریانس تکمتغیره استفاده شد و نتایج آن در جدول زیر ارائه شده است.
جدول 5. نتایج تحلیل کوواریانس تکمتغیری تأثیر آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر آمادگی به یادگیری الکترونیکی Table 5 Results of Unitivariate analysis of covariance of teaching self-regulatory strategies effect on readiness for e-learning
نتایج آزمون اثرات بینگروهی پسآزمون با کاهش اثر پیشآزمون در جدول (5) نشان میدهد که بین میانگین نمرات دو گروه آموزش و کنترل در متغیر آمادگی به یادگیری الکترونیکی تفاوت معنیداری وجود دارد (01/0P= ؛ 1 df=؛ 94/6 F=). بررسی میانگین نمرات گروههای آموزش و کنترل در جدول (2) نشان میدهد که آموزش راهبردهای خودتنظیمی، موجب افزایش آمادگی به یادگیری الکترونیکی دانشجویان شده است. مقدار ضریب اِتا نشان میدهد که میزان تأثیر آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر آمادگی به یادگیری الکترونیکی دانشجویان 20/0 میباشد.
بحث و نتیجهگیری در این پژوهش اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر یادگیری خودراهبر و آمادگی به یادگیری الکترونیکی در دانشجویان مشغول به تحصیل در دورههای مجازی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس تکمتغیره بر روی متغیرهای مورد پژوهش حاکی از آن بود که آموزش راهبردهای خودتنظیمی بهطور معنیداری منجر به افزایش نمرات آمادگی به یادگیری الکترونیکی و یادگیری خودراهبر در دانشجویان گروه آموزش نسبت به گروه کنترل شدهاست. نتایج مرتبط با اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر روی یادگیری خودراهبر در دانشجویان مشغول به تحصیل در دورههای مجازی همسو با مطالعات قمی و همکاران (1395)، قریشی و همکاران (1395) و سعید و محرابی (2015) میباشد. در تبیین این یافتهها میتوان گفت یادگیری میتواند تحت تاثیر عوامل و شرایط مختلفی قرار بگیرد. در شرایط خاصی همچون همهگیری کووید-19 که بیشترین آموزش از راه دور و مجازی صورت میپذیرد، تغییر شرایط محیطی تأثیرگذار بر یادگیری دشوار میباشد و باید بر تواناییهای یادگیرندگان و مهارتهای خود اتکایی آنها در یادگیری تأکید و تمرکز کرد. در فرایند یادگیری خودراهبر فراگیران به تشخیص نیازهای یادگیری، تدوین اهداف یادگیری، شناسایی منابع یادگیری، انتخاب استراتژهای یادگیری مناسب و ارزیابی نتایج یادگیری خود میپردازند (فیشر و همکاران، 2001). همچنین، در یادگیری خودراهبر فراگیران به مهارتها و راهبردهای خودتنظیمی نیاز دارند تا به یادگیری بهینهای دستیابند. آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر روی دانشجویان باعث میشود که آنها در کنترل علائق، نگرشها و تلاشهای خود در جهت انجام تکالیف و یا دستیابی به اهداف آموزشی توانمند گردند. آموزش راهبردهای خودتنظیمی در جهت افزایش توانایی یادگیری خود راهبر دانشجویان زمینه را برای درک صلاحیتهای لازم برای یک تکلیف یا هدف و سپس نظارت بر تلاشهایشان و تنظیم آنها بدون یادآوری فراهم میآورد که در نهایت به مستقلشدن فراگیران در یادگیری میانجامد (یوسفی و گردانشکن، ۱۳۸۹؛ کادورین و همکاران، 2017؛ گارسیا و همکاران، 2018). در همینراستا، سعید و محرابی (2015) در مطالعهی خود نشان دادند که آموزش راهبردهای شناختی، فراشناختی در تقویت راهبردها، افزایش یادگیری خودراهبری و خودکارامدی دانشجویان تاثیر داشته و باعث بهبود آن میشود. یادگیری خودراهبر شامل مهارتهای عاطفی، هوشی و شناختی است که فراگیران از طریق راهبردهایی چون تشخیص نیازهای یادگیری، تدوین اهداف یادگیری، شناسایی منابع یادگیری، انتخاب استراتژهای یادگیری مناسب و ارزیابی نتایج یادگیری در فرایند یادگیری خود مشارکت میکنند (سلطانی عربشاهی و نعیمی، 1392؛ سعید و محرابی، 2015). تقویت یادگیری خودراهبری دانشجویان (مخصوصاً در آموزش الکترونیک و مجازی) از طریق برنامههای آموزشی حمایتی (از جمله آموزش راهبردهای خودتنظیمی) باعث استقلال و خودهدایت شوندگی بیشتر آنان در یادگیری و تحصلاتشان میگردد. آموزش راهبردهای خودتنظیمی با بهکارگیری راهبردهای شناختی، فراشناختی و راهبردهای مدیریت مناسب منابع موجب افزایش یادگیری، درک و تمرکز دانشجویان میشود. راهبردهای فراشناختی نیز یکی از مهارتهای موردنیاز یادگیری خودراهبر میباشد که در مداخلهی آموزشی خودتنظیمی برای دانشجویان آموزش داد شد و باعث افزایش خودکنترلی، خودآموزی و استقلال فراگیران گردید. همچنین، دانشجویان در این شیوهی آموزشی میتوانند فرایندهای شناختی و یادگیریشان را در جهت اهداف تعیینشده خود هدایت، نظارت و اصلاح کنند. همچنین، نتایج مرتبط با اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر روی آمادگی به یادگیری الکترونیکی در دانشجویان مشغول به تحصیل در دورههای مجازی همسو با مطالعات واحدی (1399)، قریشی و همکاران (1395) و یاووزالپ و بهجیوان (2021) میباشد. در تبیین این یافتهها میتوان گفت که همهگیری کووید-19 چالشهای جدیدی را برای تدریس و یادگیری در میان مربیان، دانشجویان و خانوادهها ایجاد کردهاست، و با اینکه فضای مجازی و آموزش الکترونیکی در این شرایط برای فراگیران بهطور فزایندهای برجسته شدهاست اما این محیطها خود نیز مسائل پیشبینی نشدهای را برای یادگیری ایجاد نمودهاست و نیازمند آموزش و حمایتهای اضافی از جمله راهبردهای یادگیری خودتنظیمی است. دانشجویان مشغول به تحصیل در دورههای مجازی با بهرهگیری از آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بهتر میتوانند برای خود اهداف یادگیری تعیین کرده و بر فرایند یادگیری خود نظارت داشته باشند. همچنین، تحصیل در محیط مجازی و اینترنت به دانشجویان فرصت دسترسی به منابع و محتوای چندرسانهای را فراهم کرده و دانشجویان میتوانند در راستای افزایش یادگیری خود از آنها بهرهمند گردند. بهنوعی آموزش راهبردهای خودتنظیمی میتواند نقش یک محرک را در فعالتر شدن دانشجویان در محیط یادگیری الکترونیکی داشته باشد و آنها را برای خودگردانی و استقلال بیشتر در یادگیری خود (با توجه به ماهیت یادگیری شخصی و فردی در محیط و آموزشهای مجازی) هدایت کند (واحدی، 1399؛ اینان و همکاران، 2017؛ یاووزالپ و بهجیوان، 2021). بهطورکلی نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن بود که آموزش راهبردهای خودتنظیمی بر یادگیری خودراهبر و آمادگی به یادگیری الکترونیکی در دانشجویان مشغول به تحصیل در دورههای مجازی مؤثر است. ازاینرو میتوان از راهبردهای خودتنظیمی بهعنوان یکی از برنامههای آموزشی تأثیرگذار برای افزایش یادگیری و خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان بهویژه در محیطهای آموزش مجازی و الکترونیکی استفاده کرد. از محدودیتهای پژوهش میتوان به رشتهی دانشجویان مورد مطالعه اشاره کرد که بهدلیل محدودیت دسترسی به سایر رشتهها، از دانشجویان رشتهی روانشناسی استفاده شد. از محدودیتهای دیگر، نیمهآزمایشی بودن پژوهش بود که گروهها بهصورت در دسترس انتخاب شدند، اما افراد بهصورت تصادفی گمارش شدند. همچنین، عدم کنترل برخی دیگر از متغیرهای تحصیلی (همچون معدل دانشجویان و ترم تحصیلی) میتوان بهعنوان متغیر تأثیرگذار در اثربخشی دورهی آموزشی اشاره کرد. بنابراین پیشنهاد میگردد که پژوهشگران و مربیان علاقهمند در این زمینه با دانشجویان رشتههای تحصیلی مختلف تحصیلی و کنترل برخی از متغیرهای دموگرافیکی-آموزشی این روند را تکرار کنند تا به نتایج مطلوبتر و جامعتر از کارایی این برنامهی آموزشی در متغیرهای مورد مطالعه برسند.
تشکر و قدردانی بدینوسیله از همکاری دانشجویان و مسئولین آموزشی دانشگاه پیامنور تبریز که ما را در اجرای این پژوهش یاری نمودند، صمیمانه تشکر و قدردانی مینماییم.
1- Corona Virus Disease (COVID‐2019) 6- Tunmibi, Aregbesola, Adejobi, & Ibrahim 9- Badri, Al Rashedi, Yang, Mohaidat, & Al Hammadi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مراجع | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
آتشی، وجیهه؛ شیخ ابو مسعودی، روح اله؛ مقیمیان، مریم؛ هاشمی، مریم السادات؛ کریمی، طیبه؛ فهیمه، کاشانی و یادگارفرر، قاسم (1396). بررسی تاثیر آموزش الکترونیکی بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سکته مغزی. مجله سلامت و مراقبت. 19(1)، 30-38.
رجبپور، ابراهیم و بابااحمدی، سارا (1392). تعیین درجه آمادگیِ پذیرش یادگیری الکترونیکی در دانشگاه خلیج فارس. مطالعات مدیریت کسب و کار هوشمند، 2(5)، 19-40.
رحمانی، عبدالرزاق؛ عبدالوهابی، مرضیه؛ جلالی فرد، سعیده و محمدی، رویا (1399). بررسی آمادگی الکترونیکی استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی در یادگیری مهارتهای زبان (مطالعة موردی زبان عربی دانشجویان دانشگاه شیراز). مجله پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، 24(46)، 95-113.
سلطانی عربشاهی، سید کامران و نعیمی، لیلا (1392). بررسی وضعیت موجود مهارت های یادگیری خود راهبر در دانشجویان پزشکی. مجله علوم پزشکی رازی، ۲۰(۱۱۳)، ۱۰-۱۹.
علیزاده، نادی؛ پیله وری، نازنین و البرزی، محمود (1398). تجزیه و تحلیل معیارهای بهبود سرویسهای یادگیری الکترونیکی مبتنی بر محاسبات ابری با استفاده از تکنیک دیمتل، فصلنامه آینده پژوهی مدیریت، 30(118)، 159-174.
قریشی، منا؛ منشئی، غلامرضا؛ نادی، محمد علی و سعیدیان، نرگس (1395). بررسی اثر بخشی مدل بومی یادگیری الکترونیکی بر خودراهبری بر یادگیری الکترونیکی دانشجویان، مجله روشها و مدلها روانشناختی، 7(24)، 55-70.
قمی، مهین؛ مسلمی، زهرا و محمدی، سیدداود (1395). بررسی رابطه راهبردهای فراشناختی با یادگیری خودراهبر در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قم، نشریه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9(4)، ۲۴۸-۲۵۹.
کرمی، بختیار؛ کرمی، آزادالله و هاشمی، نظام (1392). اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر خلاقیت، انگیزه پیشرفت و خودپندارۀ تحصیلی، مجله ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 2(4)، 121-137.
ملکی مرشت، منظر؛ قلعهای، علیرضا؛ موسوی، سیدامین (1391). بررسی میزان آمادگی دانشجویان ارومیه برای شرکت در نظام یادگیری الکترونیک، فصلنامه دانششناسی، 5(18)، 123-141.
مهقانی جمال الدین، سعید و جناآبادی، حسین (1398). اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر انگیزه پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دارای اختلال یادگیری. دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 7(12)، 1-15.
نادی، محمد علی و سجادیان، ایلناز (1390). اعتباریابی مقیاس آمادگی برای خودراهبری در یادگیری برای دانشجویان پزشکی و دندانپزشکی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۱۱(۲)، ۱۷۴-۱۸۲.
واحدی، مجید (1399). تأثیر آمادگی یادگیری الکترونیکی بر راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و تمایل رفتاری دانشجویان به یادگیری تحت وب: نقش واسطهای باورهای انگیزشی. دوماهنامه علمی- پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، ۱۳(۲)، ۱۳۳-۱۴۲.
یوسفی، علیرضا و گردانشکن، مریم (1389). مروری بر توسعه یادگیری خودراهبر. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ۱۰(۵)، ۷۷۶-۷۸۳.
Alizadeh, N., Pilevari, N., & Alborzi, M. (2019). Analysis of the criteria for improving electronic learning services based on cloud computing using DEMETLIC technique. Journal of Management Futures Research, 30(118): 159-174 [In Persian].
Atashi, V., Sheikh Abumasoudi, R., Moghimian, M., Hashemi, M. S., Karimi, T., Kashani, F., & Yadegarfar, G. h. (2017). The Effect of E-Learning on the Quality of Life of Patients with Stroke. Journal of Health and Care, 19(1): 30- 38 [In Persian].
Badri, M., Al Rashedi, A., Yang, G., Mohaidat, J., & Al Hammadi, A. (2016). Students’ intention to take online courses in high school: A structural equation model of causality and determinants. Education and Information Technologies, 21(2): 471-497.
Barbour, M., Davis, N., & Wenmoth, D. (2013). Networked Schools in New Zealand: Examples from the Virtual Learning Network. In Society for Information Technology & Teacher Education International Conference (pp. 4102-4107). Association for the Advancement of Computing in Education (AACE).
Baticulon, R. E., Alberto, N. R. I., Baron, M. B. C., Mabulay, R. E. C., Rizada, L. G. T., Sy, J. J., ... & Reyes, J. C. B. (2020). Barriers to online learning in the time of COVID-19: A national survey of medical students in the Philippines. medRxiv. Retrieved from.
Baxter, E, & MacDonald, H. (2015). Academic Delay of Grati - fication in female College Students: Implications for Academic Functioning. Proceeding of conference of association for women in psychology. Association for women in psychology conference, 2(1): 5-8.
Broadbent, J. (2017). Comparing online and blended learner's self-regulated learning strategies and academic performance. The Internet and Higher Education, 33, 24-32.
Cadorin, L., Bressan, V., & Palese, A. (2017). Instruments evaluating the self-directed learning abilities among nursing students and nurses: a systematic review of psychometric properties. BMC medical education, 17(1): 1-13.
Chakkaravarthy, K., Ibrahim, N., Mahmud, M., Hardaker, G., & Venkatasalu, M. R. (2020). Determinants of readiness towards self-directed learning among nurses and midwives: Results from national survey. Nurse Education in Practice, 47, 102824.
Chow, A. S., & Croxton, R. A. (2017). Designing a responsive e-learning infrastructure: Systemic change in higher education. American Journal of Distance Education, 31(1): 20-42.
Deplus, S., Billieux, J., Scharff, C., & Philippot, P. (2016). A mindfulness-based group intervention for enhancing self-regulation of emotion in late childhood and adolescence: A pilot study. International Journal of Mental Health and Addiction, 14(5):775-790.
Ergün, E., & Adibatmaz, F. B. K. (2020). Exploring the Predictive Role of E-Learning Readiness and E-Learning Style on Student Engagement. Open Praxis, 12(2): 175-189.
Farazkish, M., & Montazer, G. (2019). E-Learning Readiness among Faculty Members of Iranian Universities: A Survey of 23 Universities. Interdisciplinary Journal of Virtual Learning in Medical Sciences, 10(4): 54-64.
Fisher, M., King, J., & Tague, G. (2001). Development of a self-directed learning readiness scale for nursing education. Nurse education today, 21(7): 516-525.
Garcia, R., Falkner, K., & Vivian, R. (2018). Systematic literature review: Self-Regulated Learning strategies using e-learning tools for Computer Science. Computers & Education, 123, 150-163.
Ghomi, M., Moslemi, Z., & Mohammadi, S. D. (2016). The relationship between metacognitive strategies with self-directed learning among students of Qom University of Medical Sciences. Education Strategies in Medical Sciences, 9(4), 248-259 [In Persian].
Ghoraishi, M., Menshaei, G., nadi, M., & Saeedian, N. (2016). Effectiveness of Local Model of E-Learning on Self-Direction of Students’ Learning. Psychological Methods and Models, 7(24), 55-70 [In Persian].
Inan, F., Yukselturk, E., Kurucay, M., & Flores, R. (2017). The impact of self-regulation strategies on student success and satisfaction in an online course. International Journal on E-learning, 16(1): 23-32.
Kalita, S., & Das, S. (2015). Use of ICT in distance higher education with special reference to institute of distance and open learning of Gauhati university. Journal of Process Management. New Technologies, 3(3): 104-111.
Karami, B., Allah Karami, A., & Hashemi, N. (2013). Effectiveness of cognitive and metacognitive strategies training on creativity, achievement motive and academic self-concept. Journal of Innovation and Creativity in Human Science, 2(4): 121-140 [In Persian].
Mahghani Jamalaldin, S., & Janaabadi, H. (2019). The effectiveness of teaching self-regulatory learning strategies on student's achievement achievement achievement in students with learning disabilities. Biquarterly Journal of Cognitive Strategies in Learning, 7(12): 1-15[In Persian].
Maleki Marasht, M., Ghalaei, A., & Mousavi, S. (2012). Investigating the level of the readiness of Urmia University Students for participating in E- Learning System. Quarterly Journal of Knowledge Studies, 5(18): 123-139 [In Persian].
Mseleku, Z. (2020). A Literature Review of E-Learning and E-Teaching in the Era of Covid-19 Pandemic. International Journal of Innovative Science and Research Technology, 5(10): 588-597.
Nadi, M. A., & Sajjadian, I. (2012). Investigating Validity and Reliability of Guglielmino s Self-directed Learning Readiness Scale (SDLRS) among Medical and Dentistry Students. Iranian Journal of Medical Education, 12(6): 467-79 [In Persian].
Ngampornchai, A., & Adams, J. (2016). Students’ acceptance and readiness for E-learning in Northeastern Thailand. International Journal of Educational Technology in Higher Education, 13(1): 1-13.
Pintrich, P. R., & De Groot, E. V. (1990). Motivational and self-regulated learning components of classroom academic performance. Journal of educational psychology, 82(1): 33-46.
Rahiem, M. D. (2020). The emergency remote learning experience of university students in indonesia amidst the COVID-19 crisis. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 19(6): 1-26.
Rahmani, A., Abdolvahabi, M., Jalali fard, S., & mohammadi, R. (2020). Electronic preparation for using social and virtual networks in learning language skills (Case Study: Arabic language of Shiraz University Students). University Textbooks; Research and Writting, 24(46): 95-113 [In Persian].
Rajab Pour, E., & Baba Ahmadi, S. (2013). Determining the degree of readiness to accept e-learning in the Persian Gulf University. Intelligent Business Management Studies, 2(5): 19-40 [In Persian].
Saeid, N., & Mehrabi, M. (2015). The Effects of Cognitive and Meta-Cognitive Strategies Training on Self-directed Learning Readiness, Interdisciplinary Journal of Virtual Learning in Medical Sciences, 6(1): 39-47.
Soltani Arabshahi, S. K., & Naeimi, L. (2013). Assessment of the current situation of-self-directed learning skills in medical students. Razi Journal of Medical Sciences, 20(113): 10-19 [In Persian].
Sun, T., & Wang, C. (2020). College students’ writing self-efficacy and writing self-regulated learning strategies in learning English as a foreign language. System, 90, 102221.
Tunmibi, S., Aregbesola, A., Adejobi, P., & Ibrahim, O. (2015). Impact of E-Learning and Digitalization in Primary and Secondary Schools. Journal of Education and Practice, 6(17): 53-58.
Vahedi, M. (2020). The Effect of E-Learning Readiness on Self-Regulated Learning Strategies and Students’ Behavioral Tendency to Web-based Learning: The Mediating Role of Motivational Beliefs. Education Strategies in Medical Sciences, 13(2): 133-142 [In Persian].
Wang, C. H., Shannon, D. M., & Ross, M. E. (2013). Students’ characteristics, self-regulated learning, technology self-efficacy, and course outcomes in online learning. Distance Education, 34(3): 302-323.
Watkins, R., Leigh, D., & Triner, D. (2004). Assessing readiness for e‐learning. Performance Improvement Quarterly, 17(4): 66-79.
Wei, H. C., & Chou, C. (2020). Online learning performance and satisfaction: do perceptions and readiness matter? Distance Education, 41(1): 48-69.
Wong, J., Baars, M., Davis, D., Van Der Zee, T., Houben, G. J., & Paas, F. (2019). Supporting self-regulated learning in online learning environments and MOOCs: A systematic review. International Journal of Human–Computer Interaction, 35(4-5): 356-373.
Yavuzalp, N., & Bahcivan, E. (2021). A structural equation modeling analysis of relationships among university students’ readiness for e-learning, self-regulation skills, satisfaction, and academic achievement. Research and Practice in Technology Enhanced Learning, 16(1): 1-17.
Yousefy, A., & Gordanshekan, M. (2011). A review on development of self-directed learning. Iranian Journal of Medical Education, 10(5): 776-783 [In Persian]. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,904 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 793 |